Türkiye'de bireysel borçluluk, son dönemde artan enflasyon ve yükselen faiz oranları nedeniyle toplumun geniş bir kesiminin günlük yaşamını doğrudan etkiliyor. Kredi kartı ve ihtiyaç kredisi borçlarını ödemekte zorlanan milyonlarca vatandaş için hazırlanan yeni yapılandırma adımı, bütçelerde ciddi bir rahatlama fırsatı sunuyor.
TCMB, "Herkes İçin Ekonomi" adıyla yürüttüğü finansal eğitim çalışmaları kapsamında yayınladığı videoda, artık kredi kartı ve ihtiyaç kredisi borçlarının yapılandırılarak 48 aya kadar taksitlendirilebileceğini açıkladı. Uzun vadeye yayılan ödeme planı ile borcunu çevirmekte zorlanan vatandaşlar, aylık taksitlerini düşürebilecek ve gecikmeden doğan ek maliyetleri önleyebilecek.
Açıklamada ayrıca, bu yapılandırmanın sadece mevcut borcu bulunan, ödenmemiş bakiyesi olan kişilere uygulanabileceği, başvuru sürecinin ise doğrudan borçlu olunan bankalar aracılığıyla yürütülmesi gerektiği belirtildi.
Faiz oranına üst sınır: Kredi kartı borçlarında koruyucu tedbir
Finansal koşulları daha öngörülebilir hale getirmek ve vatandaşları aşırı faiz yükünden korumak için, TCMB kredi kartı borçlarının yapılandırılmasında uygulanacak azami faiz oranını yüzde 3,11 ile sınırladı. Halihazırda bazı bankalarda yapılandırma faiz oranları çok daha yukarıda seyrederken, yeni uygulamayla bu sınır aşırı borçlanmanın ve artan finansman baskısının önüne set çekmeyi amaçlıyor.
Bunun anlamı, yapılandırma başvurusu yapan bir vatandaşın borcunun aylık ödeme planı hazırlanırken, faiz oranı yüzde 3,11’in üzerine çıkamayacak. Böylece, ekonomik koşullar dalgalansa dahi, yapılandırma sürecini tercih edenler sabit ve öngörülebilir bir ödeme planına sahip olacak. Bu durum, özellikle yüksek market ve temel ihtiyaç harcamalarını kredi kartıyla yapan ve ödemede zorlananlar için önemli bir finansal güvence sağlıyor.
Borç örneğiyle anlatım: Tek tuşla taksit, cepten çıkış azalıyor
TCMB’nin paylaştığı videoda, yapılandırmanın avantajları matematiksel bir örnekle net şekilde kamuoyuna sunuldu. Diyelim ki bir vatandaşın 250 bin TL tutarında bir kredi kartı borcu bulunuyor. Mevcut sistemde bu borcun, yüzde 4,75 faiz oranı ve 12 ay taksit vadesiyle ödenmesi halinde aylık ödenecek tutar 30 bin 100 TL’yi buluyor.
Ancak yeni yapılandırma uygulamasını tercih eden borçlu, faiz oranı yüzde 3,11’e düşürüldüğünde ve vade 48 aya çekildiğinde, ödediği aylık taksit bir anda 11 bin 800 TL’ye geriliyor. Yani yapılandırma sayesinde, aynı borç neredeyse üçte biri kadar daha küçük bir aylık yükle, daha uzun vadeye yayılarak ödenebiliyor.
Yapılandırmayla birlikte, borçlu için ödeme planı daha kolay yönetilebilen ve bütçe dostu bir hale geliyor. Özellikle gelirlerinde düşüş yaşayan veya geçici likidite sıkıntısı çeken vatandaşlar için bu örnek tablo, yapılandırmanın pratik faydasını gözler önüne seriyor.
İhtiyaç kredisine de 48 ay vade ve esnek plan
Yalnızca kredi kartı değil, bireysel ihtiyaç kredisi borçları da kapsama alınmış durumda. Tüketiciler, ödenmemiş ihtiyaç kredisi bakiyeleri için ilgili bankalarına başvurarak 48 aya uzatılmış yeni bir ödeme takvimi talep edebilecek. Bu işlemde, uygulanacak faiz oranı tarafların anlaşmasına bağlı olacak. Yani kredi kartı yapılandırmasından farklı olarak, burada azami bir merkez bankası sınırı söz konusu değil.
Uzmanlar, başvuruda bulunacak tüketicilere farklı bankaların tekliflerini karşılaştırma, uygulanacak faiz oranını dikkatlice inceleme ve özellikle ödeme günlerini kendi maaş veya gelir tarihleriyle uyumlu şekilde planlama tavsiyesinde bulunuyor. Yapılandırma süreci sayesinde, emeklilerden gençlere, dar gelirli ailelerden esnafa kadar çok sayıda kesim borç yükünü daha esnek yönetebilecek.
Başvuru adımları ve hatırlanması gereken noktalar
Bu yeni olanaktan yararlanmak isteyen vatandaşların başvuruları doğrudan borcun bulunduğu bankaya yapılacak. Banka ile yapılan görüşmeler sonucunda, yapılandırma takvimi ve faiz oranı karşılıklı olarak netleşiyor ve sözleşme imzalanıyor.
Burada dikkat edilmesi gereken önemli ayrıntı; yapılandırmanın yalnızca gecikmeye düşmüş, ödenmemiş kredi kartı veya ihtiyaç kredisi borçlarına uygulanacağıdır. Düzenli ödemesi devam eden, güncel borçlar için yapılandırma talebinde bulunulamıyor.
Finansal uzmanlar, borç taksitlerini yeniden düzenleyenlerin, yapılandırmanın toplam borç yüküne olan etkisini ve gerçekte ödeyecekleri toplam tutarı mutlaka önceden hesaplaması gerektiği uyarısını yapıyor. Ayrıca, yapılandırılmış borcun da ödemelerinde gecikme yaşanmaması, sicil notunun korunabilmesi açısından önem taşıyor.
Ekonomide makroihtiyati önlemler devam edecek
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yetkilileri, yürürlüğe giren yeni yapılandırma imkanının, ülke ekonomisinde finansal istikrarı korumaya ve bireysel borç yükünün yönetilebilirliğini artırmaya yönelik bir adım olduğunu vurguluyor. Atılan bu adımın, başka makroihtiyati tedbirlerle desteklenerek, önümüzdeki dönemde borçluluk riskinin azaltılması, hane halkı harcama kalıplarının daha sürdürülebilir hale gelmesi ve finansal sistemin istikrarı için önem taşıdığına da dikkat çekiliyor.
Gelecek dönemde finansal okuryazarlık eğitimlerinin ve bankacılık ürünlerindeki şeffaflığın artırılarak, borçlanma süreçlerinin daha öngörülebilir ve adil bir ortamda yürütülmesi için atılacak yeni adımların en kısa sürede kamuoyuyla paylaşılması bekleniyor.
