İstanbul Ekonomi Araştırma ve Danışmanlık tarafından yayımlanan Nisan 2025 Türkiye Raporu, ekonomik gidişata dair toplumun nabzını tuttu. 2-7 Nisan tarihleri arasında 2 bin kişiyle yapılan ankete göre, ekonomiye dair olumsuz algı mart ayına kıyasla bir miktar zayıflasa da, halkın yüzde 69’u hâlâ mevcut ekonomik durumu “kötü” veya “çok kötü” olarak değerlendiriyor. Bir önceki ay bu oran yüzde 74’tü. “Ne iyi ne kötü” diyenlerin oranı yüzde 16’da kalırken, “iyi” veya “çok iyi” diyenlerin oranı ise yüzde 14’e yükseldi.
Gençler ve öğrencilerde karamsarlık zirvede
Raporun en çarpıcı bulgularından biri, 18-34 yaş grubu ile öğrenciler arasında ekonomik memnuniyetsizliğin diğer gruplara göre çok daha yüksek olması. 18-34 yaş arasında ekonomiyi olumsuz değerlendirenlerin oranı yüzde 73,2’ye çıkarken, bu oran 35-54 yaş grubunda yüzde 68,1, 55 yaş ve üstünde ise yüzde 67,1 olarak ölçüldü. Öğrencilerde ekonomik tabloyu “kötü” veya “çok kötü” olarak değerlendirenlerin oranı yüzde 83’e ulaştı. Üniversite mezunlarında ise bu oran yüzde 76,1’e kadar yükseldi.
Eğitim seviyesi arttıkça memnuniyetsizlik artıyor
Ekonomiye dair olumsuz değerlendirmeler, eğitim seviyesi yükseldikçe daha da belirginleşiyor. Üniversite ve üzeri eğitim düzeyine sahip katılımcıların yüzde 76,1’i mevcut ekonomik durumu olumsuz bulurken, bu oran lise mezunlarında yüzde 71,2, ilköğretim ve altı grupta ise yüzde 64,5 olarak kaydedildi. Son aylarda ilköğretim mezunlarında olumsuz değerlendirmelerde azalma görülse de, Nisan 2025 itibarıyla eğitim grupları arasındaki fark yeniden açıldı.
Siyasi tercihlere göre ekonomik algı
Ekonomiye bakış, siyasi tercihlere göre de değişiyor. Nisan 2025 verilerine göre, CHP seçmeninin yüzde 94,8’i, DEM Parti seçmeninin yüzde 94’ü ve İYİ Parti seçmeninin yüzde 90,7’si ekonomik durumu olumsuz değerlendiriyor. AK Parti seçmeninde bu oran yüzde 39,4’te kalırken, MHP seçmeninde ise olumsuz yanıtlar bu ay yeniden yükselişe geçti.
Gelecek beklentilerinde sınırlı iyimserlik
Katılımcıların yüzde 51,2’si önümüzdeki bir yıl içinde ekonomik durumun daha da kötüleşeceğini düşünüyor. “Ekonomi değişmeyecek” diyenlerin oranı yüzde 25,2, “daha iyi olacak” diyenlerin oranı ise yüzde 23,7 olarak ölçüldü. Bu oranlar, Aralık 2024’teki zirveye göre kötümserlikte bir miktar azalma ve iyimserlikte hafif bir toparlanma olduğunu gösteriyor.
Enflasyon beklentileri dalgalı
Enflasyon beklentilerinde ise dalgalı bir seyir dikkat çekiyor. Katılımcıların yüzde 36’sı 2025 Aralık ayı için yıllık enflasyon tahmini yapamazken, geri kalanların beklentisi yüzde 61,2’ye yükseldi. Ocak 2025’te bu oran yüzde 58,6’ya kadar gerilemişti. Son aylarda enflasyon beklentilerinde yukarı yönlü bir hareket gözleniyor.
Geçim sıkıntısı devam ediyor
Nisan 2025’te katılımcıların yüzde 52’si gelirinin giderini karşılamadığını belirtti. “Gelirim giderimi ucu ucuna karşılıyor” diyenler yüzde 30’da kalırken, gelirinin giderinden fazla olduğunu söyleyenlerde ise hafif bir artış gözlendi. Bu tablo, toplumun büyük bölümünde geçim sıkıntısının sürdüğüne işaret ediyor.
Sonuç: Toplumun çoğu ekonomik geleceğe karamsar bakıyor
Nisan 2025 Türkiye Raporu, ekonomik göstergelerdeki kısmi iyileşmeye rağmen, toplumun genelinde ekonomik umutsuzluğun sürdüğünü ve özellikle gençler ile öğrencilerde bu karamsarlığın daha da derinleştiğini ortaya koyuyor. Enflasyon ve geçim sıkıntısı, ekonomik beklentilerdeki sınırlı iyileşmeye rağmen, halkın gündeminde ilk sıralarda yer almaya devam ediyor.
