28 Haziran'da yapılan İran Cumhurbaşkanlığı Seçimi'nde ikinci sırada yer alan muhafazakar aday Said Celili, yüzde 50 barajının geçilememesi nedeniyle 5 Temmuz'da düzenlenecek ikinci tur seçiminde reformist aday Mesud Pezeşkiyan ile yarışacak.
Meşhed'den Siyasetin Zirvesine
İran'ın önde gelen muhafazakar isimlerinden biri olan Said Celili, 6 Eylül 1965'te Meşhed'de doğdu. Annesi Erdebilli İran Türk'ü olan Celili, Tahran'daki İmam Sadık Üniversitesi'nde Siyasal Bilimler eğitimi aldı.
Savaş Gazisi ve Akademisyen
Celili, İran-Irak Savaşı'nda İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı gönüllü milis teşkilatı Besic üyesi olarak savaşa katıldı. 1987'de Kerbela-5 Operasyonu sırasında ağır yaralanarak sağ bacağını kaybetti. Savaştan sonra mezun olduğu okulda öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladı ve 1989'da Dışişleri Bakanlığı'nda görev aldı.
Siyasi Kariyerinin Yükselişi
Celili, 2001 yılında İran lideri Ali Hamaney'in ofisinde danışmanlık görevine getirildi. 2002'de Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi üyesi oldu. Ağustos 2005'te Mahmud Ahmedinejad'ın cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından Dışişleri Bakanlığı'nın Avrupa ve Amerika İşlerinden Sorumlu Bakan Yardımcısı olarak atandı.
Nükleer Müzakerelerde Öne Çıkan İsim
2007 yılında Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri olan Celili, bu dönemde İran'ın Batı ile nükleer müzakerelerine başkanlık etti. "Tehditleri fırsata dönüştürmek" sloganını kullanmasına rağmen, birçoklarına göre bu süreçte fırsatları tehditlere dönüştürdü. Görev süresince Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), İran'a karşı üç karar aldı ve ABD ile Avrupa Tahran'a ağır yaptırımlar uyguladı.
Görevden Alınma ve Yeni Roller
2013 yılında Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından görevden alınan Celili, Hamaney tarafından Güvenlik Konseyi'nin üyesi olarak atandı ve aynı yıl Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi üyesi oldu. Ayrıca 2000 yılından bu yana mezun olduğu İmam Sadık Üniversitesi'nde siyaset bilimi dersleri vermektedir.
Seçim Süreci ve "Gölge Hükümet" Planı
Celili, 2013'teki seçimlerde de aday oldu ancak üçüncü sırada kaldı. Seçim yenilgisinin ardından Ruhani hükümetine yardım etmek amacıyla "Gölge Hükümet" planını önerdi. Bu kapsamda, bütçe yapısını reform etme, petrol sektörünü geliştirme ve yaptırımlara rağmen petrol satışlarını artırma planlarını sundu. Ancak bu önerilerden birçoğu uygulanmadı.
Günümüzdeki Rolü ve Tutumu
2021 seçimlerinde de aday olan Celili, İbrahim Reisi lehine adaylıktan çekildi. 2013'ten bu yana Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi'nde Hamaney'in temsilcisi olarak görev yapmaktadır. Batı ile ilişkiler konusunda mesafeli tutumuyla bilinen Celili, seçim kampanyalarında mevcut statükoyu sürdürme niyetinde olduğunu vurgulamaktadır.
