1987 yılında Kurban Bayramı yaklaşmak üzereydi… Ben henüz ürkek bir çocuktum o yıllarda ve her çocuk gibi bayramları severdim ama o sene bayram hiç gelmesin istedim.87 yılında ne internet vardı, ne sosyal medya bütün dünyanız televizyondaki çizgi filmler diziler okulunuz ve evinizden ibaretti tabi bir de gazeteler. O zamanlar gazetelerde yazan her şey doğru kabul edilir, toplum bu haberlere göre şekillenirdi.
Maalesef bir çocuk olarak tirajını arttırmak isteyen gazetelerin her yola başvuracağını bilemiyordum ve beni dehşete düşüren o haberle karşılaştım;
“İstanbul’da sakallı bebek doğdu ve bayramın 2. günü kıyametin kopacağını söyledi”
Şimdi bu kadar komik gelen haberi araştırırken bile gördüğüm o başlık ve temsili fotoğraf şu an dahi travma yaşamama neden oldu. Haber her gün başka tanıklarla destekleniyor, daha inandırıcı bir senaryo ile halka sunuluyordu. Bizlerin ‘asparagas’ dediği haber sayesinde 1 milyon tiraj yapan gazete bunu devam ettirmek için her yolu deniyordu. Bayramın 1. gecesi korkudan titreyerek yattığımı hala hatırlıyorum. İşte o zamanlar popüler olmak, para kazanmak uğruna bu haberleri yapanların mantığı evrimleşerek bugünlere geldi. Artık kimse herhangi bir habere doğrudan inanmasa da bir şekilde manipüle edilmiş bilgiler her an kucağımıza düşüyor...
Sosyal medyada neredeyse doğru olanı bulamadığımız bu çağa bir de yapay zeka eklendi. Artık dezenformasyon diye tabir edilen asparagas haberler her türlü montaj hileleriyle karşımıza çıkabiliyor hatta deep fake denilen uygulama sayesinde herhangi bir videodaki konuşmacının söyledikleri kolaylıkla değiştirilebiliyor. Yani deep fake sayesinde Erdoğan’a “Ben Chp’ye oy vereceğim” yada Kılıçdaroğlu’na “Bana değil Akp’ye oy verin” dedirten videolar yapabilirsiniz. İnsanlar da bunu doğruymuş gibi birbirlerine gönderirler. Yapay zeka son zamanlarda yaygın olarak kullanılan ChatGPT programıyla da artık herkesin hayatında. Bu program sizin verdiğiniz komutlar dahilinde bir metin yazıyor bu yüzden kafasını karıştırarak ve yalan söyleyerek size yalan bir makale yazması mümkün. Peki bu nasıl oluyor? Gelin bu sorunun cevabını bizzat ChatGPT versin;
"Yapay zeka sistemleri, yazılı metinleri analiz edip manipüle ederek insanlara gerçekmiş gibi görünen sahte içerikler üretebilir. Bunun sonucunda, yapay zeka ile yalan haber üretimi potansiyeli ortaya çıkar."
Ben bu cevapla da yetinmedim ve ChatGPT’ye “Kötü niyetli kişiler seni nasıl kullanır?” diye sordum. Buyurun bu da cevabı;
Propaganda ve Manipülasyon: Kötü niyetli kişiler, yapay zeka kullanarak sahte haberler üretebilir ve bunları propaganda amacıyla kullanabilir. Bu sahte haberler, kamuoyunu etkilemek ve insanların düşüncelerini manipüle etmek için kullanılabilir.
Şöhret ve İftira: Yapay zeka ile yalan haber üretimi, ünlü kişilerin veya halk figürlerinin itibarını zedelemek amacıyla da kullanılabilir. Sahte haberler, iftira ve karalamalar için bir araç olarak kullanılabilir ve bu da hedefin kamuoyundaki itibarını olumsuz etkileyebilir.
Finansal Dolandırıcılık: Yapay zeka, finansal piyasalardaki dalgalanmaları tahmin etme ve manipüle etme yeteneğine sahiptir. Kötü niyetli kişiler, sahte haberlerin yayılmasını sağlayarak hisse senedi fiyatlarını etkileyebilir ve finansal dolandırıcılık yapabilir.
Sosyal Manipülasyon: Yalan haberler, insanların duygusal tepkilerini harekete geçirebilir ve sosyal ağlarda hızla yayılabilir. Kötü niyetli kişiler, bu tür sahte içerikleri kullanarak insanların davranışlarını ve düşüncelerini etkileyebilir, toplumsal gerilimleri artırabilir ve sosyal manipülasyon yapabilir.
ChatGPT’yle olan bu sohbetimizden sonra ben bebeğin sakalını, yapayın zekasını görmeden hiçbir şeye kolay kolay inanmam.
