Havva Selda Bağcan, 14 Aralık 1948’de Muğla’da doğdu. Makedonyalı göçmen bir ailenin kızı olan Bağcan, babasının görevi nedeniyle küçük yaşta Van’a taşındı ve burada büyüdü. 1971 yılında Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Mühendisliği öğrencisiyken müzik dünyasına adım attı. Çıkardığı ilk iki 45’lik, büyük bir satış başarısı yakalayınca müziği profesyonel olarak seçmeye karar verdi. 1972’de Bulgaristan’daki Altın Orfe Festivali’nde Türkiye’yi temsil etti ve zamanla Türkiye dışında da büyük ilgi gördü.
Protest müziğin simge ismi
Selda Bağcan, şarkılarında sık sık toplumsal ve siyasi eleştiriler yaparak protest müziğin önemli temsilcilerinden biri oldu. Özellikle 1980 askeri darbesinin ardından üretimi kısıtlanan Bağcan, bu dönemde büyük sıkıntılar yaşadı ve 1984’te tutuklanarak hapse atıldı. Yurtdışına çıkması uzun yıllar yasaklanan sanatçı, Peter Gabriel’in desteğiyle 1987’de Glastonbury ve Womad gibi önemli festivallere katılarak müziğini uluslararası platformda tanıttı.
Grammy ve dünya çapındaki yankıları
2000’li yıllara gelindiğinde, Selda Bağcan’ın şarkıları birçok farklı projede kullanılarak Batı müzik dünyasında yankı buldu. Amerikalı hip-hop sanatçısı Mos Def, Bağcan’ın “İnce İnce Bir Kar Yağar” adlı türküsünü "Supermagic" isimli şarkısında kullandı. Bu eserin Electronic Arts’ın “Skate 2” oyununda da yer almasıyla, Bağcan’ın müziği dünya genelinde tanındı. Times Dergisi, Bağcan’ı “Dünya Müziğinde Yaşayan Efsane ve Tarihi Kadın Şarkıcılar” listesine dahil etti.
Öne çıkan albümler ve eserler
Selda Bağcan, 1970’lerden bu yana sayısız albüme imza attı. Türkülerimiz serisi ve 40 Yılın 40 Şarkısı gibi albümleri Türk halk müziği repertuarına kazandırdı. 1992’de çıkan “Ziller ve İpler” albümü ile büyük bir başarı kazanan sanatçı, “Canımı Yakanlar Baktı Dumana” türküsünü Sivas Katliamı’nda hayatını kaybedenlere ithaf etti.
Sahnedeki gücü ve ilham verici kimliği
Selda Bağcan, güçlü sesi ve sahnedeki enerjisiyle tanınırken, İspanyol müzik araştırmacısı Vicente Fabuel onun için “O, büyük çöllerin ortasındaki bir vaha gibi. Şarkıları, derinliği ve yaratıcılığıyla doğudan çıkmış bir efsane” ifadesini kullandı.
2015’te İstanbul’da Ekşi Fest’te İsrailli grup Boom Pam ile birlikte sahne aldı ve bu performansı uzun süre ayakta alkışlandı. Primavera Sound gibi büyük festivallerde sahne alan Bağcan, dünya müziği arenasında Türkiye’nin en güçlü temsilcilerinden biri olarak kabul ediliyor.
