Küresel iklim değişikliğinin Türkiye tarımı üzerindeki olumsuz etkileri giderek artarken, özellikle Nisan ayında yaşanan ani don olayları çiftçinin adeta belini büktü. CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, yaşanan zararlar karşısında somut bir adım atarak TBMM Başkanlığı'na kanun teklifi sundu. Gürer'in teklifi, mevcut sigorta prim destek oranlarının artırılmasını öngörüyor ve tarımda sürdürülebilirliği sağlamayı hedefliyor.
Gıda enflasyonuna don etkisi
CHP'li Gürer, son dönemde yaşanan iklim olaylarına ilişkin yaptığı değerlendirmede ciddi uyarılarda bulundu. Nisan ayında yaşanan kar ve don olaylarının birçok bölgede üretimi olumsuz etkilediğini belirten Gürer, "Nisan ayında yağan kar ve don, çok bölgede üreticiyi de çiftçiyi de ürünü de vurdu. Üretimi de dondurdu. Sebze ve meyvede gıda enflasyonu patlayacak. Ürün tedarikinde ciddi sorunlara neden olacak süreç doğru yönetilmezse, çok ürünü rafta özellikle emekli ve dar gelirli fiyatına bakıp geçmek zorunda kalacak. Sebze ve meyve fiyatlarındaki artış, gıda enflasyonunu da tetikleyecek" değerlendirmesinde bulundu.
TARSİM destekleri yeterli değil
Gürer, Türkiye'de 2005 yılında yürürlüğe giren 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu ile uygulamaya geçirilen Tarım Sigortaları Havuzu'nun (TARSİM), çiftçilerin karşılaştığı riskleri yönetmede gerekli bir mekanizma olduğunu hatırlattı. Ancak mevcut sistemdeki sorunlara da dikkat çeken Gürer, "Uygulamada prim destek oranlarının yetersizliği, çiftçilerin sigorta yaptırma oranlarını olumsuz etkiliyor. Özellikle don teminatında sunulan yüzde 66'lık prim desteği yeterli değil ve çiftçiler için sigorta yaptırma maliyeti ağır bir yük oluşturuyor" ifadelerini kullandı.
Gürer'in kanun teklifi ne içeriyor?
CHP'li vekilin hazırladığı kanun teklifinde genel prim desteğinin yüzde 50'den yüzde 60'a, don teminatında ise yüzde 66'dan yüzde 75'e çıkarılması öneriliyor. Gürer, bu düzenlemenin çiftçilerin doğal afetler karşısındaki kırılganlığını azaltacağını ve sigorta sisteminin etkinliğini artıracağını belirtti.
TBMM Başkanlığı'na sunulan kanun teklifinde madde şu şekilde düzenlendi:
"Devlet, bu Kanun kapsamında akdedilecek sigorta sözleşmelerine münhasır olmak üzere, çiftçi veya üretici tarafından ödenmesi gereken sigorta priminin %60'ı oranında prim desteği sağlar. Ancak, bitkisel ürünlere ilişkin don teminatını kapsayan primlerde bu destek oranı %75 olarak uygulanır."
Niğde'de don felaketi
CHP Niğde Milletvekili Gürer, kendi seçim bölgesindeki duruma da dikkat çekti. Niğde bölgesinde şiddetli dolu ve ardından gelen don felaketinin elma, kayısı, şeftali gibi ürünlerin tamamına yakınında zarara yol açtığını, bazı bahçelerde büyük hasar meydana geldiğini belirten Gürer, "Tüm ülke genelinde tarla, bahçe ve bağ ürünlerinde önemli ölçüde don etkili oldu. Tüm çiftçi ve üretici zararlarının karşılanması şart ve zorunluluktur" dedi.
Tarımda risk yönetimi stratejik zorunluluk
Gürer, tarım sektörünün hem ekonomik hem de üretim süreçleri açısından iklim değişikliğine karşı oldukça hassas bir yapıya sahip olduğunu belirterek, risk yönetimi mekanizmalarının güçlendirilmesinin stratejik bir zorunluluk olduğunun altını çizdi. Son yıllarda artan aşırı hava olayları, sel, dolu, don ve kuraklık gibi afetlerin tarımsal üretimde ciddi kayıplara yol açtığını hatırlatan CHP'li vekil, "Bu durum, çiftçilerin ekonomik olarak zorlanmasına ve tarımsal üretimin sürdürülebilirliğini tehdit eden bir tabloya neden oluyor" dedi.
Gıda güvenliği tehlikede
Yaşanan iklim krizinin sadece çiftçiyi değil, tüm vatandaşları ilgilendiren bir gıda güvenliği sorununa yol açabileceğini vurgulayan Gürer, "Ürün tedarikinde ciddi sorunlara neden olacak süreç doğru yönetilmezse, üreticiler üretimden çekilmek zorunda kalacak. Bu da zaten yüksek olan gıda fiyatlarının daha da yükselmesine neden olacak. Özellikle emekli ve dar gelirli vatandaşlarımız temel gıda maddelerine ulaşmakta zorlanacak" uyarısında bulundu.
Çiftçiye acil destek çağrısı
CHP'li vekilin kanun teklifi, sadece don teminatı prim desteğinin artırılmasıyla sınırlı değil. Gürer, tarım desteklerinin genel anlamda artırılması ve çiftçinin üretimde kalabilmesi için kapsamlı bir destek paketinin hayata geçirilmesi gerektiğini savunuyor. "Çiftçimiz sadece kendisi için değil, 85 milyon vatandaşımızın gıda güvenliği için üretim yapıyor. Bu nedenle çiftçimizin korunması ve desteklenmesi milli bir meseledir" diyen Gürer, yetkililerden acil eylem planı hazırlanmasını talep etti.
