Emekli kesimin yaşadığı ekonomik sıkıntılar, seyahat alışkanlıklarına da yansımaya devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı "Hanehalkı Yurt İçi Turizm" verilerine göre, 2024'ün son çeyreğinde 65 yaş ve üstü kişilerin seyahat sayısında dikkat çekici bir düşüş yaşandı. Verilere göre, emekli yaş grubunun gerçekleştirdiği seyahat sayısı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 10 oranında azalarak 1 milyon 16 binden 919 bine geriledi.
Daha da çarpıcı olan ise konaklama sürelerinde yaşanan belirgin artış. Emekli vatandaşların seyahatlerinde konakladıkları gece sayısı 14,3'ten 21,3'e yükseldi. Bu durum, ekonomik sebeplerle daha seyrek seyahat eden yaşlı vatandaşların, gittikleri yerlerde daha uzun süre kaldıklarını gösteriyor.
Toplam seyahat sayısında durağanlık
TÜİK'in yayınladığı verilere göre, 2024 yılının son çeyreğinde ülke genelinde seyahat eden kişi sayısı 9 milyon 528 bin olarak gerçekleşti. Bu kişilerin gerçekleştirdiği toplam seyahat sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre %0,4 oranında azalarak 11 milyon 467 bin oldu. Bu periyotta toplam 76 milyon 576 bin geceleme yapılırken, ortalama konaklama süresi 6,7 gece olarak kayıtlara geçti.
Yıllık bazda değerlendirildiğinde ise 2024 yılında toplam seyahat sayısı bir önceki yıla göre %8,7 artarak 66 milyon 836 bine ulaştı. Yıl genelinde yapılan geceleme sayısı da %2,3 artışla 484 milyon 141 bin olarak gerçekleşti. Yıllık ortalama konaklama süresi ise 7,2 gece olarak hesaplandı.
Harcamalarda enflasyonist etkiler
Turizm harcamalarında ise enflasyonun etkisi açıkça görülüyor. 2024 yılının son çeyreğinde yerli turistlerin yurt içinde yaptıkları seyahat harcamaları, geçen yılın aynı dönemine göre %44,4 gibi çarpıcı bir oranda artarak 66 milyar 40 milyon 991 bin TL'ye ulaştı. Bu artış, reel harcamalardan ziyade fiyat artışlarının etkisini gösteriyor.
Harcama kalemlerinin dağılımına bakıldığında, en büyük payı %33,8 ile yeme-içme giderleri alırken, ikinci sırada %27,7 ile ulaştırma harcamaları yer aldı. Konaklama harcamaları ise %12,1'lik bir oranla üçüncü sırada geldi. Bu dağılım, özellikle yeme-içme ve ulaşım maliyetlerindeki artışın turizm harcamalarına doğrudan yansıdığını ortaya koyuyor.
Akraba ziyaretleri ön planda
Son çeyrekte yapılan seyahatlerin amaçlarına göre dağılımında, %63,1 ile akraba ve yakın ziyaretleri ilk sırada yer aldı. Bu durum, özellikle emekli kesimin ekonomik koşullar nedeniyle tatil yerine akraba ziyaretini tercih ettiğinin bir göstergesi olarak değerlendiriliyor. İkinci sırada %25,6 ile "gezi, eğlence, tatil" amaçlı seyahatler, üçüncü sırada ise %6,5 ile sağlık amaçlı seyahatler geldi.
Yıllık verilerde de benzer bir tablo ortaya çıktı. 2024 yılı genelinde seyahatlerin %57,2'si yakın ve akraba ziyareti amacıyla gerçekleşirken, %35,3'ü gezi ve tatil, %3,7'si ise sağlık amaçlı oldu. Emekli vatandaşların sağlık amaçlı seyahatlerinin oransal olarak diğer yaş gruplarına göre daha yüksek olduğu belirtiliyor.
Konaklama tercihleri değişiyor
Turizm istatistiklerinde dikkat çeken bir diğer nokta ise konaklama tercihlerindeki eğilimler oldu. 2024'ün son çeyreğinde seyahat edenler, 53 milyon 250 bin geceleme ile en çok arkadaş veya akraba evinde konaklamayı tercih etti. Bu durumun, artan konaklama maliyetleri karşısında ekonomik bir alternatif arayışının sonucu olduğu değerlendiriliyor.
Konaklama türlerine göre sıralamada ikinci sırada 13 milyon 292 bin geceleme ile "kendi evi" yer alırken, "otel" tercihi 5 milyon 218 bin geceleme ile üçüncü sırada kaldı. Yıllık bazda da benzer bir tablo ortaya çıktı. 2024 genelinde 328 milyon 972 bin geceleme arkadaş veya akraba evinde gerçekleşirken, 77 milyon 911 bin geceleme kendi evinde, 44 milyon 516 bin geceleme ise otellerde yapıldı.
