Eleştirdiğimiz, tepki gösterdiğimiz ödül sonuçları olsa da ödüllere karşı durmak olası değil.
Yerini, değerini bulan yapıtı, yazarı, şairi, sanatçıyı, bilim insanını ödüllendirmek elbete önemli, anlamlı, heyecan verici.
Geçmiş yıllarda adına ödül konulan kurumlar, kişiler, kavramlar, olgular daha mı anlamlıydı? Daha bir saygın mıydı?
Örneğin 1970 yılında ancak bir kez dağıtılan TRT Büyük Ödülleri belleğimizden çıkıp gider mi hiç? Yunus Nadi ödüllerini, 1955 yılından 12 Eylül karabasanına dek süren o güzelim Türk Dil Kurumu Ödüllerini unutmak olası mı? Gene 1955’ten bu yana süren Sait Faik ödülleri adı, kimliği ile ne sıcak iletişimler sunar gönlümüze. Sedat Simavi adına 1977’den beri verilen ödülleri de hiç atlayabilir miyiz?
Orhan Kemal, Behçet Necatigil, Haldun Taner, Ceyhun Atuf Kansu, Cevdet Kudret, Ali Rıza Ertan, Erdal Öz, Behçet Aysan, Arkadaş Z. Özger…gibi şair, öykü yazarı ve romancılar adına verilen ödüllerin de ne denli önemli ve anlamlı olduğunun ayrımındayız.
***
Üvercinka Dergisi’nde (Temmuz-Ağustos 2021) sevgili Ramazan Teknikel’in “Ödüllere Dair” yazısını ilgiyle, beğeniyle okudum. “Ödüller edebiyat dünyasının bir rengidir, motifidir, heyecanıdır.” diyor. Katılıyorum
Adına ödül verilmeyen değerlerimizi de anmış Teknikel. Örneğin Tevfik Fikret, Ahmet Haşim, Yahya Kemal, CAsım Bezirci, Oktay Rıfat, Rauf Mutluay,Orhan Veli, Can Yücel, Edip Cansever adına ödül konulmamasını eksiklik olarak görüyor.
Son yıllarda ödüller üzerine tatsız söylentiler olduğunu biliyorum. Ne ki ödülsüz bir sanat, yazın dünyasını düşünmek de olanaksız. Saygın, seçkin, inanılır seçici kurullar, emeğin ürünü yapıtlar, onu üretenler ödüllerle taçlanmalı.
“BÜYÜMEK İSTEDİM”E ÖDÜL
Bir çok şiir seçici kurulunda görev aldım. Olabildiğince yansız davrandım. Tanış, dost ayrımına girmedim. Şiirin kimliğinden yana kullandım oyumu. İçim hep rahat oldu.
Hiç aklıma gelmezdi roman seçici kurulunda görev alacağım. Değer verdiğim, saygı duyduğum Fakir Baykurt adına bu yıl ikincisi düzenlenen ödül ön seçici kurulunda Handan Tan, Handan Gökçek, Turan Ali Çağlar’la birlikte 46 roman dosyasını okuduk, değerlendirdik. İnce eleyip sık dokuduğumuz 15 dosyayı da Seçici Kurul’un değerlendirmesine sunduk.
Adnan Binyazar, Bahri Karaduman, Hidayet Karakuş, Işık Baykurt ve Öner Yağcı’dan oluşan Seçici Kurul da seçimini yaptı, ödül alan roman dosyasını açıkladı.
“Olay örgüsü, ortam betimlemeleri, dilin kullanım yetkinliği, kültürel bir ortama yerleştirilmesi, köylü ağzından yararlanılarak yapaylıktan uzak anlatımsal akışın sağlanması, Türkiye gerçekleri bağlamında insanlar arasında toplumsallaşma duygusunu öne çıkarması, kör inançlara bağlı töreler karşısında halkta toplumsal bilinç yaratması, olayları dışından değil içinden görmesi ve Fakir Baykurt romanlarına uygun kurgu oluşturması nedeniyle” Ali Balkız’ın “Büyümek İstedim” dosyasını ödüle uygun buldu.
İlk öyküsü Varlık dergisinde yayımlanan, toplumcu gerçekçi çizgide öyküler yazan Ali Balkız’ı, Evrensel Kültür, Damar, Türk Dili, İnsancıl ve Cumhuriyet Dergi'deki öykülerinden, ödül alan yapıtlarından da anımsıyoruz.
SİYAH CEKETLİ KADINLAR
2020 Hasibe Ayten Şiir ödülünü kazanan Hatice Tarkan Doğanay’ı bir çok yazın dergisinde izliyorum.
Kadına şiddetin, öldürümün hız kesmeden sürdüğü günümüzde Doğanay, hüzne dokunarak, kadını odağına konumladırarak, umudun da dolayından ayrılmadan “siyah ceketli kadınlar”ı anlatıyor. Elbette haksızlıklara, dinsel, siyasal sömürülere, yozlaşmaya karşı da sesini yüseltiyor.
Hatice Tarkan Doğanay’ı kutluyorum.