Özge UYANIK- Ekonomik kriz, yediğimiz yemekten giydiğimiz kıyafete kadar her alanda kendini hissettiriyor. Vatandaşlar peş peşe gelen zamlardan sonra, artık yeni bir şey almak yerine, eskiyi değerlendirmenin yollarını arıyor. Kıyafetler, enflasyonun etkisiyle fahiş fiyatlarla karşımıza çıkarken, eski giysilerini terzilerde tamir ettirerek tasarruf yapmaya başlayanların sayısı arttı.
Özellikle gençler, eski kot pantolonlarına, montlarına yama yaptırarak onları yeniden hayata döndürüyor. Çankaya’da terzi dükkanlarının sıralandığı sokakta da işler günden güne arttı. Esnaf, geçmişte genelde paça kısaltma gibi basit işlemler için gelen müşterilerinin artık fermuar değişimi, sökük onarımı gibi daha kapsamlı tamiratlar için geldiklerini söylüyor.
Söz konusu olan sadece giyilen kıyafetler değil; her şeyin fiyatı artarken, vatandaşlar bir şekilde bütçelerini dengelemeye çalışıyor. Bir zamanlar çöpe atılan eski giysiler, şimdi adeta değerli bir hazine gibi yeniden hayat buldu.
"Bin lira vereceklerine, yırtığı diktiriyorlar"
76 yaşındaki Terzi Mümtaz, 12 yaşından beri terzilik yapıyor ve bu meslekten ekmeğini kazanıyor. Çarşı içindeki talep artışına dair konuşan Terzi Mümtaz şunları söyledi:
"Ben 12 yaşından beri terzilik yapıyorum. Burada en genç terzi 45 yaşında. Eskiden insanlar yeni pantolon almak için dükkanlara giderken, şimdi 1000 lira verip yeni bir şey almak yerine eski pantolonunun yırtığını tamir ettiriyorlar. İnsanlar terzilerin kıymetini anlamaya başladılar. Mesela ben de bir yandan terzilik yapıyorum, bir yandan dükkanda ikinci el pantolon ve cekette satıyorum.
Ama tabi bizim de dertlerimiz var. Elektrik, su, kiralar derken, kazancımızın çoğu masraflara gidiyor. Mesela, elektrik faturam 600 lira. Kazancımız ne kadar ki? En pahalı işimiz ceket astarı, o da 400 lira ama genelde pantolon paçası, fermuar değişimi, söküğe yama gibi küçük tamirler yapıyoruz. Fiyatlar da değişiyor, 50 ile 100 lira arasında. Ama insanlar terzilerine daha çok değer veriyor artık.
Bir de burası İzmir'de en uygun yer. Mahalle arasındaki terziler 200 liraya paça yapıyor. Çeşme'de vs çok daha uçuk fiyatlara tadilat yapılıyor. Biz burada 10 lira bile zam yapamıyoruz. Bir değim var ya "iğneden ipliğe zam geldi" diye. Gerçekten bizim kullandığımız iğneye de ipliğe de zam geldi ama biz aynı fiyattan devam ediyoruz."
İş çok, çırak yok
Çırak yetişmediğini ifade eden Ali Çelik ise işlerin zorlaştığını söyleyerek "Giysi ve ayakkabı fiyatları fırlayınca buranın yolunu tutanlar da arttı. Eskiden birisi yeni bir pantolon alırken, şimdi o parayı vereceğine eski pantolonunun paçasını, fermuarını tamir ettiriyor. O yüzden bizim işler biraz daha arttı. Ama işler yoğun, yetişebiliyor muyuz dersen, bazen zorluyor tabii. Çırak bulamıyoruz. Şimdi çırak yetiştirecek yer bulmak lazım ki bu iş devam etsin, yoksa bu işin geleceği kararmaya başlar. Ama eski zamanların gençleri gibi çalışkan bir nesil gelmiyor, herkes masa başında oturmak istiyor. O yüzden işler zorlaşıyor. Ama biz yine de şükrediyoruz. Bazen bir günde 30 kişi geliyor, bazen 10 kişi ama en nihayetinde günü tamamlıyoruz." diye konuştu.
Vatandaş malının kıymetini anladı
Dükkanda biriken tabanı çıkmış ayakkabıları tamir eden Ayakkabı Ustası Ali Malak da "İş çok, ama iş yapacak adam yok. Eski zamanlarda daha çok çalışan vardı, şimdi ne yazık ki çocuklar bu işleri yapmak istemiyor. Eskiden meslek okulları vardı, oradan yetişen çocuklar gelirdi, ama şimdi onlar da yok. Mağazadan almaya kalksan düşük fiyatlı ayakkabılar bile çok pahalı, 2-3 bin lira arasında fiyatlar. İnsanlar, pahalı ayakkabılarını tamir ettiriyorlar, eskiden atarlardı ama şimdi hem daha bilinçli hem de daha tutumlular. Eskiden bir ayakkabı bozulursa atılırdı ama şimdi 'Tamir ettireyim, daha kullanılır' diyorlar. Aslında bu, bir bakıma iyi bir şey oldu. İnsanlar, malın kıymetini daha çok anlıyorlar şimdi. Fiyatlar konusunda kimse şikayetçi değil, çünkü biz burada uygun fiyatlarla çalışıyoruz. Herkes işini görmeye geliyor, biz de elimizden geleni yapıyoruz." diyerek meslek sorunlarına dikkat çekiyor.
