ABD Yüksek Mahkemesi, devlet bankası Halkbank’ın dolandırıcılık, kara para aklama ve komplo suçlamalarını düşürme talebini reddetti. Halkbank, devlete ait bir kurum olarak “egemen bağışıklık” kapsamında yargılamadan muaf tutulması gerektiğini savunuyordu.
İDDİALAR NELER?
Suçlamalar, Halkbank’ın İran’ın ABD yaptırımlarını delmesine yardımcı olduğu iddialarına dayanıyor.ABD’li savcılara göre banka, İran, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki para hizmeti sağlayıcıları ve paravan şirketler aracılığıyla yaklaşık 20 milyar dolarlık kısıtlı fonu gizlice transfer etti. Ayrıca petrol gelirlerini altın ve nakde dönüştürdüğü, bu işlemleri meşrulaştırmak için sahte gıda sevkiyat belgeleri düzenlediği öne sürülüyor. Halkbank ise tüm suçlamaları reddediyor. 2019’da açılan dava, dönemin ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetimi döneminde ABD–Türkiye ilişkilerinde ciddi diplomatik gerilim yaratmış, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan davayı “yasa dışı ve çirkin bir adım” olarak nitelendirmişti.
CEZA DAVASI DEVAM EDECEK
ABD Yüksek Mahkemesi, bugün aldığı kararla, Halkbank’ın davayı durdurma yönündeki son başvurusunu da reddederek alt mahkemenin kararını onayladı. Böylece Manhattan’daki federal savcıların yürüttüğü ceza davası devam edecek. Mahkeme daha önce, Halkbank’ın “Yabancı Devletlerin Dokunulmazlığı Yasası” kapsamında koruma talebini reddetmiş ve davayı İkinci ABD Temyiz Mahkemesi’ne göndermişti. İkinci Temyiz Mahkemesi, örf ve adet hukukunun devlete ait ticari kuruluşlara cezai dokunulmazlık sağlamadığını belirterek Halkbank’ın iddialarını geçtiğimiz yıl reddetmişti.
ABD Adalet Bakanlığı da 6 Ağustos’ta Yüksek Mahkeme’ye sunduğu görüşte, “genel hukuk ilkelerinin yabancı devlet şirketlerini cezai kovuşturmalardan korumadığı” yönünde beyanda bulunmuştu. Bu karar, Halkbank davasının alt mahkemelerde devam etmesinin ve bankaya yönelik suçlamaların yeniden görülmesinin önünü açıyor. Halkbank'ın hisseleri, ABD Yüksek Mahkemesi'nin kararının ardından yüzde 9.9 düşerek günü tamamladı.
HALKBANK'TAN AÇIKLAMA: BANKAMIZ TÜM YASAL HAKLARINI KULLANMAYA DEVAM EDECEK
Halkbank, Kamuyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) yaptığı açıklamada, ABD'deki ceza davası kapsamında Yüksek Mahkeme'ye yaptığı temyiz başvurusunun reddedildiğini bildirdi. KAP açıklamasında, şu ifadelere yer verildi: "Bilindiği üzere Halkbank'ın ABD'de devam etmekte olan ceza davasıyla ilgili süreçte İkinci İstinaf Mahkemesi, Bankamızın teamül hukuku açısından dokunulmazlık talebini 22.10.2024 tarihinde reddetmişti.
İkinci İstinaf Mahkemesi'nin aleyhimize verdiği bu kararla ilgili olarak Bankamızın ABD Yüksek Mahkemesi (Supreme Court of the United States) nezdinde yaptığı temyiz başvurusu, anılan Yüksek Mahkeme tarafından 6 Ekim 2025 tarihinde reddedilmiştir. Bu gelişme, hukuki sürecin tamamlandığı anlamına gelmemektedir. Süreç olağan akışında ilerleyecek olup Bankamız tüm yasal haklarını kullanmaya devam edecektir." Açıklamada, ABD ve Türkiye arasında mutabakatlar çerçevesinde hukuki bir uzlaşma zemini yakalamaya yönelik girişimlerin de ayrıca olumlu yönde devam etmekte olduğu belirtildi.
ABD HALK BANK DAVASI NEDİR?
Amerika Birleşik Devletleri - Hakan Atilla Davası veya Halkbank Davası, Amerika Birleşik Devletleri Bölge Mahkemesi tarafından İran'a yönelik yaptırımların delinmesine ilişkin olarak 2019'da New York'ta açılan davadır. Dava kapsamında, Halkbank'ta yönetici olan Mehmet Hakan Atilla, İranlı iş insanı Rıza Sarraf ile ABD'nin yaptırım uyguladığı İranlı kuruluşlar adına işlem yapmak için ABD finans sistemini kullanarak komplo kurmak ve bu işlemlerin gerçek doğasını gizleyerek ABD finans kuruluşlarını dolandırmakla suçlandı. Rıza Sarraf, suçlamaları kabul etmiş daha sonra tanık koltuğuna oturarak 2017'de ABD'de gözaltına alınan dönemin Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla aleyhinde ifade vermişti. Atilla, banka dolandırıcılığı ve ABD'nin İran'a uyguladığı yaptırımları ihlal eden suçlardan suçlu bulundu ve 28 ay ABD'de tutuklu kaldıktan sonra 2019 yılında Türkiye'ye döndü. Bunun ardından 2019'da federal savcılar Halkbank hakkında milyarlarca dolarlık bir sistem kurarak ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarının delinmesine yardımcı olduğu gerekçesiyle dolandırıcılık ve kara para aklama da dahil altı suçtan dava açtı.
