Oruç, İslam dininin temel ibadetlerinden biri olup belirli kurallar çerçevesinde yerine getirilir. Bu süre zarfında yemek yemek, su içmek ve bazı davranışlar gerçekleştirmek yasaktır. Ancak, kişinin iradesi dışında gelişen durumlar oruç üzerinde etkili olabilir. Bunlardan biri de bayılmadır. Bayılma durumunun orucu bozup bozmadığı, oruç esnasında bayılan kişinin durumunun nasıl olacağı gibi sorular, Ramazan ayında sıkça sorulmaktadır.
Bayılmak orucu bozar mı?
Bir kişi bayıldığında, eğer bu süreçte herhangi bir besin veya sıvı alımı gerçekleşmemişse, oruç geçerliliğini korur. Ancak bayılma durumu uzun sürdüğünde ve kişi bu süreçte dışarıdan besin veya ilaç alırsa, oruç bozulur ve kaza edilmesi gerekecektir. Baygınlık esnasında dışarıdan herhangi bir gıda veya sıvı alınıp alınmadığına dikkat etmek önemlidir. Eğer bayılma süresince hiçbir şey yenilip içilmemişse, kişi orucuna devam edebilir. Fakat tıbbi müdahale gerektiren bir durum söz konusuysa ve serum, ilaç ya da sıvı verilmişse, oruç bozulmuş olur. Böyle bir durumda yalnızca kaza orucu tutulması gerekir.
Bayılınca oruca devam edilebilir mi?
Oruçlu bir kişi gün içerisinde bayıldığında, bilinci yerine geldiğinde orucunun şartlarının ihlal edilip edilmediğine bakmalıdır. Eğer bayılma süresi boyunca hiçbir şey yenilip içilmediyse, kişi orucuna devam edebilir. Ancak bayılma sırasında su veya ilaç verilmişse, oruç bozulmuş demektir. Kısa süreli bayılmalarda, kişi kendini iyi hissediyorsa ve oruç şartlarını ihlal etmemişse iftara kadar orucuna devam edebilir.
Orucu bozan şeyler neler?
Oruç esnasında bozulmaya neden olabilecek bazı durumlar şunlardır:
- Boğaza kar veya yağmur kaçması
- Astım spreyi kullanmak
- Zorla orucu bozdurulmak
- Buruna sıvı ilaç koymak
- Burnuna kolonya çekmek (koklamak bozmaz)
- Mukimken oruca başlayıp sefere çıkınca yiyip içmek
- Ud ağacının, amberle tütsülenip dumanının çekilmesi
- Başkasının içtiği sigara dumanını isteyerek çekmek
- Kulağın içine ilaç damlatmak ya da kulağı ilaçlı suyla yıkamak
- Derideki açık yaraya konulan ilaçların sindirim yoluna girmesi
- Vücuda ilaç şırınga etmek
- İsteyerek ağız dolusu kusmak
- Dişi kanayanın ağzındaki kanı yutması
- İmsak vaktinin bittiğini bilmeden yiyip içmek
- Güneş battı zannederek orucunu bozmak
- Dişlerin arasında kalan nohut kadar şeyi yutmak
- Buruna çekilen suyun ağızdan çıkması
- Abdest alırken boğaza su kaçması (Hanbelî’de bozmaz)
- Kâğıt, taş, pamuk, ot gibi gıda olmayan bir şeyi yutmak
- Makattan fitil kullanmak
- Oruçlu olduğunu unutup yediğinde orucu bozdu sanarak yemeye devam etmek
- İmsak vaktinden sonra niyet edenin kasten orucunu bozması
- Denize girince veya guslederken makattan su girmesi (Hanbelî’de bozmaz)
- Dil altına konan ilacı emmek
- Makata konan pamuğun içeri girmesi
- Ultrason veya endoskopi cihazında ilaç, merhem olması
- Lavman yaptırmak (Mâlikî’de bozmaz)
- Özel olarak su buharı teneffüs etmek
- Burundan genze giden kanı yutmak
- Bayılanı ayıltmak için ağzına su akıtmak
- Açlığa dayanamayarak yiyip içmek
- Basur memesinin, taharetlendikten sonra ıslak olarak içeri girmesi
- Yaş parmağı, ön veya arka tarafa sokmak (Hanbeli’de bozmaz)
- Seferde kasten orucunu bozana kefaret gerekmez, sadece kaza gerekir.
- Kasten orucunu bozan, sonradan oruç tutmamayı mubah kılacak bir hâl başına gelse, yalnızca kaza gerekir.
- Oruçlunun ağzına giren gözyaşı veya ter çok olursa ve tuzluluğunu hissedip yutarsa orucu bozulur.
Bu bilgiler ışığında, oruç tutan kişilerin dikkat etmesi gereken önemli noktalar bulunmaktadır. Bayılma durumu ve diğer orucu bozan durumlar hakkında doğru bilgi sahibi olmak, sağlıklı bir oruç dönemi geçirmek için faydalı olacaktır.
