Çin’in sermaye piyasaları, 1978’deki reformlarla başlayan ekonomik dönüşümün önemli bir ayağı oldu. 1990’da Şanghay Borsası’nın yeniden açılmasıyla hız kazanan süreç, kısa süre sonra Shenzhen Borsası’nın faaliyete geçmesiyle genişledi. 2000’li yılların başında işlem gören şirket sayısı bini aştı; 2012’ye gelindiğinde bu sayı 2 bin 400’ün üzerine çıktı. Bugün ise milyonlarca bireysel yatırımcı borsada aktif rol oynuyor.
Küçük yatırımcının baskısı
Çin borsasının Batı’daki piyasalardan en büyük farkı, bireysel yatırımcıların ağırlığı. Profesyonel fonların belirleyici olduğu Batı piyasalarının aksine Çin’de küçük yatırımcıların coşkulu alımları ya da panik satışları sert dalgalanmaları beraberinde getiriyor. Bu durum, piyasayı hem hızlı yükselişlere hem de ani çöküşlere açık hale getiriyor.
Yeni dönem, yeni riskler
Bugün yatırımcıların aklında iki farklı senaryo var. İlk senaryoya göre devlet destekli reformlar, işlem maliyetlerinin düşürülmesi ve para politikasındaki destekle istikrar güçleniyor ve Çin yeniden güven kazanıyor. Diğer senaryoya göre ise ekonomik temellerden kopan bu yükseliş, 2015’tekine benzer yeni bir çöküşün habercisi olabilir.
Küresel etkiler
Çin’deki borsa hareketliliği yalnızca Asya için değil, tüm küresel piyasalar açısından yakından takip ediliyor. Dünya ekonomisinin büyüme motorlarından biri olan Çin’de olası bir “balon patlaması”, uluslararası finans dengelerini de sarsma potansiyeli taşıyor.
