Danimarka’da yürütülen geniş kapsamlı bir araştırma, HPV aşısının rahim ağzı kanserine neden olan en tehlikeli virüs tiplerini neredeyse tamamen ortadan kaldırdığını ortaya koydu. Bilim insanları, bu bulguların tarihte ilk kez bir kanser türünün tamamen ortadan kaldırılabileceğine işaret ettiğini söylüyor.
HPV aşısı ile büyük düşüş
Avrupa’da 15-44 yaş arası kadınlarda en sık görülen ikinci kanser türü olan rahim ağzı kanserinin başlıca nedeni insan papilloma virüsü (HPV). Yalnızca kadınlarda değil, erkeklerde de ciddi sağlık sorunlarına yol açan virüs, örneğin penis kanserlerinin yarısında etkili.
Danimarka’da Trial23 adıyla yürütülen saha çalışması, 8 bin 659 kadından alınan 16 bin 955 hücre örneğini inceledi. Bulgulara göre, aşılanan kadınlarda HPV16 ve HPV18 tipleri neredeyse sıfırlandı. İlk testlerde oran yüzde 0,4 iken, sonraki yıllarda yüzde 0,2’ye kadar düştü. Üstelik aşılanmayan gruplarda da bu tiplerin görülme sıklığı azaldı, bu da toplumsal bağışıklığın oluştuğunu gösterdi.
Zorlu süreç, güçlü mücadele
Danimarka’nın başarısı kolay olmadı. 2015-2016 yıllarında yanlış bilgilendirmeler ve medya kaynaklı korku kampanyaları nedeniyle aşılanma oranı hızla düştü. Ancak sağlık otoriteleri, hekimler ve Danimarka Kanser Derneği devreye girerek “HPV’yi Durdur – Rahim Ağzı Kanserini Durdur” kampanyasını başlattı. Bu süreçte yanlış bilgiler çürütüldü ve 2019’da aşılama hem kız hem erkek çocuklarını kapsayacak şekilde genişletildi.
İngiltere ve İskoçya’dan umut veren sonuçlar
Benzer sonuçlar İngiltere ve İskoçya’dan da geldi. İngiltere’de yapılan çalışmalar, 12-13 yaşında aşılanan kızlarda rahim ağzı kanseri riskinin yüzde 87 oranında düştüğünü ortaya koydu. En dikkat çekici sonuç ise İskoçya’dan geldi: 2008’den bu yana 12-13 yaşında tam doz aşılanan kadınlarda hiç rahim ağzı kanseri vakasına rastlanmadı.
Bir kanser türü tarihe mi karışıyor?
Uzmanlara göre HPV aşısı, insanlık tarihinde ilk kez bir kanser türünü tamamen ortadan kaldırma umudu veriyor. Aşılama oranlarının yüksek olduğu ülkelerde HPV hızla etkisiz hale geliyor, enfeksiyon oranı düşüyor ve kanser vakaları tarihe karışıyor.
Bilim insanları bu gelişmenin yalnızca Danimarka için değil, küresel ölçekte de “rahim ağzı kanserinin sona ermesi” açısından büyük bir umut taşıdığı görüşünde.
