Sanata, yazına, kültüre açılan pencerelerdir dergiler. Dün de öyleydi bugün de yine aynı; önce dergilerde atar yüreği yazarın, sanatçının. Öykü, şiir, deneme, eleştiri dergilerde anlam kazanır.
Yurdumuzun hemen her yerinde dergilerin, fanzinlerin çıktığını biliyoruz. Bilgisunar üzerinden yayımlananları da sayarsak, adlarıyla, içerikleriyle, dosyalarıyla o kadar çok dergi, fanzin var ki…
Bildiğimiz, tanıdığımız, sevdiğimiz şairleri, öykücüleri, deneme yazarlarını yazın-sanat dergilerinde görmüşüzdür ilkin.
Geçmiş yıllarda çıkan Yaprak, Yeni Ufuklar, Kıyı, Mavi, “a”, Yelken, Yeditepe, Kaynak, Hisar, Halkın Dostları, Yeni Gerçek, Alan 67, Papirüs, Yordam, Şiirler Yaprağı, Yansıma, Türkiye Defteri, Adam Sanat, Yeni Dergi, Damar… dergileri hiç unutulur mu?
Günümüzde de yayımını sürdüren Sözcükler, Sincan İstasyonu, Patika, Deliler Teknesi, Şiirden, Edebiyat Nöbeti, Sarmal Çevrim, Caz Kedisi, Eliz, Şehir, Hayal, Kurşun Kalem, Berfin Bahar, Yaşam Sanat, Çinikitap, Akatalpa, Çağdaş Türk Dili, Lacivert, Nif Sanat, Gökkuşağı… gibi daha ne çok dergimiz var.
Bu arada adıyla, çağrışımı, yaşama ve sanata bakışlarıyla farklıklar içeren atak, gürültülü, devinimli dergilerin, fanzinlerin çıktığını da biliyoruz: Masa, Ot, Arka Kapak, Tuhaf, Kravat, Plüton, Apartman, Bavul, Mevzular Derin, Seyyar Edebiyat gibi...
VARLIK DERGİSİ 87 YAŞINDA
Söz dergilerden açılınca, Varlık Dergisi'ni unutmak olası mı? Gün bugünkü gün; 15 Temmuz 1933. Ankara'da yayın yaşamına başlar Varlık.
Okur-yazar azlığı bir yana, çoğu insan Latin harflerine yeni yeni alışıyor. Varlık, tüm olumsuzluklara karşın, Nahit Sırrı Örik ve Sabri Esat Siyavuşgil'in de destekleriyle Yaşar Nabi Nayır tarafından Cumhuriyet'in estirdiği iyimserlik ve inanç havasında kurulur.
Derginin bu ilk döneminde şiirde Cahit Sıtkı Tarancı, Behçet Necatigil, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Ahmet Muhip Dıranas, Ziya Osman Saba, Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday, Rıfat Ilgaz, Ahmet Hamdi Tanpınar, Cahit Külebi; öyküde Sait Faik Abasıyanık, Sabahattin Ali, Halit Ziya Uşaklıgil dikkat çekerler.
Bugün 15 Temmuz 2020. Varlık Dergisi’nin yayımlandığı günden bugüne 87 yıl geçti. Varlık içeriği, boyutu, yönetenleriyle değişti, ama yayımını sürdürmekten geri kalmadı.
Varlık’la daha nice yıllara…
BURHAN MENDİ VE ARDIÇKUŞU
Ardıçkuşu, 10 yıl boyunca Adana’da Burhan Mendi’nin yayımladığı sanat edebiyat dergisiydi. Ne çok şairin, yazarın dostu, yazın alanıydı.
Burhan Mendi, eğitimciydi, şairdi, aydınlanmacıydı. Şiiri yaşamından hiç eksiltmedi; ama o oyunbozanlık edip eksiltti bizi! Geçen hafta (6 Temmuz) aramızdan ayrıldığını Duran Aydın’ın sanal ortamdan duyurusuyla öğrendim.
Ne diyordu Duran Aydın’la Nisan 2012’de yaptığı söyleşide Mendi: “Her şiirimin dayandığı bir öykü, bir yaşanmışlık vardır. Bende izlenim bırakan bir güzelin, bir çocuğun, bir olayın, ayrılığın ve acının, ezilmişliğin izleri vardır. Genelde şiirler yaşanmadan yazılmaz ki. Güzelin bir bakışı, çocuğun bir çığlığı, bir ihtiyarın iç çekişi şiirimin konusu olabilir.”
Ardıçkuşu Dergisi’nde benim de şiirlerim, yazılarım yer almıştı. Sevdiğim bir dergiydi. Bildik, tanık nice şairin, öykücünün, yazarın ürünleri de bu dergide yayımlanmıştı.
Burhan Mendi, sevgi ve umut doluydu. Anadolu topraklarının, insanının şiirini yansıttı hep. Yalın ve anlaşılır diliyle, imgeleriyle, doğa betimlemesiyle kendi şiirini kurdu. Yerel söyleyiş ve duyuşlarla doğduğu, yaşadığı Çukurova’nın öykülerini yazdı.
Ardıçkuşu’nun babası, 82 yaşında aramızdan ayrılan Burhan Mendi’nin anısına saygıyla. Onu ve Ardıçkuşu Dergisi'ni unutmayacağız.
