Evghenia Guțul, 5 Eylül 1986’da Gagavuzya’nın Tülüküü köyünde dünyaya geldi. Hukuk eğitimi aldıktan sonra siyaset sahnesine Rusya yanlısı bir aktivist olarak adım atan Guțul, kısa sürede bölgesel politikada dikkat çeken bir isim haline geldi. 22 Mart 2023’te, adını Rus oligark İlan Şor’dan alan Șor Partisi tarafından Gagavuzya başkanlığına aday gösterildi.
Seçim kampanyası boyunca dikkat çeken vaatlerde bulunan Guțul, 100 milyon avroluk havaalanı, kamu çalışanlarına %30 maaş artışı, bir eğlence parkı ve geniş kapsamlı altyapı yatırımları sözü verdi. Ancak birçok gazeteci, bu projelerin başkanın yetki sınırlarını aştığını ve hayata geçirilmesinin mümkün olmadığını belirtti.
Guțul’un kampanyası, Rus sanatçılar Nikolay Baskov, Philipp Kirkorov ve Stas Mikhailov gibi isimlerden aldığı destekle ses getirdi. Ayrıca, Şor Partisi lideri İlan Şor ve milletvekilleri Marina Tauber ile Reghina Apostolova da sahada onun yanında yer aldı.
Sandıktan zaferle çıktı
2023 Gagavuzya başkanlık seçimlerinin ilk turunda %26,47 oyla birinci sıraya yerleşen Guțul, çoğunluk sağlanamadığı için ikinci tura kaldı. 14 Mayıs 2023’te yapılan ikinci turda oyların %52,39’unu alarak Moldova Sosyalist Partisi adayı Grigorii Uzun’u geride bıraktı ve Gagavuzya’nın altıncı başkanı oldu.
Zafer konuşmasında bölgeyi Rusya’ya daha yakın bir noktaya taşıma niyetini dile getirdi. Daha sonra verdiği bir röportajda, seçimleri Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in desteğiyle kazandığını açıkladı.
Parti kapatıldı, bağımsız yönetime geçti
Seçimden kısa süre sonra, 19 Haziran 2023’te Șor Partisi kapatıldı. Guțul, partisiz şekilde Gagavuzya’yı yöneteceğini duyurdu. 19 Temmuz 2023’te resmen göreve başladı.
Ancak Moskova ile kurduğu yakın bağlar ve Moldova’daki merkezi hükümete karşı takındığı sert tutum, hem iç politikada hem de uluslararası arenada tartışma yarattı.
ABD ve AB’den yaptırımlar
Guțul, 12 Haziran 2024’te ABD Hazine Bakanlığı tarafından yaptırım listesine alındı. ABD, Guțul’un ülkedeki tüm mal varlığını dondurdu ve vatandaşlarının onunla ticari ilişki kurmasını yasakladı.
Avrupa Birliği Konseyi de 14 Ekim 2024’te benzer bir adım attı. AB, Guțul’u ayrılıkçılığı teşvik etmek, İlan Şor ile bağlantılarını sürdürmek ve Rusya’dan yasadışı mali destek almakla suçladı. Bu gerekçelerle kişisel yaptırım kararı alındı.
Para transferleri ve soruşturma süreci
Guțul hakkında açılan soruşturmanın temeli, Șor Partisi’nin sekreterliğini yürüttüğü 2019-2022 döneminde Rusya’dan Moldova’ya siyasi faaliyetleri finanse etmek amacıyla para transferleri yapması iddiasına dayanıyor. Bu süreçte hem Moldova hem de Batılı ülkeler tarafından yakından izlenen Guțul, hakkında toplanan delillerin artmasıyla daha fazla baskı altına girdi.
Havalimanında gözaltı
25 Mart 2025’te, Türkiye’ye gitmek üzere Kişinev Uluslararası Havaalanına gelen Guțul, savcılık talimatıyla gözaltına alındı. İki gün süren sorgunun ardından 27 Mart 2025’te resmi olarak tutuklandı.
Guțul’un tutuklanması, Moldova’da zaten gergin olan siyasi ortamı daha da ısındırdı. Gagavuzya’da destekçileri bu karara tepki gösterirken, merkezi hükümet ise adalet sürecinin bağımsız şekilde yürütüleceğini açıkladı.
Gagavuzya’da siyasi dengeler yeniden şekilleniyor
Guțul’un görev süresi, uluslararası yaptırımlar, Rusya bağlantıları ve yolsuzluk iddialarıyla gölgelendi. Onun tutuklanması, yalnızca Gagavuzya’da değil, Moldova genelinde siyasi dengeleri değiştirebilecek bir gelişme olarak yorumlanıyor.
Bölgedeki birçok siyasi analist, Guțul’un sahneden çekilmesinin ardından Rusya etkisinin zayıflayıp zayıflamayacağını ve Gagavuzya’nın Moldova merkezi hükümeti ile ilişkilerinin nasıl şekilleneceğini yakından izliyor.
Gagavuzya Başkanı Evghenia Guțul, Rusya bağlantıları ve yolsuzluk iddiaları nedeniyle Moldova’da tutuklandı. ABD ve AB’nin yaptırım listesinde yer alan Guțul, 2023’te büyük vaatlerle göreve gelmiş, kısa sürede Moskova ile kurduğu yakın ilişkilerle tartışma yaratmıştı.
7 yıl hapis cezasına çarptırıldı
Evghenia Gutul, 25 Mart’ta Türkiye seyahati öncesi 2023’teki başkanlık seçimi kampanyasının yasa dışı finanse edildiği gerekçesiyle gözaltına alındığı davanın karar duruşması 5 Ağustos’ta Moldova’nın başkenti Kişinev’de görüldü. Mahkemeye çıkarılan Evghenia Gutul’un, 7 yıl hapis cezasına çarptırıldığı açıklandı.
