2018 yılında Toplumsal Tarih Dergisi'nin 282 sayılı baskısında 49'uncu sayfada yayınlanan Atakedemisyen İsmail Tosun Saral'a ait araştırma sonucunda çıkan makale İzmir'in kurtuluşuna dair çok önemli bir detayı gün yüzüne çıkarıyor... İzmirli Tarihçi Bedri Cumhur Doğu, Çanakkale Savaşı'nda İngilizlerin elinden kaçarak Osmanlı Ordusu'na katılan ve Fahrettin Altay Paşa'nın yanında muharebelere katılıp can dostu olan Grey isimli köpekle ilgili çok önemli fotoğraflara ve videolara ulaştı. Grey Fahrettin Altay Paşa ile birlikte 9 Eylül 1922'de İzmir'e giren ilk Süvari birliğinin içinde yer alan'Kahraman' bir köpekti...
İsmail Tosun Saral makalesinde şunları belirtiyordu:
Köpek hayvanlar içinde atla beraber insanoğlunun en yakın doktudur. Köpekler büyük olasılıkla ilk evcilleştirilen hayvan türlerinden birisidir. Köpeğin evcilleştirilmesi ile birlikte doğayı anlama ve doğayı denetim altına alması hızlanmış ve insanları öz güvenleri artmıştır. Her köpeğin yaşamında en büyük şans ve mutluluk bir sahibinin olmasıdır. Köpek, sahibinden bakım ve beslenmesine önem verilmesi ile birlikte sevgi ve anlayış bekler.
Beklentisine yeterince kavuşunca da kendisini sahibine adar. İşte bu köpeklerden bir tanesi de 1. Dünya Savaşı'nda Çanakkale Cephesi'nde bulunmuş bir İngiliz köpeğidir. Çanakkale kara muhabereleri sırasında sahibini kaybetmiş aç ve susuz bitkin haldeyken askerler tarafından bulunmuştur.
Askerler köpeği komutanları Kuzey Grubu Kurmay başkanı Kurmay Yarbay Fahrettin (Rahmetli Organereral Altay) Bey'e hediye ederler. Köpek böylelikle her iki tarafta askerlik yapabilen ender bir canlı olmuştur. Yarbay Fahrettin bey köpeğe İngiliz Dış İşleri Bakanı'nın adını vermiştir. Sir Edward Grey...
Fahrettin Altay anılarında olayı şu cümleleri ile anlatmıştır.
"Amerikalılar henüz savaşa girmemişler, onlardan bir gazeteci bizi ziyarete gelmişti. İngiliz siperlerinden kaçan güzel bir av köpeğini askerler bana hediye ettiler. Adını da Grey koydum. İzmir'in kurtuluşuna kadar yanımda kalan bu köpeği gören Amerikalı gazeteci bana da şunları söyledi: "Sizin Sir Edward Grey'i bu kadar çok sevdiğinizi tahmin etmezdim".... Grey bütün muharebe boyunca Fahrdettin beyin yanında bulunmuş onunla beraber Mustafa Kemal Paşa kuvvetlerine katılmak üzere Anadolu'ya geçmiştir..
Fahrettin Paşa 5. Süvari Kolordu Komutanı olunca Grey de Süvari olarak murabelere katılmış İzmir'e ilk girenler arasında bulunmuştur. Ölümüne kadar Fahrettin Paşa'nın yanında bir Süvari olarak görev yapmıştır...
