Reyhan Şenay/“17.yüzyılda Anadolu halıları Amsterdam’da o kadar değerliydi ki, tüccarlar halılarınızın üzerine basmamak için masaların üzerine sererek kullanıyordu. Çünkü bunar sergilenmek, ayak altında eskimemek içindi.” diyor Hollanda Ankara Büyükelçisi Joep Wijnands. Hatta dönemin ünlü ressamları Vermeer veya Pieter de Hooch gibi ressamlar iç mekan resimlerinde çoğu zaman masanın üzerinde bir Anadolu halısı kullanırlardı. De Hooch’un ‘Lut Çalan Kadın ve Zarif Bir Mekanda Şarkı Söyleyen Çift’ tablosu da bunlardan biri.
Anadolu Kadınları hayat verdi
Hollanda’da yaşayan Türk asıllı Gülay Fitoz, bu eseri fark edince soluğu eserdeki halıyı incelemek üzere Bergama’da alıyor. Böylece aynı halının aynı teknikle yeniden dokunması için bir proje başlatıyor. Türk kültür otoritelerinin desteğiyle, Hollanda Ankara Büyükelçiliği, İstanbul Başkonsolosluğu, Pergamon El Dokuma Halı ve Kilim Kadın Kooperatifi ve Menderes Halk Eğitim Merkezi katkılarıyla ‘Hollanda’nın Ölümsüzü İlham Perileri: Anadolu Kadınları’ projesini hayata geçiyor. Bu proje ile 17. Yüzyılda bir tabloda resmedilen Bergama Halısı usta dokumacı Kadriye Yakar ve ekibi sayesinde yeniden hayat buldu. Bu bizim için sıradan olarak değerlendirilebilecek el dokuma halısının yeniden yaratılması, sadece iki ülkenin 400 yılı aşkın kültürel dostluğunu değil, sanat tarihine kadın soluğunu kazandırdı.
Bu ikonik eser ve çok daha fazlası Konak Belediye Başkanı Nilüfer Çınarlı Mutlu ve Hollanda Krallığı Ankara Büyükelçiliği iş birliğinde bugün Tarihi Bıçakçı Han’da sergileniyor. Ortak miras sergisi açılışında Başkan Mutlu, ““Bu ortak mirası sahiplenmek, yalnızca kültürel bir görev değil; aynı zamanda karşılıklı dostluğumuza duyduğumuz saygının bir ifadesidir” derken Konak’ın sanat ve kültür merkezi olması hedefinin bu sergi ile anlam bulduğunu söyledi. Açılışta bir araya geldiğimiz Hollanda Krallığı İzmir Fahri Konsolosu Mustafa Özkardeş, iki ülke arasındaki ticari, diplomatik ve kültürel dostluğun bu sergi ile görünür kılındığını söyledi.
İlk Hollanda Konsolosluğu İzmir’de kuruldu
Hollanda’nın Ankara Büyükelçisi Joep Wijnands ise bu sergiyi İzmir’de gerçekleştirmenin kendileri için ayrı bir mutluluk olduğunu dile getirerek, İzmir’in önemini şöyle anlattı:
“İzmir, yabancılara her zaman kucak açmıştır. Şehirlerin kişilikleri olsaydı, İzmir, akşam yemeğine kalmanız için ısrar eden ve ardından sizi evinize zeytin ve yeni bir iş fikriyle gönderen bir dost olurdu. Gelecek yıl Türkiye’nin dört bir yanını dolaşacak bu serginin yolculuğu, burada ve şimdi başlıyor. Tarihi ilişkimiz 17. yüzyılda başladı. 1612’de, ilk Hollanda konsolosluğu burada, İzmir’de kuruldu. Burası, o zamanlar da Akdeniz'de ticaret ve değişimin önemli bir merkezi olan bir şehirdi. Belki de bu öykünün ardındaki başarı, halklarımız arasındaki benzerliklerde yatıyor. Tüccarlar, sanatçılar, diplomatlar asıl köprü kurucular.”
31 Ocak tarihine kadar gezilebilecek
Bıçakçı Han’ın tarihi atmosferiyle bütünleşen ‘Ortak Miras’ sergisi, iki ülkenin ortak hafızasında ticaretten bilime, müzikten sanata geniş bir yelpazede yer etmiş değerlerin bir araya getirildiği bir yolculuk niteliği taşıyor. Sergide bugün yeniden hayat bulan Bergama Halısı, Delft Mavisi çiniler ve Osmanlı laleleri ile ortak mirasın daha pek çok güçlü simgesi, Hollanda’ya Türk iş göçünün altmış yılı ve kadın işçilerin fotoğraflarını da bulabiliyorsunuz. Sergi, 31 Ocak’a kadar hafta içi her gün 09.30 – 17.30 saatleri arasında ücretsiz olarak ziyaret edilebilecek. Önümüzdeki yıl, Türkiye’nin farklı noktalarına da taşınacak.
