İzmir Büyükşehir Belediyesi Akdeniz Akademisi, bu yıl “Dirlik” temasıyla düzenlenen İyi Tasarım/Good Design İzmir_10 etkinlikleri kapsamında dikkat çekici bir atölyeye imza attı. “Doğalda Dirlik: Davranış Zenginleştirme Tasarım Atölyesi” başlığıyla gerçekleştirilen çalışma, İzmir Doğal Yaşam Parkı’nda düzenlendi.
Atölyede İzmir’deki üniversitelerin Endüstriyel Tasarım Bölümlerinden öğretim üyeleri ve öğrenciler bir araya geldi. Etkinliğin amacı, parkta yaşayan yaban hayvanlarının zihinsel ve fiziksel refahını artırmak, onların doğal davranışlarını destekleyen çevresel tasarımlar geliştirmekti.
Yaban hayvanlarının yaşam kalitesi odağa alındı
İzmir Doğal Yaşam Parkı Şube Müdürü Serkan Eğrilmez, İzmir Ekonomi Üniversitesi’nden Elif Kocabıyık ve Gizem Saraçer, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nden Fulya Ertem Başkaya, Yaşar Üniversitesi’nden Devrim Ülkebaş ve Ege Üniversitesi’nden Gizem Hediye Eren’in yürütücülüğünde gerçekleşen atölyede, 35 endüstriyel tasarım öğrencisi katılımcı olarak yer aldı.
Öğrenciler, fil, aslan, ayı, lemur ve keçi gibi farklı türler için özel zenginleştirme projeleri geliştirdi. Her tasarım, hayvanların doğal içgüdülerini destekleyecek, hareket ve keşif davranışlarını artıracak, oyun ve sosyalleşme olanaklarını güçlendirecek biçimde planlandı.
Sürdürülebilir malzemelerle doğa dostu üretim
Atölyede üretilen tasarımlar, yalnızca hayvanların ihtiyaçlarına değil, aynı zamanda sürdürülebilirlik ilkelerine de odaklandı. Katılımcılar, parkın mevcut üretim altyapısını kullanarak, buluntu malzemelerle dayanıklı ve çevre dostu nesneler oluşturdu.
Amaç, hem doğaya zarar vermeden üretim yapmak hem de bu tasarımların yeniden üretilebilir olmasını sağlamak oldu. Böylece, hayvanların barınma alanları yenilikçi ve uzun ömürlü materyallerle desteklenirken, parkın genel ekolojik yapısına da katkı sunuldu.
“Tasarım sadece insanlar için değil, tüm canlılar içindir”
Akdeniz Akademisi yetkilileri, bu çalışmanın tasarımın kapsayıcı gücünü vurguladığını belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Bu atölye, tasarımın sadece insan yaşamını değil, tüm canlıların yaşamını iyileştirebileceğini gösteriyor. Her fikir, yaban hayatının doğal döngüsüne saygı duyan, onunla uyum içinde çözümler sunmayı amaçladı.”
Etkinliğin “Dirlik” temasına uygun olarak, doğa ve insan arasındaki dengenin yeniden kurulmasına yönelik mesajlar öne çıktı. Tasarımlar, yalnızca estetik değil, aynı zamanda etik ve ekolojik bir bakış açısıyla şekillendirildi.
Hayvanların doğal davranışlarına saygılı bir yaklaşım
Atölye kapsamında geliştirilen projeler, davranış zenginleştirme kavramını temel aldı. Bu yaklaşım, hayvanların doğal ortamlarındaki davranışlarını desteklemek ve stres düzeylerini azaltmak amacıyla uygulanan yöntemleri içeriyor.
Katılımcılar, hayvanların oyun, keşif ve etkileşim ihtiyaçlarına uygun nesneler tasarlayarak onların bilişsel ve fiziksel etkinliklerini artırmayı hedefledi. Örneğin, fillerin hortumlarıyla etkileşime girebilecekleri modüler oyuncaklar, lemurların tırmanabileceği esnek yapılar ve ayıların sezgisel keşif davranışlarını teşvik eden düzenekler tasarlandı.
Ortak hedef: Daha yaşanabilir bir dünya
Atölye çalışmasının temel hedeflerinden biri, rehabilitasyona ihtiyaç duyan veya doğada yaşama şansı kalmamış hayvanlara daha yaşanabilir alanlar sunmaktı. Böylece, barınma alanlarında geçirilen zamanın yalnızca güvenli değil, aynı zamanda zihinsel olarak da tatmin edici olması amaçlandı.
Bu tür çalışmaların, hayvan refahı politikalarının gelişmesine ve doğal yaşam parklarının bilimsel temelli birer öğrenme alanına dönüşmesine katkı sağlayacağı vurgulandı.
İzmir’den tüm doğal yaşam parklarına örnek olacak
Atölye sonunda geliştirilen projeler, bir “Davranış Zenginleştirme Tasarım Kılavuzu” haline getirilecek. Bu kılavuzda, hayvanların yaşam kalitesini artıran nesneler, yöntemler ve malzeme seçimleri detaylı biçimde yer alacak.
Hazırlanacak rehber, yalnızca İzmir Doğal Yaşam Parkı için değil, Türkiye’deki ve hatta yurtdışındaki diğer doğal yaşam parkları için de örnek bir kaynak oluşturacak.
Kılavuzun, doğa dostu üretim biçimlerini ve hayvan-merkezli tasarım anlayışını yaygınlaştırarak, gelecek kuşak tasarımcılar için de ilham kaynağı olması bekleniyor.
