Okulların açılmasına günler kala İzmir’in en yoğun alışveriş akslarından Konak’ta kırtasiyeler tek tek denetlendi. Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda sahaya çıkan İl Ticaret Müdürlüğü ile Ege Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü ekipleri, velilerin bütçesini ve öğrencilerin sağlığını doğrudan ilgilendiren kırtasiye ve okul ürünlerinde kapsamlı inceleme yaptı. Denetimlerin odağında, raf ve kasa fiyat etiketi uyumu ile haksız kazanç yaratabilecek fiyat oynaklıkları vardı.
Ekipler, reyonda görülen etiketlerle kasadaki tutarların birbiriyle örtüşüp örtüşmediğini kontrol ederken, ambalaj bilgileri, menşe, parti/seri numarası ve uyarı ibarelerini de mercek altına aldı. Böylece hem tüketicinin doğru bilgilendirilmesi hem de öğrenci sağlığı açısından kritik olan ürün güvenliğinin teyidi amaçlandı.
Etiket ile kasa arasındaki fark mercek altında
Denetimlerde temel ilke net: Raf ne söylüyorsa kasa onu yansıtmalı. Fiyat etiketi mevzuatı, alıcının ürünle ilgili en güncel bilgiye rafta ulaşmasını zorunlu kılıyor. Uygulamada reyon-kasa farkı, hem tüketici güvenini sarsıyor hem de piyasa işleyişini bozuyor. Bu nedenle ekipler, barkoddan geçişleri karşılaştırarak olası farklılıkları anında tespit etti.
Mevzuata aykırılık halinde uygulanacak idari yaptırımlar da belirgin. Yetkililer, fiyat etiketi kurallarına uymayan her bir ürün için “3 bin 169 TL” idari para cezası uygulanacağını hatırlattı. Bu tutar, özellikle zincir dışı küçük işletmeler için uyarıcı bir eşik oluştururken, sistematik ihlallerin önüne geçmeyi hedefliyor.
Haksız zam tuzağına karşı caydırıcı cezalar
Denetimlerin ikinci ayağı, haksız fiyat artışı şüphesine yönelikti. Sezonsal talep artışının fırsata çevrilerek, maliyet veya kur etkisiyle açıklanamayacak sıçramalara kapı aralanması, sahadaki ekiplerin odaklandığı başlıklardan biri oldu. Yetkililer, haksız fiyat artışı tespit edilen her bir ürün için “1 milyon 439 bin 300 TL”ye kadar idari para cezası kesilebileceğini vurguladı. Bu ölçek, velileri korumaya dönük caydırıcılığın çerçevesini çiziyor.
Cezaların yanı sıra gerektiğinde dosyalar, Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Reklam Kurulu’na taşınabiliyor. Kurul, tüketiciyi “aldatan veya yanıltan” nitelikteki tanıtımlar ile haksız ticari uygulamalar için inceleme başlatabiliyor. Böylece yalnızca fiyat değil, pazarlama dili ve ambalaj iddiaları da hukuki denetimden geçiyor.
