Kültür tarihimizin kilometre taşlarından biri olarak bilinen “Oluşum Aylık Sanat ve Düşün Dergisi”, 36 yıl aradan sonra dijital ortamda okurlarıyla yeniden buluşuyor
Türkiye'nin ilk kadın editörlerinden sanatçı, yazar, ressam Fahrünnisa Kadıbeşegil (1926 - 2009) tarafından 1974 - 1986 yılları arasında yayımlanan 'Oluşum', www.oluşumdostlari.com alan adlı web sitesinde yayınlanmaya başladı. Derginin bu güne kadar yayımlanmış tüm sayıları oğulları, değerli meslek büyüklerimiz Salim ve Ahmet Kadıbeşegil'in fikriyle, girişimiyle dijital ortama taşınıyor. Derginin yaklaşık 5 bin 100 sayfayı bulan tüm sayılarının önemli bir bölümü üç aylık bir süreçte, titiz bir çalışmayla yeniden taranarak PDF formatlı metinlere dönüştürüldü.
Türkiye'nin ilk kadın editörlerinden, sanatçı, yazar, ressam, gazeteci Fahrünnisa Kadıbeşegil'in anısını yaşatmak amacıyla hazırlanan www.oluşumdostlari.com alan adlı web sitesi "Kimdir?", "Oluşum", "Şiirlerinden", "Resimlerinden", "Yayınları" ve "Anı defteri" başlıklarından oluşuyor. 12 yıllık süreçte toplam 149 sayı yayımlanan Oluşum Dergisi’nin yayına verilen sayıları web sitesinde çevrimiçi okunabiliyor. Dileyen okur, dergi içeriğini PDF belgesi olarak bilgisayarına indirebiliyor. Kadıbeşegil'in kendisiyle yapılan söyleşilere de yer verilen sitede büyük emek verilerek çıkartılan derginin ayakta kalma serüveni yer alıyor. Her eğilimden yüzlerce yazarın, şairin ürününe yer veren, toplama yazılardan oluşan dergide yer alan isimlerden bazıları Türk edebiyatının ve şiirinin temel taşlarını da oluşturuyor.
KİMLER YER ALIYOR?
'Oluşum'da Cemal Süreya, Enis Batur, Füsun Akatlı (Altınok), Mazhar Candan, Oğuz Demiralp, Selim İleri, Mehmet Taner, Adnan Onart, Nedim Gürsel, Cüneyt Ayral, Oruç Aruoba, Murathan Mungan, Şahin Yenişehirlioğlu, Bertan Onaran,Behçet Necatigil, İlhan Berk, Edip Cansever, Ceyhun Atıf Kansu, Metin Altınok, Süreyya Berfe, Yağmur Atsız, Sabahattin Kudret Aksal, Ali Püsküllüoğlu, Ahmet Ada, Ahmet Telli, Veysel Çolak, İ.Mert Başat, Yusuf Alper, Hüseyin Peker, Nuran Hariri, Talip Apaydın, Sennur Sezer, Vecihi Timuroğlu, Akşit Göktürk, Turgay Gönenç, Ahmet İnam, Yılmaz Gruda, Sevda Şener, Güven Turan, Yıldırım Türker, Ertuğrul Özkök, Emre Kongar, Cengiz Bektaş, Hulki Aktunç, Nahit Eruz, Burhan Günel, İzzet Yaşar, İzzet Göldeli, İnci Aral, Buket Uzuner, Perihan Mağden, İskender Savaşır, Lukacs, Adorno, Brecht, Borges, Marquez, Walter Benjamin, Sade gibi pek çok ismin şiir, öykü, çeviri ve düşün yazılarına yer verildiği bilgisi yer alıyor.
***
İZELMAN kitap kafenin ilki APİKAM'da açıldı
İZELMAN Yayıncılık A.Ş.'nin İzmir'de açmayı hedeflediği kitap kafelerin ilki Ahmet Piriştina Kent Kitaplığı’nda (APİKAM) hizmete girdi. APİKAM'ın avlusunda yer alan ve bir dönem İzmir'e özgü yemeklerin sunulduğu restoran, bir dönem de sergi salonu olarak değerlendirilen alan kitap kafe olarak düzenlendi. APİKAM kitap kafenin hizmete girmesi nedeniyle 31 Ekim 2022 Pazartesi günü, yazar Ahmet Ümit'in katılacağı bir etkinlik düzenlenecek.
2020 yılında etkinliklerine yayıncılığı da ekleyen İzmir Büyükşehir Belediyesi şirketlerinden İzelman A.Ş.'ye ait kitap kafelerin sayısının kısa sürede arttırılması hedefleniyor. İlk aşamada Konak Metro İstasyonu'ndaki İzmir Büyükşehir Belediyesi Sanat Galerisi’nde, Seferihisar Yerel Hizmetler Binası'nda ve Mustafa Necati Kültür Merkezi’ndeki kitap kafelerin hizmete gireceği, bunu Buca’da açılacak kitap kafenin izleyeceği belirtiliyor.
Kitap kafelerde İZELMAN ve APİKAM Yayınları'ndan çıkan kitapların yanı sıra İzmir'le ilgili yayımlanmış kitaplar da satışa sunulacak. İnternet erişiminin bulunacağı kitap-kafelerde yazar imza günleri, söyleşi etkinlikleri gerçekleştirilecek. Kitap kafelerin gençler için kitapla buluşma mekanları olmanın yanında çalışma mekanı olması da hedefleniyor. Kafelerde öğrenciler için sosyal projelerin de gerçekleştirileceği dile getiriliyor.
KİTABINI İMZALADI
İzelman A.Ş.'nin ilk şubesi APİKAM Kitap Kafe'de resmi açılış öncesi ilk etkinlik, 21 Ekim 2022 Cuma günü gerçekleştirildi. Ege Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Batı Sanatı ve Çağdaş Sanat Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Semra Daşçı, İZELMAN Yayınları’ndan çıkan "İzmir'de Oryantalist Ressamlar" kitabını anlattı. İnci Becerik'in kolaylaştırıcılığında gerçekleşen söyleşinin ardından Semra Daşçı, okurları için kitabını imzaladı.
İzmir'in Osmanlı İmparatorluğu'nun İstanbul'dan sonraki en önemli şehirlerinden biri olduğunu anlatan Prof. Dr. Daşçı, oryantalist ressamların büyük ilgisini çeken kentte ressam ve yazar olan çok sayıda gezginin önemli eserler verdiğine değindi. Prof. Dr. Semra Daşçı, "Ressamlar içinde özellikle kadın ressamların çok önemli olduğunu belirtmeliyim" dedi. Özellikle 19'uncu yüzyılda seyahate çıkabilen kadın yazar ve ressamların erkeklerin giremediği harem ya da hamam gibi mekanlarda gördüklerini, katıldıkları geleneksel tören ve ritüellerde yaşananları eserleriyle kayda geçirdiğini, bunların aynı zamanda dönemin İzmir'ine ilişkin belge niteliği taşıdığını belirtti.
'MASAL DİYARI GİBİ'
İzmir'in ziyarete gelen Avrupalılar için bir masal diyarı gibi görüldüğünü, pitoresk bir resim gibi algılandığını söyleyen Daşçı sözlerini şöyle sürdürdü: “İzmir Doğu Akdeniz'in düz yolu üstünde. Çok kültürlü ve katmanlı bir şehir. Adeta bir açık hava müzesi gibi. Antik dönemden ve Osmanlı döneminden çok sayıda esere ev sahipliği yapıyor. Dinsel ve etnik çeşitliliği de çok. Tıpkı bir mozaik gibi. Bir gezgin bu kent için 'Babil Kulesi gibi. Ancak Babil Kulesi'nde bu kadar çok farklı bir dil konuşulur' tanımını yapıyor. Sayısız gezgin, sanatçı, misyoner, konsolos, bilim insanı ve tüccarı ağırlayan İzmir egzotik bir Doğu Akdeniz limanı, pitoresk bir Osmanlı kenti. Yabancıların kentle ilgili gözlemlerini aktardığı kayıtlar, seyahatnameler, günlüklerin yanı sıra gravür ve resimler, tablolar 17'nci yüzyıldan itibaren kendini göstermeye başlıyor.”
Daşçı, yabancıların gözünden İzmir'i anlatan "İzmir'de Oryantalist Ressamlar" kitabının İzmir'i bu açıdan değerlendiren ilk çalışmalardan biri olduğunu ve tamamlanma sürecinin de çok uzun sürdüğünü dile getirdi.
•••
Gazeteci yazarlar Kaban ve Yayman kitaplarını imzaladı
Gazeteci yazarlar Ayşe Başak Kaban ve Duygu Özsüphandağ Yayman, 22 Ekim 2022 Cumartesi günü yayımlanan son kitapları için Alsancak Zorba Kitabevi’nde okurlarıyla bir araya geldi. İmza öncesi yönlendiriciliğimde okurlarıyla söyleşen yazarlar, kadın temalı kitaplarının çıkış noktasını, yazma süreçlerini, okurlardan gelen tepkileri anlattı.
Ayşe Başak Kaban, Nota Bene Yayınları’ndan çıkan romanı 'Pinana'yı masalsı bir dille kaleme aldığını dile getirdi. Duygu Özsüphandağ Yayman ise Yakın Yayınları'ndan çıkan öykü kitabı 'Dulhane'yi şiirsel bir üslupla yazdığını belirtti. Aynı dönemde gazetecilik yapan, hem topluma hem de toplumun kadına bakışına ilişkin gözlemlerini ince bir işçilikle kaleme alan iki yazar söyleşi sonunda, farkında olmadan kitaplarında yarattıkları mekanların aslında birer modern sığınma evi olduğuna dikkat çekti.
Kaban ve Yayman'ın, düştüğü yerden cesaretle ve büyük bir güçle kalkmasını bilen kadınları anlattığı kitapları kadın dayanışmasına, kadınların birbirleri üzerindeki iyileştirici gücüne odaklanıyor. Bu kitapları kadınlar kadar erkeklerin de okuması gerekiyor. Meslektaşlarımızın kitapları okunmalı ve okutulmalı. Şu dönemde buna her zamankinden daha çok ihtiyaç var.
