Saddam Hüseyin, 28 Nisan 1937 tarihinde Irak’ın Tikrit kenti yakınlarındaki El Avja köyünde doğdu. Fakir bir ailede büyüyen Saddam, gençlik yıllarında Baas Partisi’ne katılarak siyasete adım attı. 1968’deki darbe ile Irak’ta perde arkasında güç kazandı ve 1979’da resmen devlet başkanı oldu. Petrol gelirlerini artırarak Irak ekonomisini güçlendirdi ancak baskıcı rejimiyle muhaliflere karşı acımasız yöntemler kullandı. Yönetimi sırasında insan hakları ihlalleri ve savaş suçlarıyla anıldı.
Partisinin ismi neydi?
Saddam Hüseyin’in siyasi kariyeri Arap Sosyalist Baas Partisi ile başladı. Baas Partisi, Arap milliyetçiliği ve sosyalizmi birleştiren bir ideolojiye sahipti. 1968’deki darbe sonrası Irak’ta iktidarı ele geçiren parti, Saddam’ın liderliği altında baskıcı bir rejim kurdu. Baas Partisi’nin Irak kolu, Saddam’ın devrilmesinden sonra yasaklandı
Hangi ülkelerle savaştı?
Saddam Hüseyin döneminde Irak üç büyük savaş yaşadı:
-
İran-Irak Savaşı (1980-1988): İran’daki İslam Devrimi’nin yayılmasından endişe eden Saddam, İran’a saldırdı. Sekiz yıl süren savaşta kimyasal silahlar kullanıldı ve bir milyondan fazla insan hayatını kaybetti
-
Kuveyt İşgali ve Körfez Savaşı (1990-1991): Saddam, ekonomik kriz nedeniyle petrol zengini Kuveyt’i işgal etti. ABD öncülüğündeki koalisyon güçleri müdahale ederek Irak’ı yenilgiye uğrattı
-
ABD’nin Irak İşgali (2003): Saddam’ın kitle imha silahlarına sahip olduğu iddiasıyla ABD ve İngiltere Irak’ı işgal etti. Bu işgal Saddam’ın devrilmesiyle sonuçlandı
Hangi katliamı yaptırdı?
Saddam Hüseyin’in en büyük insanlık suçlarından biri Halepçe Katliamıdır. 16 Mart 1988’de Halepçe’de çoğu kadın ve çocuklardan oluşan 5 binden fazla Kürt sivil kimyasal gazlarla katledildi. Bu saldırı, modern tarihte Hiroşima’dan sonra en büyük kimyasal saldırılardan biri olarak kaydedildi.
Siyasete geçişi ve idamı
Saddam Hüseyin, genç yaşta Baas Partisi’ne katılarak siyasete adım attı. 1979’da devlet başkanı oldu ve Irak’ta otoriter bir rejim kurdu. Ancak 2003 yılında ABD’nin Irak’ı işgal etmesiyle devrildi. Yakalandıktan sonra insanlığa karşı suçlardan yargılanarak 30 Aralık 2006’da idam edildi1.
Servetine ve mirasına ne oldu?
Saddam Hüseyin’in yönetimi sırasında inşa ettirdiği yüzlerce saray ve yapı, ABD’nin işgali sonrası yağmalandı veya kaderine terk edildi. Bazıları askeri üs olarak kullanılırken, bir kısmı müzeye dönüştürüldü. Saddam’ın devrilmesinden sonra Irak büyük bir istikrarsızlık dönemine girdi; mezhep savaşları ve terör olayları ülkeyi kaosa sürükledi.