19 Haziran, Amerika Birleşik Devletleri tarihinde özgürlüğün en geç ulaştığı noktalardan birini, Teksas eyaletindeki köleleştirilmiş Afrikalı Amerikalıların özgürlüklerine kavuştukları günü simgeliyor. "Haziran" (June) ve "Ondokuzuncu" (Nineteenth) kelimelerinin birleşimiyle oluşan "Juneteenth", yani Özgürlük Günü ya da Kurtuluş Günü, ABD’de köleliğin fiilen sona erdiği tarih olarak kabul görüyor. Yıllar süren toplumsal mücadeleler sonucunda, 2021 yılında Başkan Joe Biden’ın imzasıyla federal tatil ilan edilmiştir.
Amerika’da köleliğin kaldırılması süreci, karmaşık ve zorlu bir yolculuktu. Dönemin ABD Başkanı Abraham Lincoln tarafından 1 Ocak 1863’te ilan edilen Özgürlük Bildirgesi, Konfederasyon eyaletlerindeki köleleri teorik olarak özgürleştirmişti. Ancak İç Savaş’ın sürmesi ve Güney eyaletlerinin bu bildiriyi tanımaması, özgürlüğün pratikte uygulanmasını engelledi. Özellikle coğrafi izolasyonu ve Birlik Kuvvetleri’nin sınırlı denetimi nedeniyle Teksas, bu gecikmenin en çarpıcı örneği oldu. Pek çok köle sahibi, özgürlük kararından kaçmak amacıyla köleleştirilmiş insanları Teksas’a taşıdı ve böylece binlerce kişi, yasal olarak özgür olmalarına rağmen, yıllarca esaret altında yaşamaya devam etti.
19 Haziran 1865 tarihi, Teksas’taki bu trajik gecikmenin son bulduğu gün oldu. Amerikan İç Savaşı’nın sona ermesinden aylar sonra, Birlik Ordusu’na bağlı Tümgeneral Gordon Granger, Galveston, Teksas’a ulaştı. General Granger, tarihi bir emir olan "Genel Emir No. 3"ü yayınlayarak, Teksas’ta köleliğin resmen sona erdiğini ve tüm köleleştirilmiş insanların artık özgür olduğunu ilan etti. Bu emir, sadece hukuki bir duyurudan ibaret değildi; aynı zamanda “eski efendiler ve köleler arasındaki mülk hakları ve kişisel hakların tam eşitliğini” ve mevcut bağlantının artık “işveren ve paralı işçi” ilişkisine dönüştüğünü vurguluyordu.
Juneteenth’in federal tatil statüsü kazanması, uzun yıllar süren aktivizm ve toplumsal baskının bir sonucuydu. Özellikle 2020 yılında George Floyd’un ölümüyle tetiklenen "Siyah Hayatlar Değerlidir" (Black Lives Matter) hareketi, Juneteenth’in ulusal bir gün olarak tanınması taleplerini güçlendirdi. Bu talep, Kongre’den geçerek 2021’de Başkan Joe Biden tarafından yasalaştırıldı. Juneteenth, Martin Luther King Jr. Günü’nden sonra ABD’nin kabul ettiği ilk yeni federal tatil olmasıyla da tarihi bir önem taşıyor.
Juneteenth, ABD genelinde farklı eyaletlerde ve topluluklarda çeşitli şekillerde kutlanıyor. Federal bir tatil olması nedeniyle devlet daireleri kapalı oluyor ve birçok özel sektör işletmesi de çalışanlarına ücretli izin veriyor. Kutlamaların merkezinde genellikle toplu buluşmalar, festivaller, geçit törenleri ve mahalle partileri yer alıyor. İnsanlar bir araya gelerek yemek yiyor, oyunlar oynuyor ve özgürlüğün tadını çıkarıyor.
