İsveç’teki Karolinska Enstitüsü tarafından düzenlenen basın toplantısında 2025 Nobel Tıp Ödülü’nün kazananları açıklandı. ABD’li Mary Brunkow ve Fred Ramsdell ile Japon Shimon Sakaguchi, “periferik bağışıklık toleransı” alanındaki öncü keşifleri nedeniyle ödüle layık görüldü.
Bilim insanlarının araştırmaları, bağışıklık sisteminin kendi kendine saldırmasını engelleyen mekanizmayı ortaya koyarak otoimmün hastalıkların ve kanserin daha etkili tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine zemin hazırladı.
Foxp3 geni ve bağışıklık düzenleyici hücreler
Çalışmalar, otoimmün hastalık geliştiren farelerde yapılan genetik incelemelerle bağışıklık sisteminin düzenleyici hücreleri için kritik öneme sahip “Foxp3 geni”ni tanımladı. Bu genin, insanlarda görülen nadir bir bağışıklık bozukluğu olan IPEX sendromu ile ilişkili olduğu da ortaya çıkarıldı.
Bu keşifler sayesinde kök hücre nakillerinden sonra ciddi komplikasyonların önlenmesi, kanser tedavilerinin geliştirilmesi ve otoimmün hastalıkların iyileştirilmesi konusunda yeni tedavi yaklaşımları geliştirilmesi bekleniyor.
Ödülün sahipleri kimler?
Mary Brunkow, 1961 doğumlu ve ABD’deki Princeton Üniversitesi’nden doktora derecesi aldı. Ödül aldığı araştırmasını Washington’daki bir biyoteknoloji şirketinde yürüttü ve şu anda Seattle’daki Sistem Biyolojisi Enstitüsü’nde kıdemli program yöneticisi olarak görev yapıyor.
Fred Ramsdell, 1960 doğumlu ve 1987’de Kaliforniya Üniversitesi’nden doktora derecesi aldı. Ödüllü çalışmasını Brunkow ile aynı biyoteknoloji şirketinde gerçekleştirdi. Şu anda San Francisco ve Seattle’daki şirketlerinde bilimsel danışmanlık yapıyor.
Shimon Sakaguchi, 1951’de Japonya’da doğdu. 1976’da tıp doktoru, 1983’te Kyoto Üniversitesi’nden doktora derecesi aldı. Halen Osaka Üniversitesi’nde profesör olarak çalışmalarını sürdürüyor.
Nobel Tıp Ödülü’nün önemi
İsveçli mucit Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine 1901’den bu yana verilen Nobel Ödülleri, insanlığa hizmet eden çalışmaları onurlandırıyor. Nobel Tıp Ödülü, Karolinska Enstitüsü tarafından her yıl Alfred Nobel’in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık’ta düzenlenen törenle sahiplerine veriliyor.
