Türkiye’de iş kazası, meslek hastalığı veya ağır sağlık sorunları nedeniyle çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında kaybeden vatandaşlar, malûlen emeklilik hakkı ile erken emekli olabiliyor.
Çalışma gücünü veya meslekte kazanma yeteneğini kaybettiği resmî sağlık kurulu raporuyla tespit edilen kişiler, devletin sağladığı malûl aylığı desteğinden yararlanabiliyor.
Bu kapsama girenler;
-
4/a (SSK),
-
4/b (BAĞ-KUR),
-
4/c (Emekli Sandığı)
kapsamında sigortalı olarak çalışan kişiler arasında yer alıyor.
En az 10 yıl sigortalılık ve 1800 prim günü şartı
Malûl aylığı bağlanabilmesi için kişilerin en az 10 yıldır sigortalı olmaları ve 1800 gün prim ödemiş olmaları gerekiyor.
Ancak başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan kişiler için sigortalılık süresi aranmıyor; 1800 gün prim yeterli sayılıyor.
Kimlere malûl aylığı bağlanmaz?
Malûllük aylığı almak isteyen BAĞ-KUR’luların SGK’ya herhangi bir prim borcu bulunmaması şartı aranıyor.
Sigortalı olmadan önce malûl duruma düşen kişiler ise malûl aylığı alamıyor, ancak gerekli prim ve sigortalılık süresini tamamlamaları halinde yaşlılık aylığı bağlanabiliyor.
Malûllük aylığı nasıl hesaplanıyor?
Prim günü 9000 günden az olan 4/b ve 4/c’liler için 9000 gün, 7200 günden az olan 4/a’lılar için 7200 gün üzerinden aylık hesaplanıyor.
Örneğin; 1800 prim günü bulunan bir esnaf malûl hale gelirse, 9000 gün prim ödemiş kabul edilerek maaş bağlanıyor.
Ayrıca başkasının bakımına muhtaç olan kişilere 10 puan ek aylık artışı sağlanıyor.
Malûlen emeklilik hakkı tanınan hastalıklar
Bazı hastalıklar, doğrudan veya belirli oranlarda çalışma gücü kaybına neden olduğu için malûlen emeklilik kapsamına giriyor.
Bu hastalıklar arasında:
-
Kanser türleri (bazal hücreli cilt kanseri ve iyi diferansiye tiroid hariç)
-
Organ nakli (kemik iliği dışındaki nakiller dahil)
-
Kronik böbrek yetmezliği (diyalize girmeyen)
-
MS (Multipl Skleroz)
-
Parkinson
-
Alzheimer ve demans
-
Epilepsi (sara)
-
Kalp yetmezliği
-
KOAH ve astım
-
Sürekli sindirim sistemi kanamaları
-
Genetik hastalıklar ve ağır psikiyatrik bozukluklar yer alıyor.
Hastalığa göre malûl aylığı süresi değişiyor
-
Kanser hastaları: 18 ay
-
Kemik iliği nakli yapılanlar: 12 ay
-
Kan kanseri ve verem hastaları: 24 ay
Bu sürelerin sonunda tedavi devam ediyorsa, rapor yenilendiğinde ödeme süresi uzatılabiliyor.
Kontrol muayenesi şart
Malûl aylığı bağlanan kişilerin belirlenen sürelerde kontrol muayenelerine gitmeleri zorunlu.
Kontrol muayenesi yaptırmayan kişilerin aylıkları SGK tarafından durdurulabiliyor.
