"Görünmez Kaza" filmiyle sinema dünyasının en prestijli ödülü olan Altın Palmiye'yi kucaklayan, günümüz İran sineması'nın en yetenekli görüntü yönetmenlerinden biri olarak kabul edilen Amin Jafari, 26. İzmir Kısa Film Festivali kapsamında genç sinemacılarla buluşmak üzere İzmir'e geldi. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü ve İzmir Büyükşehir Belediyesi gibi kurumların desteğiyle düzenlenen festivalde bir atölye çalışması gerçekleştiren Jafari, hem sinema felsefesini paylaştı hem de kariyerinin dönüm noktalarına dair samimi itiraflarda bulundu. Usta yönetmen, özellikle minimalist sinema tekniği ve bu tekniğin İran'daki zorlu koşullardan nasıl doğduğuna dair yaptığı analizlerle genç sinemacılara ilham verdi.
Kısıtlamalar yaratıcılığı doğurur
İzmir Mimarlık Merkezi'nde düzenlenen ve genç sinemacıların yoğun ilgi gösterdiği atölyede, Jafari'nin odak noktası "minimal sinema" oldu. En az ekipman, en düşük bütçe ve en küçük ekiple nasıl kaliteli ve etkili bir film çekilebileceğinin sırlarını paylaşan Jafari, bu tekniğin bir tercih değil, zorunluluklardan doğan bir deha kıvılcımı olduğunu vurguladı. "Atölyemizin temel felsefesi, yokluktan bir sanat eseri nasıl çıkarılır sorusuna yanıt aramaktı," diyen Jafari, İran'da karşılaştıkları sayısız kısıtlamanın kendilerini daha yaratıcı çözümler bulmaya ittiğini belirtti. Usta yönetmen, "Kısıtlamalar her zaman yaratıcılığa sebep olur. Çünkü yaratıcılık, daima bir ihtiyaçtan doğar. Genç sinemacıların en büyük kaygısının bütçe olduğunu gördüm. İşte bu minimal sinema tekniği, o kaygıyı bir avantaja çevirmenin anahtarıdır," diyerek tecrübelerini aktardı.
Hayal bile edemediğimiz bir şok: Altın Palmiye
Amin Jafari, kariyerinin zirve noktası olan 78. Cannes Film Festivali'nde kazandıkları Altın Palmiye ödülüne giden süreci ve o an yaşadıklarını da büyük bir samimiyetle anlattı. "Görünmez Kaza" filmini çekerken de minimalist bir yaklaşımla yola çıktıklarını belirten Jafari, filmin bu denli büyük bir başarıya ulaşacağını asla tahmin etmediklerini söyledi. "Kazanan film anons edilmeden saniyeler önce bile 'Biz bunu kazanacağız' cümlesi hayal gücümüze bile sığmıyordu. O anons yapıldığında ise nereden nereye geldiğimin şokundaydım. Bütün kariyerim, tüm zorluklar bir film şeridi gibi gözümün önünden geçti. Bu, kelimelerle tarif edilemeyecek kadar farklı ve inanılmaz bir duyguydu," ifadelerini kullandı. Filmin başarısını ise iyi bir senaryo, doğru bir yönetmenlik ve İran'ın toplumsal gerçekliğinin filme dürüstçe yansıtılmasına bağladı.
Türk sinemasına bakış açımı değiştiren yönetmen: Nuri Bilge Ceylan
Atölye sonrası kendisine yöneltilen soruları yanıtlayan Jafari, Türk sineması'nı da büyük bir ilgiyle takip ettiğini ve İran'da çok geniş bir hayran kitlesi olduğunu belirtti. Özellikle bir ismin kendisi için çok özel bir yerde durduğunun altını çizen Jafari, bu ismin usta yönetmen Nuri Bilge Ceylan olduğunu açıkladı. "Nuri Bey, bizim için her zaman bir rol model, örnek aldığımız büyük bir yönetmendir," diyen Jafari, Ceylan'ın "Bir Zamanlar Anadolu'da" filminin kendi sinema kariyerinde bir dönüm noktası olduğunu dile getirdi. "Ben böyle bir filmin yapılabileceğini hayal bile edemezken, o filmle karşılaştım. Filmi izledikten sonra sinemaya olan tüm bakış açım değişti. O kadar etkileyiciydi ki... Bugün en başta gelen hayallerimden biri, bir gün Nuri Bey ile aynı sette olmak ve bir film çekmektir," sözleriyle usta yönetmene olan hayranlığını ve saygısını ifade etti.
İyi filmin sırrı yapbozun parçaları gibi birleşmesidir
Bir filmin başarısının asla tek bir faktöre bağlanamayacağını belirten Amin Jafari, iyi bir filmi bir yapboza benzetti. "Sanatta hiçbir zaman tek bir reçete olmaz, özgünlük esastır. Ancak bir filmin başarılı olması için parçaların bir yapboz gibi birbirini kusursuzca tamamlaması gerekir," diyen Jafari, bu parçaları; güçlü bir senaryo, yönetmenin vizyonu ve filmin geçtiği toplumun ruhunu doğru yansıtmak olarak sıraladı. Bu yapbozun en önemli parçasının ise her zaman yönetmen olduğunu vurgulayan Jafari, "Yönetmen, tüm bu unsurları bir araya getiren ve filme ruhunu üfleyen kişidir. Başarının en başında da o gelir," diyerek yönetmenin sinemadaki vazgeçilmez rolüne dikkat çekti.
