Doğum izni konusu son günlerde çalışan kadınların gündeminde ilk sıralarda yer alıyor. Mevcut uygulamada çalışan annelere tanınan 16 haftalık izin süresinin artırılması için çalışmalar yapıldığı öğrenildi. Milyonlarca çalışan kadını yakından ilgilendiren bu konuda yetkililerden umut verici açıklamalar gelmeye başladı.
Dünya standartlarında anne izni sürelerine ulaşmak için atılan adımlar, kadınların iş yaşamındaki varlığını güçlendirmeyi ve aile-iş dengesini daha sağlıklı kurmayı hedefliyor. Yetkililerin açıklamaları, anne adaylarının yüzünü güldürecek düzenlemelerin kapıda olduğunu gösteriyor.
Mevcut doğum izni uygulaması nasıl işliyor?
Hâlihazırda yürürlükte olan düzenlemeye göre, çalışan anneler doğum öncesi 8 hafta, doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık izin kullanabiliyor. Bu süre yaklaşık 4 aya tekabül ediyor. Çoğul gebelik durumunda ise bu süreye 2 hafta daha ekleniyor.
İş Kanunu'nun 74. maddesine göre düzenlenen bu haktan yararlanan anneler, 16 haftalık sürenin ardından çocukları 1 yaşını doldurana kadar ücretsiz izin imkânından da faydalanabiliyor. Ayrıca emziren annelere çocukları 1 yaşına gelene dek günlük 1,5 saatlik süt izni de tanınıyor.
Ancak uzmanlar, özellikle ilk aylarda bebeğin anne bakımına daha fazla ihtiyaç duyduğunu ve mevcut izin süresinin yetersiz kaldığını vurguluyorlar. Ayrıca bu süre pek çok Avrupa ülkesinde tanınan doğum izni sürelerinin gerisinde kalıyor.
Bakan Işıkhan'dan umut verici açıklamalar
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, TBMM'de Kadına Karşı Şiddet ve Ayrımcılığın Önlenmesine Yönelik Meclis Araştırma Komisyonu'nda yaptığı açıklamalarda, kadınları ilgilendiren yeni çalışmalara başladıklarını duyurdu. Bakan Işıkhan, özellikle doğum izni sürelerinin uzatılmasına yönelik çalışmaların devam ettiğini belirtti.
Bakan Işıkhan, "Kadınlarımızın iş hayatına katılımını artırmak ve aile-iş dengesini korumak amacıyla doğum izni sürelerini yeniden değerlendiriyoruz. Bu konuyu Nüfus Politikaları Kurulu'nda da gündeme aldık ve tüm yönleriyle tartışıyoruz" ifadelerini kullandı.
Bakanlık yetkililerinin yaptığı değerlendirmelerde, Türkiye'nin nüfus politikaları ve kadın istihdamı hedefleri doğrultusunda bir düzenleme yapılması planlanıyor. Ancak izin süresinin ne kadar uzatılacağı konusunda henüz net bir açıklama yapılmadı.
Cumhurbaşkanı'nın kadın istihdamı vizyonu
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da kadınların çalışma hayatındaki konumlarını güçlendirmeye yönelik açıklamalarda bulundu. Erdoğan, "Esnek ve uzaktan çalışma modelleriyle kadınların ev ve iş hayatlarını rahatlatacak yeni imkânları hayata geçireceğiz" sözleriyle kadın istihdamını destekleyecek yeni düzenlemelerin sinyalini verdi.
Bu açıklamalar, doğum izni süresinin artırılmasına yönelik beklentileri güçlendirdi. Uzmanlar, özellikle esnek çalışma modellerinin yaygınlaşmasıyla birlikte doğum izni sürelerinde de iyileştirmeler yapılabileceğini öngörüyor.
Dünyada doğum izni uygulamaları nasıl?
Türkiye'deki doğum izni uygulamaları, pek çok Avrupa ülkesiyle kıyaslandığında daha kısa süreli kalıyor. Örneğin İsveç'te anneler 480 güne kadar ücretli doğum izni kullanabilirken, Norveç'te bu süre 49 hafta olarak uygulanıyor. Finlandiya'da 4 aya kadar ücretli izin, ardından 6 aya kadar ek izin imkânı bulunuyor.
Doğu Avrupa ülkelerinden Bulgaristan'da 58,6 hafta, Macaristan'da 72 hafta ücretli doğum izni sağlanıyor. Bu örnekler, Türkiye'deki 16 haftalık sürenin uluslararası standartlara göre artırılması gerektiğini gösteriyor.
Diğer yandan bazı AB ülkelerinde, anne ve babalar için toplamda 1 yıla yakın izin imkânı tanınıyor ve bu izinlerin önemli bir kısmı ücretli olarak kullandırılıyor.
Yeni düzenleme ne zaman hayata geçecek
Bakanlık yetkilileri, doğum izni sürelerinin artırılmasına yönelik çalışmaların sürdüğünü belirtmekle birlikte, düzenlemenin ne zaman hayata geçeceğine dair net bir tarih vermedi. Ancak konunun Nüfus Politikaları Kurulu'nda ele alınması, yakın zamanda somut adımların atılabileceğine işaret ediyor.
Uzmanlar, düzenlemenin 2025 yılı içerisinde hayata geçirilebileceğini tahmin ediyor. Doğum izni süresinin ne kadar uzatılacağı ise henüz netlik kazanmadı. Bazı kaynaklar izin süresinin 26 haftaya çıkarılabileceğini öne sürüyor.
Bakanlık kaynaklarından edinilen bilgilere göre, yeni düzenlemenin sadece doğum izni sürelerini uzatmakla kalmayıp, ebeveyn izni ve yarı zamanlı çalışma gibi destekleyici hakları da kapsayacak şekilde genişletilebileceği belirtiliyor.
Çalışan kadınlar açısından büyük önem taşıyan bu düzenlemeye ilişkin gelişmeler, tüm anne adayları tarafından yakından takip ediliyor. Uzmanlar, doğum izni süresinin uzatılmasının hem anne-bebek sağlığına hem de kadın istihdamına olumlu yansıyacağını vurguluyor.
