Nisan çeşitlemeleriyle dolu bir ayı, ilkyaz günlerini bitirip Mayıs’a dolu dizgin girdik.
Bugün 1 Mayıs; işçinin, emekçinin; yaşamı, özgürlüğü, doğayı, üretimi, toplumsal dayanışmayı savunanların bayramı…
Ne çok olay, savaşımlar, eylemler, hüzünler, coşkular, kıyımlar, kazanımlar vardır Mayıs ayı boyunca. Ne çok yazsak, söylesek eksik kalır.
***
Grevi, işçi hareketlerini destekleyen 1 Mayıs için ilk Türkçe şiiri yazan Yaşar Nezihe’nin yaşam öyküsü, sıra dışı kimliğiyle, dönemin kadın şairleri arasında yeri ayrıcalıktır.
Şiirlerinde yoksul ve zorlu çocukluğu, aşkları, evlilikleri gibi yaşamından izlekleri konu aldığı gibi cinsiyetçiliğe, toplumsal sorunlara da yer verir.
Türkiye'de 1 Mayıs için ilk kez şiir yazan kadın şair Yaşar Nezihe Bükülmez'dir. 1 Mayıs 1923 yılında Aydınlık dergisinde çıkan şiirinde işçilere şöyle seslenir:
“Rahat yaşıyor, işçi onun emrine münkâd; / Lakin seni fakr etmede günden güne berbâd./Zenginlere pay verme, yazıktır emeğinden. /Azm et de esaret bağı kopsun bileğinden. / Sen boynunu kaldır ki onun boynu bükülsün./Bir parça da evlatlarının çehresi gülsün. //
Boynundan esaret bağını parçala, kes, at! / Kuvvettedir hak, hakkını haksızlara anlat.”
***
Bugün 1 Mayıs. Baharın, coşkunun, devinimin, emeğin, dayanışmanın, paylaşmanın, demokrasiye inancın, özgürlüğü içselleştirmenin, örgütlü yaşama inanışın da bayramı.
Bugün Nâzımların, Ahmed Ariflerin, Hasan Hüseyin Korkmazgillerin, Rıfat Ilgazların, Cahit Irgatların, Can Yücellerin, Dağlarcaların da işçilerle, emekçilerle, aydınlanmacılarla dayanışan şiirlerini paylaştığı gündür.
O zaman Nâzım’a gidelim, onun işçilere selamını yeniden paylaşalım:
“Türkiye işçi sınıfına selam! / Meydanlarında hasretimizi haykıranlara, / toprağa, kitaba, işe hasretimizi, / hasretimizi, ay yıldızı esir bayrağımıza. / Düşmanı yenecek işçi sınıfımıza selam! / Paranın padişahlığını, / karanlığın, yobazın / ve yabancının roketini yenecek işçi sınıfına selam! / Türkiye işçi sınıfına selam! / Selam yaratana!”
Anadolu geleneksel birikiminin, toplumcu gerçekçi duyarlığın, şiir ikliminin aydınlık sesi Ahmed Arif tütün işçilerine yoldaş olur:
“Tütün isçileri yoksul, /Tütün işçileri yorgun, / Ama yiğit / Pırıl pırıl namuslu. / Namı gitmiş deryaların ardına / Vatanımın bir umudu.”
***
YAZIN EMEKÇİLERİNE DE SELAM OLSUN…
19 – 28 Nisan günleri Kültürpark, düş kırklığı içinde bir kitap serüveni yaşadı. Her kapı kitaplı yolculuğa açılsa da beklentilere yanıt verdi mi diyen yazın emekçisi dostlarımı anmadan geçemem.
Baharın en güzel günlerinde derneklere ayrılan çadırlar, ıssız bir kent gibiydi sanki! Kırık dökük masalar, sandalyeler, rüzgârla oynaşan kitap ve dergiler…
Tüm bu olumsuzluklara karşın yazarların, şairlerin direngen dayanışma, paylaşma görselleri eksik olmadı…
Yıllar önce çalıştığım, güzel zamanlar geçirdiğim TRT’nin bulunduğu Kültürpark’tan anılar yolculuğuna çıktım sık sık.
STK’ların bulunduğu alanı değeriyle, önemiyle oluşturalım, okurların ilgi, beğeni kavşağına dönüştürelim.
