Türkiye'de enflasyon hesaplamalarında önemli bir kalem olan "Ev içi hizmetler (gündelikçi ücreti)" fiyatlarındaki gerçek artış, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinin çok ötesine geçmiş durumda. TÜİK'in Nisan 2022'den bu yana enflasyon sepetindeki fiyatları açıklamayı durdurması, gerçek piyasa koşullarıyla resmi veriler arasında ciddi bir uçurum oluşmasına neden oldu.
TÜİK verilerine göre, Nisan 2022'de gündelikçi ücretleri 282,75 TL olarak kaydedilmişti. Bu tarihten Şubat 2025'e kadar geçen sürede "Ev içi hizmetler" endeksindeki artış yüzde 432 oranında gerçekleşti. Bu oran üzerinden yapılan hesaplamaya göre, gündelik temizlik hizmetinin resmi ücreti 1.504,25 TL olarak hesaplanıyor.
Ancak piyasadaki gerçek durum bambaşka bir tabloyu ortaya koyuyor. Çevrimiçi hizmet platformları üzerinden yapılan araştırmalar, gündelik ev temizliği için istenen ücretlerin 2.400-2.500 TL bandında olduğunu gösteriyor. Bu rakam, TÜİK verilerine göre hesaplanan tutardan yaklaşık yüzde 66 daha yüksek bir seviyeye işaret ediyor.
Asgari ücret karşısında temizlik hizmetleri
Temizlik hizmetlerinin asgari ücrete oranı da zaman içinde ciddi bir değişim gösterdi. Nisan 2022'de 4.253,40 TL olan asgari ücretin yüzde 7'sine denk gelen 282,75 TL olan TÜİK gündelik temizlik hizmeti fiyatı, endekslerdeki artış oranına göre 1.500 TL olarak hesaplandığında, 2025'te 22.104 TL olan asgari ücretin yine yüzde 7'sine karşılık geliyor.
Ancak piyasadaki güncel 2.500 TL olan ücretler, asgari ücretin yüzde 11'ine tekabül ediyor. Bu durum, temizlik hizmetlerinin vatandaşlar için giderek daha erişilemez hale geldiğini gözler önüne seriyor. Özellikle düzenli temizlik hizmeti almak isteyen aileler için bu artış, bütçelerde ciddi kısıtlamalara gidilmesine neden oluyor.
Temizlik artık lüks oldu
Ev ve iş yeri temizliği için gündelikçi ücretleri, oto yıkama, kuru temizleme ile halı, koltuk ve perde temizliği gibi işlemlerin fiyatları inanılmaz boyutlara ulaştı. Bugün iki kez kuru temizlemeye gönderilen bir gömleğin maliyeti, yeni bir gömlek alımı ile neredeyse aynı seviyeye geldi. Oto yıkama ücretleri ise 1.000 TL'yi bularak vatandaşların tepkisine yol açıyor.
Temel ihtiyaçlardaki fiyat artışları gündem oluştururken, temizlik sektöründe yaşanan ve geçen yıla göre yüzde 70'i bulan fahiş zamlar çoğu zaman göz ardı ediliyor. 2025 yılının başından itibaren ev ve iş yeri temizliği için gelen gündelikçiler, kuru temizlemeciler, oto yıkamacılar ve halı, perde ve koltuk temizliği yapan işletmelerin tarifeleri vatandaşları isyan ettiriyor.
Tüketiciler yalnızca yüksek fiyatlardan değil, aynı zamanda yapılan işlerin ve kullanılan malzemelerin kalitesinden de şikayet ediyor. Kurumsal olmayan işletmelerin ya da bireysel çalışanların nakit ödeme konusunda ısrarcı olması ve kredi kartı kabul etmemesi, şikayet konuları arasında yer alıyor.
Kuru temizleme fiyatları el yakıyor
Kuru temizleme fiyatlarındaki artış da dikkat çekici boyutlara ulaştı. Günümüzde standart bir gömlekten 200-300 TL, pantolondan 300-400 TL, ceketten 400-600 TL, monttan 500-700 TL, kazaktan 400-600 TL, takım elbiseden 700-1.000 TL ve paltodan 750-1.200 TL arasında değişen fiyatlar talep ediliyor.
Bu kadar yüksek fiyatlarla karşılaşan tüketiciler için bir giyim eşyasını iki kez kuru temizlemeye göndermek, aynı ürünün yenisini satın almakla neredeyse aynı maliyete geliyor. Hatta bir kravatın ütü dahil temizleme ücreti 250 TL'ye ulaşmış durumda.
İstanbul'da yaşayan Selim Aydın, "Geçen hafta kış sonunda iki montumu ve bir paltomu temizliğe gönderdim, sadece bu üç parça için 2.100 TL ödedim. Gelecek sene temizletmek yerine yeni mont almayı düşünüyorum, çünkü bu fiyatlarla temizletmek mantıklı değil" diyor.
Ev temizliği bütçeleri zorluyor
Ev ve iş yeri temizliği için istenen ücretler de vatandaşları zorluyor. Büyükşehirlerde ortalama bir ev temizliği için gündelikçiler 1.500 TL ile 2.500 TL arasında ücret talep ediyor. İş yerleri için ise bu rakam 4.000 TL ile 10.000 TL arasında değişiyor.
İş yeri temizliğinde fiyatlar genellikle metrekareye göre belirleniyor. Ancak hem ev hem de iş yeri temizliğinde memnuniyet oranları oldukça düşük seviyelerde. Tüketicilerin yüksek fiyatların yanı sıra en sık dile getirdikleri şikayetler arasında işin eksik yapılması ve kalitesiz malzeme kullanımı bulunuyor.
Ankara'da yaşayan üç çocuk annesi Ayşe Kaya, "Ayda bir kez derin temizlik için gündelikçi çağırıyordum, geçen sene 800 TL ödüyordum, şimdi 2.200 TL istiyorlar. Maalesef artık bu hizmeti alamıyorum, kendi imkanlarımla temizlik yapmaya çalışıyorum" şeklinde durumu özetliyor.
Halı ve mobilya temizliği yüksek maliyetler getiriyor
Halı yıkama, koltuk ve perde temizliği gibi hizmetlerde de fiyatlar vatandaşları zorluyor. Tek bir halının yıkama ücreti 500 TL ile 1.500 TL arasında değişirken, perde yıkama için parça başına 200-300 TL, koltuk temizliği için ise 1.500-2.500 TL arasında ücret talep ediliyor.
Yüksek fiyatların yanı sıra, evden alınıp temizliğe götürülen ürünlerin uzun süre teslim edilmemesi de tüketicilerin şikayet ettiği konular arasında yer alıyor. İzmir'de yaşayan Mehmet Yılmaz, "Oturma odası takımını temizliğe verdim, 3.000 TL ödedim ve iki hafta bekledim. Bu kadar yüksek ücret ve uzun bekleme süresi gerçekten kabul edilebilir değil" diyor.
Araba yıkama fiyatları akaryakıt istasyonlarına yönlendiriyor
Oto yıkama fiyatlarındaki artış da vatandaşların tepkisine neden oluyor. Bugün ortalama bir otomobilin temizliği için 500 TL ile 1.000 TL arasında ücret talep ediliyor. Bu rakamlar bazı işletmelerde kampanyalar dahilinde 350 TL'ye düşerken, premium hizmet sunan yerlerde 1.200 TL'ye kadar çıkabiliyor.
Detaylı iç ve dış temizlik yaptırmak isteyenlerin ise 1.500-2.500 TL arasında bir bütçe ayırması gerekiyor. Bu yüksek fiyatlar nedeniyle pek çok araç sahibi, araçlarını benzin istasyonlarında yıkatmayı veya kendileri temizlemeyi tercih ediyor.
İstanbul'da taksi şoförlüğü yapan Hasan Demir, "Eskiden haftada bir kez aracımı yıkatırdım, şimdi bu maliyetleri karşılayamadığım için akaryakıt istasyonunda kendim yıkıyorum. İç temizlik için kullandığım malzemeler bile profesyonel bir yıkamadan daha uygun geliyor" diyor.
Tüketici dernekleri uyarıyor
Tüketici dernekleri, temizlik hizmetleriyle ilgili şikayetlerin son dönemde arttığını belirtiyor. Dernekler, "Özellikle hizmet sektöründe yaşanan fiyat artışları tüketicileri zor durumda bırakıyor. Vatandaşların gerek ödeme koşulları gerekse işlemlerin eksik yapılmasıyla ilgili hukuki hakları bulunuyor" açıklamasını yapıyor.
Uzmanlar, hizmet alımlarında mutlaka fiyat karşılaştırması yapılmasını, mümkünse kurumsal firmalardan hizmet alınmasını ve ödeme sonrası mutlaka fiş veya fatura talep edilmesini öneriyor. Ayrıca, eksik veya hatalı hizmet durumunda tüketicilerin haklarını aramaları gerektiği vurgulanıyor.
