Soğan, tüm dünyada en fazla yetiştirilen ve tüketilen sebzelerden biri. Ama fazla takdir görmüyor genellikle.

2018 yılında fiyatı yüzde 184 artan kuru soğanın yükselen ateşini düşürmek için ithalatta Şubat sonuna kadar gümrük vergisi sıfırlandı.

Bugüne kadar kuru soğan ithalatında gümrük vergisi; Bosna Hersek için sıfır, Singapur için yüzde 30.9, diğer ülkeler için yüzde 49.5 şeklinde uygulanıyordu.

Haziran 2018’de fiyatı 7 liraya kadar çıkan, Kasım ayında ise 5 TL’lik fiyatıyla ana haber bültenlerini süsleyen, soyanı ve doğrayanı ağlatan bu sebzeye gereken değeri vermenin zamanı geldi de geçiyor bile.

Hükümet daha önce de üretim ve fiyat politikasını dengede tutamadığı ürünlerde olduğu gibi yine ithalat kartını ortaya koydu. Bu kart ne diğer ürünler için ne de soğan için bir çözüm olmayacaktır kanısındayım.

Ama ben size bugün başka bir hikaye anlatmak istiyorum.

Soğan, dünyanın her yerinde bulunabilen bir besin.

Birleşmiş Milletler (BM) en az 175 ülkede soğan yetiştirildiğini; bu sayının buğday yetiştirilen ülkelerin iki katından fazla olduğunu kaydediyor.

Bugüne kadar soğanın gazete manşetlerine çıkabildiği ülke ise, Hindistan’dır. Ülkede soğan fiyatları hızlı artış kaydederse, gerilim doğuyor.

2014 yılında Hindistan’nın 15. Başbakanı seçilen Narendra Modi, Mayıs'ta göreve geldikten hemen sonra, bir ay içinde iç pazarda fiyatların artacağından kaygılanarak soğanın ucuza ihraç edilmesini engellemişti.

Hindistan’ın soğanla imtihanı geçmişte de yaşanmıştı.

1980'de iktidardaki Janata Partisi soğan fiyatlarındaki artışa çare bulamayınca meclis dışında kalmıştı.

1998'de yine soğan fiyatlarındaki artış iktidardaki Bharatiya Janata Partisi'ni birçok eyalette seçimi kaybetmesine neden olmuştu.

HSBC Bankası'nın Hindistan Baş Ekonomisti Pranjul Bhandari, "Belirlenmiş bir ilişki yok ama, soğan fiyatlarındaki artışın zaman zaman seçim dönemlerinde ortaya çıkan önemli bir soruna dönüştüğü doğru" diyor.

Bhandari, Hindistan'da soğanın bu kadar önemli bir siyasi güce sahip olmasının, her evin temel besin maddelerinden biri olmasından kaynaklandığını söylüyor ve bir iki istisna dışında soğansız pişen Hint yemeği olmadığını, dolayısıyla soğan fiyatlarındaki değişimin sıradan insanı hemen etkilediğini anlatıyor.

Bizde de Hindistan’da olduğu kadar olmasa da önemli bir yere sahip olan soğanın fiyatının bir türlü düşmemesi benzer bir etkiye sebep olur mu?

Zira ‘yiğit muhtaç olmuş kuru soğana’ bile diyemiyoruz son günlerde.

Ne dersiniz yıllardır muhalefetin yapamadığını kuru soğan yapar mı?