İzmir Büyükşehir Belediyesi ile TCDD ortaklığında işletilen İZBAN hattı, bir süredir kent gündeminin en sıcak başlıklarından biri haline geldi. Büyükşehir’in yüzde 50 ortağı olduğu sistemde maliyet yükünün adil paylaşılmadığını savunan Başkan Cemil Tugay, son çıkışıyla tartışmayı yeniden alevlendirdi. Tugay, belediyenin sırtına binen ağır ray kirası yükünün hem kurumu hem de İzmirlilerin cebini zorladığını dile getiriyor.
-
Yıl Cumhuriyet Bulvarı’nın ilk etabının açılışında konuşan Tugay, hükümetin İzmir’de yeni bir metro yatırımı yapmadığını, buna karşın mevcut banliyö sisteminden yüksek bedeller talep edildiğini vurguladı. Törende sarf ettiği sözler, “İZBAN’da kriz büyüyor” yorumlarını da beraberinde getirdi.
Tugay’dan TCDD'ye ‘ray kirası’ tepkisi
Başkan Cemil Tugay, konuşmasında en sert eleştiriyi İZBAN ray kirası üzerinden yöneltti. TCDD’nin, İzmir’deki demiryolu hattı için ortak olduğu kuruma fahiş bedeller kestiğini öne süren Tugay, göreve gelmesinden kısa süre önce ray kirasına yüzde 300’e varan artış yapıldığını hatırlattı. Söz konusu zammın, hem sözleşmenin ruhuna hem de kamu yararı ilkesine aykırı olduğunu dile getiren Tugay, “Bu yük, doğrudan yolcu bilet fiyatlarına ve belediyenin bütçesine yansıyor” mesajı verdi.
Büyükşehir cephesinde hazırlıklar da başladı. Tugay, İzmir Büyükşehir Belediyesi hukuk birimine talimat verildiğini, İZBAN ile ilgili sözleşmeler ve son yapılan artışların yargı önüne taşınacağını açıkladı. Böylece kentte uzun süredir siyasi alanda yürüyen İZBAN polemiği, artık hukuki süreç boyutuna da taşınmış oldu.
90 dakika resti: yük eşitlenirse geliyor
İzmir’de toplu ulaşımın simge uygulamalarından olan 90 dakika sisteminin kaldırılması, son dönemde en çok tartışılan başlıklardan biriydi. Başkan Cemil Tugay, bu tartışmayı da İZBAN krizine bağlayarak, çözüm için doğrudan TCDD’ye çağrı yaptı. Tugay, “Ray kirası sıfırlansın, maliyet adil şekilde paylaşılsın; ben de 90 dakika uygulamasını derhal geri getireyim” diyerek rest çekti.
Tugay’a göre sorun yalnızca belediyenin mali tablosu değil; İZBAN’ın bilet entegrasyonu bozuldukça, sistemin tümden pahalılaşması ve vatandaşın toplu ulaşımı tercih etmemesi riski de artıyor. Bu nedenle Büyükşehir, hem ray kirası yükünün azaltılmasını, hem de yük paylaşımında gerçekten “ortaklık” ruhuna uygun bir model kurulmasını talep ediyor.
Siyaset cephesinde izban polemiği büyüyor
İZBAN tartışması, yalnızca teknik ve mali bir başlık olmaktan çıktı; kent siyasetinin de ana gündem maddelerinden biri haline geldi. AKP’li İzmir milletvekilleri ve parti yöneticileri, daha önce yaptıkları açıklamalarda İzmir Büyükşehir Belediyesinin sözleşmedeki bazı sorumluluklarını yerine getirmediğini ileri sürmüştü. Buna karşılık Büyükşehir kanadı, mali yükün büyük bölümünün belediyeye yıkıldığını, merkezi idarenin “ortak” sıfatına rağmen elini taşın altına yeterince koymadığını savunuyor.
Taraflar arasındaki açıklamalar sertleşirken, Başkan Cemil Tugay’ın “İzmir’in hakkını yedirmem” vurgusuyla başlatacağını duyurduğu hukuki girişim, önümüzdeki dönemde tartışmanın rotasını belirleyecek. İZBAN’ın geleceği, ray kirası, bilet fiyatları ve 90 dakika transfer sisteminin yeniden hayata geçip geçmeyeceği, artık sadece siyasi kulislerin değil, mahkeme salonlarının da konusu olacak.
