İzmir, esnaf ve sanatkâr teşkilatlanmasının temel taşlarından birini, “Cemal Baba” olarak anılan efsanevi liderini kaybetti. 1933 yılında Bayburt’ta doğan ancak ömrünü İzmir’e adayan Cemal Tercan, kentte ve Türkiye genelinde esnaf örgütlenmesine yaptığı katkılarla tanınıyordu. Hem iş dünyasında hem de siyasette derin izler bırakan Tercan’ın vefatı, esnaf camiasını yasa boğdu. Makine imalatçılığından milletvekilliğine uzanan 61 yıllık mücadelesiyle hatırlanacak olan Tercan, yarın son yolculuğuna uğurlanacak.
Bayburt’tan İzmir’e uzanan bir ömür
1933 yılında Bayburt’ta beş kardeşli bir ailenin ferdi olarak dünyaya gelen Cemal Tercan’ın ailesi, doğumundan kısa bir süre sonra İzmir’e göç etti. Eğitim hayatına Şehit Fethi Bey İlkokulu’nda başlayan Tercan, Mithatpaşa Endüstri Meslek Lisesi’nin demircilik bölümünden mezun olarak iş hayatına atıldı. Ancak öğrenme tutkusu onu daha ileriye taşıdı. İstanbul’da Özel Gazetecilik Okulu’nu bitirdikten sonra Yıldız Tekniker Okulu’nun motor-makine bölümünü kazanarak eğitimini sürdürdü. 1962 yılında Nermin Tercan ile evlenen, iki çocuk, üç torun ve üç de torun çocuğu sahibi olan Tercan, sosyal hayattaki aktifliğini her zaman toplum yararına kullanmayı ilke edindi.
Esnafın hakkı için masaya vuran genç başkan
Cemal Tercan’ın esnaf teşkilatlarındaki efsanevi yolculuğu, 1957 yılında henüz 24 yaşındayken başladı. İzmir Demirciler Derneği kongresinde başkanlığa seçilerek o dönem için alışılmadık bir başarıya imza attı. O yıllar, Türkiye’nin ciddi ekonomik darboğazdan geçtiği, sac, profil gibi sanayi malzemelerinin karneyle dağıtıldığı bir dönemdi. Tercan, valilik bünyesinde kurulan ve içinde Sanayi Bakanlığı temsilcisi Osman Kibar gibi güçlü isimlerin bulunduğu malzeme dağıtım komisyonuna esnaf temsilcisi olarak girdi. Masaya yumruğunu vurarak, malzemelerin esnafa daha adil dağıtılmasını ve İzmir’e daha fazla kaynak aktarılmasını sağladı. Ayrıca, esnafın mesleki bilgi birikimini artırmak için “ÖRS” adlı bir dergi çıkararak vizyoner bir adım attı. Onun bu mücadelesi, atıl durumda olan İzmir Esnaf ve Sanatkârlar Dernekleri Birliği’ni 1958 yılında yeniden canlandırmasıyla taçlandı.
Sanat okulunun kapılarını akşamları esnafa açtırdı
Tercan’ın en unutulmaz hizmetlerinden biri de mesleki eğitime yaptığı katkı oldu. 1960’lı yıllarda, imalat sanayinin en çok ihtiyaç duyduğu mesleklerden biri olan frezecilik alanında İzmir’de yetişmiş eleman bulunmuyordu. Bu sorunu çözmek için harekete geçen Tercan, Mithatpaşa Sanat Okulu Müdürü Kemal Botsalı ile görüşerek sıra dışı bir teklifte bulundu. Okulun atölyelerinin ders saatleri dışında esnafa açılmasını istedi. Öğretmenlerin mesai dışı ücretlerini karşılamak için Halk Bankası’ndan 30 bin lira kredi çeken, kalanını ise Birlik ve kendi imkanlarıyla tamamlayan Tercan, akşamları frezecilik kursları başlattı. Bu kurslar sayesinde kente 5 yetişmiş frezeci kazandırıldı. Yine o dönemde mobilya piyasasında bilinmeyen polyesterin kullanımını yaygınlaştırmak için 70 saatlik bir kurs düzenleyerek mobilyacı esnafının ufkunu açtı. Onun bu yenilikçi adımları, bugünkü usta-kalfa-çırak sisteminin temellerini attı ve bu sistemi daha sonra milletvekili olarak parlamentoda da savundu.
Siyasette de esnafın sesi oldu
Esnaf teşkilatlarındaki başarısı, Cemal Tercan’ı siyasete taşıdı. TBMM’de 15, 16 ve 19. dönemlerde İzmir Milletvekili olarak görev yaptı. Siyasette de her zaman esnaf ve sanatkârın haklarını savunan bir duruş sergiledi. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Yönetim Kurulu Üyeliği ve Genel Başkanlığı görevlerini de yürüterek, mücadelesini ulusal düzeye taşıdı.
Yarın son yolculuğuna uğurlanacak
İzmir’e ve esnaf camiasına adanmış bir ömrün ardından 92 yaşında aramızdan ayrılan Cemal Tercan’ın cenazesi, yarın (Çarşamba günü) öğle namazını müteakip Beşikçioğlu Camii’nden kaldırılacak. Törenin ardından naaşı, Çeşme Çakabey Mezarlığı’nda toprağa verilecek.
