Suat GEZİCİ/Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2023 yılı verilerini gazetemize değerlendiren Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Kadın Meclisleri Ankara Temsilcisi Tuana Gençer, geçen yıl 315 kadının öldürüldüğünü, 248 kadının ise "şüpheli şekilde" ölü bulunduğunu belirterek 2008-2023 yılları arasında kadın cinayetlerinin azaldığı tek yılın İstanbul Sözleşmesi’ne imzanın atıldığı 2011 yılı olduğunu ifade etti.
Rapordaki kadın cinayetleri incelendiğinde kiminin evli olduğu, kiminin boşanma aşamasında ya da boşanmış olduğu, kimisinin de birlikte olduğu erkekler tarafından öldürüldüğünü aktaran Gençer, "Kadınların hep kendi hayatlarına dair karar vermek istedikleri için öldürüldüğünü görüyoruz. Kadınların kendi hayatına dair karar vermek istemesini bile çok büyük bir sorun olarak görüyor erkekler. Örneğin, kadınların çalışmak istemesi, çocuk doğurmamak istemesi, okula gitmek istemesi, istedikleri kıyafeti giymek istemesi, istedikleri saatte dışarıda olmak istemesi gibi hep kendi hayatlarına dair karar vermek istedikleri için öldürüyorlar" dedi.
‘KUTSAL AİLEDE ŞİDDET’
Kadınların kutsal olarak anlatılan ailelerin içinde şiddete uğradığı ve bunun sonucunda öldürüldüğünü söyleyen Gençer, "Aile kurmanın çok önemli bir şey olduğunu anlatıyorlar sürekli değil mi? Oysa ki baktığımızda hiç öyle olmadığını görüyoruz. Kadınlar, toplumda kutsal olarak kabul edilen ailelerin içinde şiddete uğruyorlar ve bunun sonucunda öldürülüyorlar. Acaba toplumun bahsettiği kadar kutsal mı bu aile ki her gün öldürülüyor kadınlar o ailelerin içinde?" dedi.
Son yıllarda kadın cinayetlerinin yanı sıra şüpheli kadın ölümlerinin de arttığını, cinayetlerin gizlenmeye çalışıldığını savunan Gençer, sözlerini şöyle sürdürdü:
İSTANBUL SÖZLEŞMESİ
"Öldürülen kadınların şikayet dilekçeleri, öldükten sonra çantalarından çıkıyor, uzaklaştırma kararlarını görüyoruz. İşte bunlar etkin uygulansa çok daha fazla kadın hayatta olabilir. Çünkü İstanbul Sözleşmesi de bu noktada devreye giriyor aslında. İstanbul Sözleşmesi, önce kadınların hiç şiddete uğramayacağı bir toplumu amaçlıyor, sonrasında eğer uğruyorsa ya da uğrama tehlikesi varsa hemen önleyici mekanizmaları devreye sokuyor. Bu mekanizma 6284 sayılı kanunda da olabilir. Bu kanun kapsamında kadınlar sığınma evine yerleştirilebiliyor, ekonomik olarak desteklenebiliyor, çocuğuyla birlikte bir yerde barınabiliyor. Hatta şehir değiştirmesi, gizli bir şekilde bir yerde yaşamına daha özgür bir şekilde devam edebilmesi 6284 sayesinde mümkün. Uzaklaştırma kararı çıkartabiliyor. Yine koruma kararı çıkartabiliyor. Ve tüm bunların sonunda o kadının korunması ve o şiddetin hiç başına gelmemesi amaçlanıyor İstanbul Sözleşmesi'nde de. Umarım bu sorun çözülür ve kadınlar özgür bir şekilde yaşar bu ülkede."
KADIN CİNAYETLERİNİN AZALDIĞI TEK YIL 2011
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, 2023 Yıllık Veri Raporu'na göre: 2023 yılında erkekler tarafından 315 kadın öldürüldü, 248 kadın ise "Şüpheli Şekilde" ölü bulundu.
Raporda en dikkat çekici veri ise; 2008-2023 yılları arasında geçen bu 15 yılda kadın cinayetlerinin azaldığı tek yılın İstanbul Sözleşmesi’ne imzanın atıldığı 2011 yılı olduğu gerçeği.
Rapora göre; İstanbul Sözleşmesi hakkında tartışmalar başladığından bu yana kadın cinayetleri ve şüpheli ölümlerde artış yaşandı. İstanbul Sözleşmesiz geçirilen 2023 yılında da kadın cinayetleri ve şüpheli kadın ölümlerinde büyük bir artış gerçekleşti.
KADINLAR EN ÇOK EVLERİNDE ÖLDÜRÜLDÜ
Rapora göre; 2023 yılında öldürülen kadınlardan yüzde 65’i evlerinde öldürüldü. Bireylerin kendini en çok güvende hissetmesi gereken yer olan evler bu yıl da 205 kadına mezar oldu.
En çok cinayet işlenen ortam olarak ev ortamının ardından yüzde 18 ile "sokak" geliyor. Sokağı sırasıyla işyeri ve araba takip ediyor.
Rapora göre; 2023 yılında öldürülen kadınların yüzde 58’inin hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi ama cinayetlerin yüzde 29'u kadınların hayatına dair kararları kendisi alması nedeniyle öldürüldü.
FAİLLER EN YAKINLARI
Rapora göre; 2023 yılında öldürülen kadınların yüzde 41’i evli olduğu erkek tarafından öldürüldü. Bunun yanı sıra evli olduğu erkek tarafından öldürülen 30 kadının fail ile boşanma aşamasında olduğunu görüyoruz. Öldürülen kadınların yüzde 14'ü birlikte olduğu erkek, yüzde 11'i tanıdığı, yüzde 9'u eskiden evli olduğu erkek, yüzde 6'sı akrabası, yüzde 6'sı oğlu, yüzde 5'i eskiden birlikte olduğu erkek, yüzde 3'ü babası, yüzde 3'ü kardeşi tarafından öldürüldü. Bunun yanında cinayetlerin yüzde 3'ü tespit edilemeyen nedenlerle işlendi.
Rapora göre; 2023 yılında öldürülen kadınların yüzde 35'i genç (yüzde 9'u 19-25 yaş; yüzde 26'sı 25-35 yaş) ve yüzde 48'i yetişkin (yüzde 43'ü 36-65 yaş; yüzde 5'i 66 yaş ve üzeri) kişilerdi. Yaşı tespit edilemeyenlerin oranı ise yüzde 13.
