Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), siyasi tarihte ender görülen bir uzlaşıya sahne olarak Gazze gündemiyle olağanüstü toplanma kararı aldı. Ana muhalefet partisi Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP), İsrail'in Gazze Şeridi'nde devam eden ve bir katliama dönüşen saldırılarına karşı Meclis'i göreve çağırması, bu kez iktidar kanadında karşılık buldu. Daha önceki benzer çağrıları yanıtsız bırakan Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti), "Filistin-Gazze konusunda Meclis'teki tüm grupların aynı hassasiyette olduğu" vurgusuyla tarihi oturuma katılma ve destek verme kararı aldı. Bu karar, Türkiye'nin iç politikasındaki kutuplaşmanın, söz konusu Filistin olduğunda bir kenara bırakılabileceğinin güçlü bir sinyali olarak yorumlandı. Siyasi kulisler, bu birlikteliğin sadece bir iç politika manevrası olmadığını, aynı zamanda Türkiye'nin yürüttüğü yoğun diplomasi trafiğine içeriden verilen güçlü bir destek mesajı olduğunu konuşuyor.
Siyasi arenada Gazze için nadir görülen birlik
Meclis'in tatilde olmasına rağmen kapılarını Gazze için açması, CHP'nin ısrarlı girişimleri ve diğer muhalefet partilerinin de bu çağrıya ortak olmasıyla mümkün oldu. Ancak sürecin kilit noktası, AK Parti'nin bu defa tavrını değiştirmesiydi. AK Parti yönetiminin, CHP'nin çağrısına kayıtsız kalmayarak, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın Genel Kurul'da bir bilgilendirme yapması koşuluyla oturuma destek vereceğini açıklaması, Ankara'da günün en çok konuşulan gelişmesi oldu. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, bu siyasi mutabakatın ardından vakit kaybetmeyerek Meclis'i 29 Ağustos Cuma günü (bugün) için olağanüstü toplantıya çağırdı. Kurtulmuş, yaptığı duyuruda, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın da aynı gün kürsüye çıkarak milletvekillerini son gelişmeler, İsrail'in saldırıları ve yürütülen diplomatik faaliyetler hakkında kapsamlı bir şekilde bilgilendireceğini teyit etti. CHP'nin tam kadro katılacağını açıkladığı bu tarihi Genel Kurul'a, MHP, DEM Parti, İYİ Parti ve diğer siyasi grupların da aynı milli hassasiyetle iştirak etmesi ve Gazze için ortak bir duruş sergilemesi bekleniyor. Bu tablo, Türkiye'nin dış politikadaki elini güçlendirecek önemli bir milli mutabakat fotoğrafı olarak öne çıkıyor.
Fidan'dan Meclis'e kritik sunum: Masada ne var?
Oturumun en kritik anı, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın yapacağı sunum olacak. Bakan Fidan'ın, son dönemde adeta bir diplomasi maratonu yürüterek mevkidaşlarıyla yaptığı sayısız görüşmeyi, katıldığı uluslararası toplantıları ve Türkiye'nin bundan sonraki yol haritasını milletvekilleriyle paylaşması bekleniyor. Fidan’ın konuşmasının merkezinde, İslam İşbirliği Teşkilatı'nın (İİT) Cidde'de gerçekleştirilen 21. Olağanüstü Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı'nda alınan kararların ve ortaya konan ortak iradenin yer alacağı tahmin ediliyor. Fidan, bu toplantı sonrası yaptığı açıklamada, "Gazze’deki artık dayanılmaz boyuta ulaşan açlık nedeniyle konseyi olağanüstü toplantıya çağırdık ve rekor bir katılımla da toplantımızı gerçekleştirdik" ifadeleriyle durumun vahametini gözler önüne sermişti. Bakan Fidan'ın bu toplantının, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) eylül ayında yapılacak BM Genel Kurulu toplantıları öncesinde özellikle zamanlandığını belirtmesi, Türkiye'nin stratejik hedeflerini de ortaya koyuyor. Fidan'ın, "Genel Kurul haftasına giderken, İslam ülkelerinin tek ses olarak, tek fikir olarak, tek yumruk olarak Filistin meselesinde pozisyon alması... ve uluslararası topluma bu davanın taşıyıcısı olarak da yeni teklifleri sunması bizim için önemliydi" şeklindeki sözleri, Meclis'te yapacağı sunumun da ana eksenini oluşturacak. Fidan'ın, insani kriz ile mücadele, ateşkesin sağlanması, iki devletli çözüm için atılacak adımlar ve İsrail'in uluslararası hukuk önünde hesap vermesi için yürütülen çalışmalar hakkında detaylı bilgi vermesi öngörülüyor.
Yoğunlaşan diplomasi ve atılacak adımlar
Ankara, İsrail'in Gazze'ye yönelik son saldırılarının başladığı ilk günden itibaren diplomasi kanallarını en üst düzeyde ve kesintisiz bir şekilde çalıştırıyor. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın liderliğindeki Türk diplomasisi, bir yandan sahada yaşanan insani trajediyi hafifletmek için yardım koridorları oluşturmaya çalışırken, diğer yandan kalıcı bir barış ve ateşkes için uluslararası toplumu harekete geçirmeye odaklanmış durumda. Meclis'teki bilgilendirmenin, bu çok yönlü diplomasinin bir yansıması olması bekleniyor. Bakan Fidan'ın sunumunda, sadece İİT toplantısının değil, aynı zamanda Arap Ligi ile yürütülen temasların, Avrupalı ve Amerikalı mevkidaşlarıyla yapılan görüşmelerin sonuçlarının da yer alması muhtemel. Masadaki en önemli başlıklardan biri, Filistin devletinin daha fazla ülke tarafından tanınması için yürütülen lobi faaliyetleri. Ayrıca, Uluslararası Adalet Divanı ve Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde İsrail aleyhine devam eden süreçlere Türkiye'nin nasıl bir hukuki ve siyasi destek verdiği konusunun da Fidan tarafından detaylandırılması bekleniyor. Türkiye'nin, garantörlük formülü başta olmak üzere, krizin çözümüne yönelik sunduğu somut önerilerin akıbeti ve bu önerilerin uluslararası platformlarda nasıl karşılık bulduğu da milletvekillerinin en çok merak ettiği konular arasında yer alıyor.
Gazze'deki insanlık dramı ve acil yardım çabaları
Meclis'in olağanüstü toplanmasının ardındaki temel neden, Gazze'de yaşanan ve kelimelerle ifade edilmesi güç olan insanlık dramı. Aylardır devam eden aralıksız bombardıman, on binlerce sivilin hayatını kaybetmesine, yüz binlercesinin evsiz kalmasına ve bölgenin adeta bir açık hava enkazına dönmesine neden oldu. Ancak son dönemde insani kriz, özellikle açlık ve salgın hastalık tehdidiyle yeni ve daha korkunç bir boyuta ulaştı. İsrail'in insani yardım girişlerini engellemesi veya kısıtlaması, 2 milyondan fazla insanın yaşadığı bölgeyi topyekûn bir kıtlığın eşiğine getirdi. Bakan Fidan'ın "dayanılmaz boyuta ulaşan açlık" olarak tanımladığı bu durum, uluslararası yardım kuruluşlarının da en önemli gündem maddesi. Türkiye, AFAD ve Kızılay gibi kurumları aracılığıyla bölgeye yardım ulaştırmak için yoğun çaba sarf ediyor. Mısır üzerinden Refah Sınır Kapısı'na gönderilen tonlarca yardım malzemesi, bölgedeki acıyı bir nebze olsun dindirmeyi amaçlıyor. Meclis'teki oturumda, bu yardım faaliyetlerinin son durumu, karşılaşılan engeller ve insani yardımın kesintisiz ve güvenli bir şekilde ulaştırılması için planlanan yeni adımların da ele alınması bekleniyor. Milletvekillerinin, Gazze'deki bu korkunç tablo karşısında Türkiye'nin daha fazla ne yapabileceğine dair öneri ve taleplerini dile getireceği bir platform oluşacak.
