Merdiven altı tabiri; gerekli koşullar oluşturulmadan çalışan, yasadışı, izinsiz ve sağlıksız işyerleri için kullanılır. Merdiven altı denilince belki akla ilk olarak hijyenik olmayan yerlerde üretilen gıda ürünleri ve içecekler geliyor ama aslında bu anlayış her alana yayılmış durumda.
Örneğin evcil hayvan üretimini ele alalım. Merdiven altı sistemin en çok ekmek yediği alanların başında geliyor. Ülkemizde evinin bir odasında, deposunda, kilerinde, garajında, bahçesinde cins kedi ve köpekleri sürekli çiftleştirip sonra da sosyal medya üzerinden satan belki de binlerce insan var.
Bu insanlar çoğu zaman saklanma gereği bile hissetmeden alenen satış ilanları açarak, pet shop’lardan veya yasal üretim çiftliklerinden daha ucuza sattıkları hayvanlar üzerinden gelir elde ediyor.
Üstelik petshop ve üretim çiftliklerinden çok daha rezil koşullarda gerçekleştiriliyor bu iş.
Zavallı dişi kediler, köpekler sürekli doğurmaktan bitap düşüyor. Hastalanıyor, zayıflıyor, bağışıklık sistemleri çöküyor. Yani bu canların yaşam süreleri hayli kısalıyor.
Bebekler daha anne sütüne doyamadan satılıyor. Anne sütü eksik kaldığı için daha zayıf bir bağışıklık sistemine sahip oluyor ve tüm hastalıklara da açık hale geliyorlar.
İşin vicdani kısmı bir yana, bu insanlar vergi vermeden, hesapsız kitapsız ceplerini dolduruyor.
***
Merdiven altı üretimin önüne geçecek iki adım var. Caydırıcı ve ağır cezai yaptırımlar ile sıkı denetim.
Hayvan haklarına yönelik kanunun değiştirilmesini yıllardır bekliyoruz. Denetimlerden ise istenilen sonuçları alamıyoruz.
Sosyal medyada gayet açık ve seçik üretim ve satış yaptığı belli kişilerle ilgili birçok hayvan hakları savunucusu şikayet dilekçeleri yazıyor, konunun takipçisi oluyor ama nafile.
Bu kişilerin çok azı bulunabiliyor, bulunanlar da çoğu zaman yeterince soruşturulmuyor ya da iş üstünde yakalanamadığı için cezasız yırtıyor.
Özetle; merdiven altı hayvan üreticileri ellerini kollarını sallayarak dolaşmaya devam ediyor. Tabii yaptırım ve ceza olmayınca hem cesaretleri hem de sayıları günden güne artıyor. Eskiden tespit edilmesi çok da kolay olmayan bu kişilere artık tüm sosyal medya platformlarında rastlamak mümkün.
***
Bu durumun böyle devam etmemesi ise Valilikler başta olmak üzere yetkili mercilerin konuya daha hassas ve kararlı yaklaşmalarından geçiyor.
Yapılan şikayetlerin önemsenmesi, merdiven altı üretimin ciddi bir hayvan hakkı ihlali olduğunun kabul edilmesi ve üstünkörü denetimler yerine, detaylı inceleme yapılması şart.
