Anadolu’nun binlerce yıllık tarihine ışık tutan Midas Vadisi, artık dijital dünyada da gezilebiliyor. Anadolu Üniversitesi’nin öncülüğünde hayata geçirilen proje ile bölge, yapay zeka destekli 3 boyutlu modelleme teknolojileriyle yeniden canlandırıldı.
Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rahşan Tamsü Polat’ın yürütücülüğünü yaptığı proje, Rektörlük Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi’nin desteğiyle hayata geçirildi.
“Yazılıkaya Midas Kalenin Yapay Zeka Destekli Simülasyonu ve Sanal Tur Uygulaması” adlı çalışma kapsamında, Midas Vadisi ilk kez dron fotogrametrisi, dijital haritalama ve derin öğrenme tabanlı modelleme yöntemleriyle sanal ortama aktarıldı.
Elde edilen verilerle hazırlanan 360 derece sanal tur sayesinde, kullanıcılar Frig dönemine ait yaşam alanlarını, ritüelleri ve mimari yapıları dijital olarak keşfedebiliyor.
Frigler’in yaşamı yapay zekayla yeniden canlandırıldı
Projede sadece mimari kalıntılar değil, aynı zamanda Frig halkının dini törenleri, günlük yaşamları ve sanatsal ritüelleri de yapay zeka destekli video canlandırmalarıyla sahnelendi.
Bu sayede ziyaretçiler, 3 bin yıl öncesine uzanan Frig kültürünü sanal gerçeklik ortamında deneyimleme imkânı buluyor.
“Bu, geçmişi geleceğe taşımanın çağdaş yolu”
Prof. Dr. Rahşan Tamsü Polat, projenin sadece bilimsel değil aynı zamanda kültürel bir sorumluluk taşıdığını vurguladı:
“Her kazı sadece geçmişi ortaya çıkarmak değil, insanlık hafızasını geleceğe taşımaktır. Midas Vadisi’nde yürüttüğümüz çalışmalar, Friglerin doğayla, inançla ve sanatla kurduğu bağı yeniden görünür kılıyor.”
Polat, yapay zekanın bu süreçte arkeolojiye yeni bir anlatım dili kazandırdığını belirterek,
“Yapay zeka bize geçmişin hikâyelerini yeniden anlatma gücü veriyor. Bu proje, Frig kültürünü gelecek kuşaklara ulaştırmanın çağdaş bir yolu.” dedi.
Yazılıkaya kazısı bilim dünyasında örnek gösteriliyor
Projeye paralel olarak 2022 yılında Doç. Dr. Yusuf Polat başkanlığında başlatılan Yazılıkaya-Midas Kale kazıları, Frig uygarlığının dini ve kültürel yaşamına ışık tutan en önemli arkeolojik alanlardan biri olarak gösteriliyor.
Midas Vadisi’nin dijitalleştirilmesiyle, bölgenin kültürel mirası artık yalnızca kazı alanlarında değil, dijital platformlarda da erişilebilir hale geldi.
