Türkiye’nin en verimli tarım havzalarından ve turizm cennetlerinden biri olan İzmir Seferihisar, yeni bir Jeotermal Enerji Santrali (JES) girişimiyle karşı karşıya. Henüz kısa süre önce Orhanlı Mahallesi’nde planlanan Karen Enerji’ye ait JES projesinin halkın yoğun direnişi ve hukuk mücadelesi sonucu iptal edilmesiyle derin bir nefes alan bölge, bu kez de Sığacık sırtlarından gelen sondaj haberiyle sarsıldı.
HBTM Enerji Tarım İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından hazırlanan ve İzmir Valiliği’ne sunulan proje tanıtım dosyasına göre, şirket AR:1654 numaralı ruhsat sahasında “sera ve/veya kaplıca tesisi amaçlı” jeotermal kaynak arama sondajı yapmayı planlıyor. Ancak çevreciler ve yöre halkı, bu tür “arama” faaliyetlerinin nihayetinde enerji üretimine dönük dev tesislere kapı araladığını belirterek endişeli.
Proje adresi: Tarım ve orman arazilerinin göbeği
Valiliğe sunulan dosyada proje bedeli 3 milyon 894 bin TL olarak açıklanırken, sondajın yapılacağı nokta Sığacık Mahallesi sınırlarında kalıyor. Dosyadaki detaylar incelendiğinde, sahanın çevresinin tarım arazileri ve ormanlık alanlar ile çevrili olduğu görülüyor. Batısında Bademler, Ulamış, Düzce ve Turgut gibi zeytincilikle geçinen köyler; doğusunda ise üzüm bağlarıyla ünlü Gödence ve Efemçukuru yer alıyor.
Daha da dikkat çekici olan, sondaj noktasının bölgedeki önemli tarımsal işletmelere komşu olması. Proje sahasının hemen güneydoğusunda Ayda Winery, kuzeybatısında MMG Şarapçılık, güneyinde İDA Zeytinlik ve kuzeydoğusunda bir zeytinyağı fabrikası bulunuyor. Yani sondaj, bölgenin agro-turizm ve organik tarım kalbinin attığı noktada planlanıyor.
Su kaynakları tehdit altında mı?
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecinin resmen başladığı projede en büyük risklerden biri su kaynaklarına yönelik. Proje tanıtım dosyasında itiraf niteliğinde bir veri yer alıyor: Sondaj noktası, bölgedeki tarım arazilerini besleyen Gölcük Deresi’ne sadece 170 metre mesafede. Ayrıca bu dereyi besleyen ve bölgenin can damarı olan Ulamış Barajı da sahaya kuş uçuşu yalnızca 1,9 kilometre uzaklıkta.
Şirket, dosyada “sondaj çamuru ve jeotermal akışkanın derelere ve baraja ulaşmasının önleneceğini, sızdırmazlık tedbirlerinin alınacağını” taahhüt etse de, geçmişteki JES örnekleri yöre halkının bu vaatlere şüpheyle yaklaşmasına neden oluyor. Olası bir sızıntının baraj havzasını ve yer altı sularını geri dönülemez şekilde kirletmesinden korkuluyor.
Yerleşim yerlerine çok yakın
Projenin bir diğer tartışmalı boyutu ise yerleşim yerlerine olan yakınlığı. Sondaj sahasına en yakın yerleşim birimi olan Gölcük Mahallesi, sadece 2 kilometre mesafede. Ayrıca Gödence İlkokulu projeye 3 kilometre uzaklıkta bulunurken, Seferihisar Necati Hepken Devlet Hastanesi de 7,7 kilometrelik etki alanı içinde kalıyor.
Orhanlı direnişi emsal olmuştu
Hatırlanacağı üzere, geçtiğimiz eylül ayında Seferihisar ve Menderes sınırındaki Orhanlı Mahallesi’nde Karen Enerji tarafından yapılmak istenen JES ve RES entegre tesis projesi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından iptal edilmişti. Bakanlık, şirketin ruhsatının İzmir Valiliği (YİKOB) tarafından iptal edildiğini gerekçe göstererek ÇED sürecini sonlandırmıştı.
Orhanlı köylülerinin "Zeytinime Dokunma" sloganıyla yürüttüğü ve zaferle sonuçlanan bu mücadele, Sığacık’ta planlanan yeni proje için de bir direnç noktası oluşturuyor. Şimdi gözler, İzmir Valiliği’nin ve bakanlığın Sığacık’taki bu yeni başvuruya vereceği yanıta çevrildi. Bölge halkı, tarım arazilerinin ve su kaynaklarının korunması için süreci yakından takip etmeye hazırlanıyor.
