Melbourne Üniversitesi'nde yapılan yeni bir bilimsel araştırma, şizofreni hastalarının beyinlerinin biyolojik olarak daha hızlı yaşlandığını ortaya koydu. Çalışmada, sinir hücrelerinden salınan Nörofilament Hafif Zincir Proteini (NfL) düzeyleri incelendi ve bu proteinin şizofreni hastalarında sağlıklı bireylere kıyasla daha erken yaşlarda ve daha hızlı şekilde arttığı belirlendi. Araştırmacılar, bu bulguların hastalığın sadece gelişimle değil, aynı zamanda hızlanmış yaşlanma süreciyle de ilişkili olduğunu vurguladı.
Şizofreni uzun yıllar boyunca, otizm, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve disleksi gibi nörogelişimsel bozukluklarla benzer şekilde yorumlanıyordu. Ancak bu yeni çalışma, hastalığın altında yatan mekanizmaların yalnızca gelişimsel değil, dejeneratif süreçleri de içerebileceğini gösteriyor.
Basit bir kan testiyle tespit edilebilecek
Araştırmada odaklanılan NfL proteini, Alzheimer, Parkinson ve Multipl Skleroz (MS) gibi hastalıklarda da beyin hasarının göstergesi olarak kullanılıyor. Şizofreni hastalarında bu proteinin yükselmesinin, beyin yaşlanmasının hızlandığına dair önemli bir biyobelirteç olduğu düşünülüyor. Uzmanlar, bu ölçümün basit bir kan testi ile yapılabiliyor olmasının da hastalığın teşhisinde yeni olanaklar sunabileceğini belirtiyor.
Bipolar bozuklukta artış gözlenmedi
Aynı çalışmada bipolar bozukluk tanısı taşıyan bireylerde benzer bir NfL artışı gözlenmedi. Bu bulgu, şizofreninin diğer psikiyatrik hastalıklardan biyolojik olarak ayırt edilebileceğine dair önemli ipuçları sağladı. MRI taramaları da şizofreni hastalarının beyinlerinde yapısal yaşlanmanın hızlandığını doğruladı.
Pantelis: "Yaşam tarzı faktörleri süreci hızlandırıyor"
Araştırmanın yürütücülerinden Psikiyatrist Prof. Dr. Christos Pantelis, beyin yaşlanmasının sadece biyolojik değil, yaşam tarzı faktörleriyle de bağlantılı olduğuna dikkat çekti.
“Sosyal izolasyon, fiziksel hareketsizlik, sigara ve madde kullanımı gibi etkenler, şizofreni hastalarının zihinsel ve bedensel sağlığını ciddi biçimde etkiliyor. Bu nedenle şizofreni hastalarının yaşam süresi genel topluma göre 20 ila 30 yıl daha kısa.” diyen Pantelis, bu durumun başlıca nedenlerinin kalp hastalıkları ve kanser gibi yaşla bağlantılı hastalıkların daha erken görülmesi olduğunu belirtti.
