Sosyal medyada büyük porsiyon yemek yeme videoları ile tanınan 24 yaşındaki TikTok fenomeni Efecan Kültür, aşırı kilo ve sağlık sorunları nedeniyle hayatını kaybetti. Güney Kore'den yayılan mukbang akımının Türkiye'deki popüler isimlerinden olan Kültür'ün ölümü, bu tür sosyal medya trendlerinin yarattığı sağlık riskleri konusundaki endişeleri yeniden gündeme getirdi. Milyonlarca izlenme uğruna sağlığını riske atan genç fenomenin trajik sonu, dijital platformlardaki tehlikeli içerik üretimi tartışmalarını alevlendirdi.
Genç fenomenin acı sonu
TikTok platformunda mukbang videoları çekerek tanınan 24 yaşındaki Efecan Kültür, uzun süredir mücadele ettiği sağlık sorunları nedeniyle hayata gözlerini yumdu. Sosyal medyada kamera karşısında büyük porsiyonlarda yemek yiyerek popülerlik kazanan genç içerik üreticisi, son zamanlarda aşırı kilolarından kaynaklanan ciddi sağlık problemleriyle hastanede tedavi görüyordu. Doktorların tüm müdahalelerine rağmen kurtarılamayan Kültür'ün vefat haberi, takipçilerini ve sosyal medya camiasını derin bir üzüntüye boğdu. Kültür'ün ailesi, oğullarının son dönemde hareket edemez hale geldiğini ve nefes almakta bile zorlandığını açıkladı. Hastaneye kaldırıldıktan sonra yoğun bakımda tedavi gören genç fenomen, tüm tıbbi müdahalelere rağmen hayatını kaybetti.
Sosyal medyada yükselen bir yıldız
Efecan Kültür, kısa sürede sosyal medyada dikkat çekmeyi başaran genç fenomenlerden biriydi. TikTok platformunda 156 bin, Instagram'da ise 12 bin kişilik bir takipçi kitlesine sahip olan Kültür, özellikle büyük porsiyonlarda yemek yediği videoları ile tanınıyordu. Samimi tavırları ve eğlenceli içerikleriyle izleyicilerinin sevgisini kazanan genç içerik üreticisi, Türkiye'de mukbang akımının öncü isimlerinden biri olarak kabul ediliyordu. Videolarında genellikle fast food ürünleri, büyük hamburgerler, pizza ve tatlılar tüketen Kültür, bir oturuşta normalde birkaç kişinin yiyebileceği miktarda yemek yiyordu. Takipçileri bu görüntüleri eğlenceli bulurken, sağlık uzmanları ise tehlike çanlarının çaldığını belirtiyordu. İzlenme oranlarını artırmak için giderek daha fazla yemek tüketmeye başlayan Kültür'ün sağlık durumu son aylarda hızla kötüleşmişti.
Mukbang akımı ve tehlikeleri
Mukbang kelimesi, Korece "yemek yemek" anlamına gelen "meokneun" ve "yayın" anlamına gelen "bangsong" kelimelerinin birleşiminden oluşuyor. Güney Kore'de ortaya çıkan ve tüm dünyaya hızla yayılan bu akım, içerik üreticilerinin kamera karşısında normalin çok üzerinde miktarlarda yemek tüketmesini içeriyor. İzleyiciler, ekran başında başkalarının yemek yemesini izlemekten keyif alırken, bu durum içerik üreticileri için ciddi sağlık riskleri oluşturuyor. Mukbang akımı özellikle 2010'lu yılların başında Güney Kore'de popülerleşti ve sonrasında YouTube, TikTok gibi platformlar aracılığıyla dünya genelinde yaygınlaştı. İçerik üreticileri, izleyicileriyle bağ kurmak ve daha fazla etkileşim almak amacıyla giderek daha aşırı miktarlarda yemek tüketmeye başladı. Bu durum, pek çok mukbang fenomeninin zaman içinde ciddi sağlık sorunlarıyla karşılaşmasına neden oldu. Bazı ülkelerde bu tür içeriklere yönelik düzenlemeler getirilirken, Türkiye'de henüz konuyla ilgili resmi bir kısıtlama bulunmuyor.
Sosyal medya trendleri ve sağlık tehditleri
Beslenme uzmanları ve doktorlar, mukbang gibi aşırı yeme davranışlarını teşvik eden akımların, özellikle ergenler ve genç yetişkinler üzerinde olumsuz etkiler bırakabileceği konusunda uyarıyor. Normalin çok üzerinde kalori alımı, obezite, diyabet, kalp hastalıkları ve metabolik bozukluklar gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. İstanbul Tıp Fakültesi'nden Doç. Dr. Ayşe Yılmaz, "Sosyal medya popülerliği uğruna yapılan bu tür aşırı yeme davranışları, vücutta geri döndürülemez hasarlara neden olabilir. Özellikle kısa sürede aşırı miktarda gıda tüketimi, sindirim sisteminden kardiyovasküler sisteme kadar tüm vücut fonksiyonlarını olumsuz etkiliyor" açıklamasında bulundu. Ayrıca uzmanlar, bu tür içeriklerin izleyiciler üzerinde de olumsuz etkiler yaratabileceğini, özellikle gençlerin yeme bozukluklarına yatkın hale gelebileceğini belirtiyor. Kültür'ün trajik sonu, sosyal medya trendlerinin yaratabileceği sağlık tehditlerinin çarpıcı bir örneği olarak kayıtlara geçti.
Takipçilerin tepkisi ve farkındalık çağrıları
Efecan Kültür'ün beklenmedik ölümü, sosyal medyada büyük yankı uyandırdı. Binlerce takipçisi, genç fenomenin sosyal medya hesaplarına taziye mesajları bırakırken, bazı içerik üreticileri de benzer sağlık sorunları yaşamamak için mukbang videolarını bıraktıklarını duyurdu. Kültür'ün yakın arkadaşı ve aynı zamanda sosyal medya fenomeni olan Burak Demir, "Efecan'ı defalarca uyardık ama o izlenme sayılarını artırmak için sağlığını hiçe saydı. Onun bu acı sonu, hepimiz için bir ders olmalı" dedi. Sağlık Bakanlığı da konuyla ilgili bir açıklama yaparak, özellikle gençleri sosyal medyada gördükleri tehlikeli trendleri taklit etmemeleri konusunda uyardı. Türkiye Diyetisyenler Derneği ise mukbang gibi sağlıksız yeme davranışlarını özendiren içeriklere karşı bir farkındalık kampanyası başlatacaklarını duyurdu. Pek çok uzman, Kültür'ün ölümünün, sosyal medya trendleri konusunda toplumsal bir farkındalık yaratması gerektiğini vurguluyor.
Dijital platformların sorumluluğu ve gelecek
Efecan Kültür'ün trajik ölümü, sosyal medya platformlarının içerik politikalarını ve etik sorumluluklarını yeniden tartışmaya açtı. Uzmanlar, özellikle TikTok, YouTube ve Instagram gibi platformların, sağlığı tehdit eden içeriklere karşı daha sıkı önlemler alması gerektiğini vurguluyor. Dijital Medya ve İletişim Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Akgün, "Platformlar sadece şiddet ya da cinsellik içeren içerikleri değil, kullanıcıların sağlığını tehlikeye atan akımları da denetlemeli ve gerektiğinde kısıtlamalı. İzlenme ve etkileşim odaklı algoritmaların insan sağlığından daha değerli olmadığı unutulmamalı" dedi. Bazı sosyal medya platformları, son dönemde sağlığa zararlı içerikleri kısıtlamaya yönelik adımlar atsa da, uzmanlar bunların yetersiz kaldığını belirtiyor. Ailelerin de çocuklarının izlediği içerikleri denetlemesi ve gençlerin sağlıklı sosyal medya kullanımı konusunda bilinçlendirilmesi gerektiği vurgulanıyor. Efecan Kültür'ün zamansız kaybı, dijital çağın karanlık yüzünü bir kez daha gözler önüne sererken, benzer trajedilerin yaşanmaması için tüm paydaşların sorumluluk alması çağrıları yapılıyor.
