Türkiye’nin farklı bölgelerinde etkisini artıran kuraklık, baraj, göl ve nehirlerdeki su seviyelerini ciddi biçimde düşürdü. İstanbul’da geçen yıl aynı dönemde yüzde 45,79 olan baraj doluluk oranı, bu yıl yüzde 39,98’e geriledi. Başkent Ankara’da tablo daha vahim: Bir yıl önce 606 milyon metreküp olan su miktarı, bu yıl 291 milyon metreküpe düştü. Doluluk oranı yüzde 38,28’den yüzde 18,38’e indi.
Bu tablo yalnızca büyükşehirlerle sınırlı değil. Anadolu’nun pek çok noktasında su krizi kapıda. Yerel yönetimler halkı suyu tasarruflu kullanmaya davet ederken, uzmanlar önümüzdeki ayların yağışsız geçmesi halinde kritik sorunların ortaya çıkacağına dikkat çekiyor.
İzmir’de barajlar alarm veriyor
Ege’nin incisi İzmir de yağış azlığı ve artan sıcaklıklardan payını aldı. Kentin en önemli içme suyu kaynağı olan Tahtalı Barajı’nda seviye yüzde 5,67’ye geriledi. Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı’nda oran yüzde 0,64’e kadar düştü. Ürkmez’de yüzde 6,28, Balçova’da yüzde 16,14 doluluk oranı ölçülürken, Gördes Barajı tamamen boşaldı.
Öte yandan Güzelhisar Barajı yüzde 53,2 ile diğerlerine göre daha iyi durumda görünse de, uzmanlara göre bu oran da kentin uzun vadeli ihtiyacını karşılamaya yetmeyecek. İZSU’nun su yönetim planları kapsamında sıkı denetim ve tasarruf çağrılarının artırılması bekleniyor.
Bodrum’da sonbahar yağışı bekleniyor
Turizm cenneti Bodrum’da tablo farklı değil. İlçeye su sağlayan Geyik ve Mumcular barajları kuraklıktan olumsuz etkilendi. Yaz aylarında turist yoğunluğu ile tüketimin artması, barajlardaki seviye kaybını hızlandırdı. Uzmanlar, sonbahar yağmurlarının başlamaması halinde ilçede su ihtiyacının gündeme geleceği uyarısını yaptı.
Konya ovasında kuraklık tarımı vuruyor
Türkiye’nin “tahıl ambarı” olarak bilinen Konya Ovası’nda barajlardaki su seviyeleri kritik seviyelere geriledi. Altınapa Barajı’nda su miktarı 3 milyon metreküpe düştü. Konya Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Fetullah Arık, yaşanan yazı “son 30-35 yılın en kurak dönemi” olarak tanımladı.
Arık, Afşar, Bağbaşı ve Bozkır barajlarında da benzer sıkıntılar yaşandığını vurguladı. Özellikle Meke Gölü başta olmak üzere kuruyan göller, bölgedeki kuşların yaşam alanlarını yok etti. Prof. Arık, tarımın sürdürülebilirliği için acil önlemlere ihtiyaç olduğunu belirtti.
Adana ve Hatay’da barajlar çekildi
Sıcaklıkların yüksek seyrettiği Adana’da 7 barajdan 5’inde doluluk oranı ciddi biçimde düştü. Tarımsal sulama ve içme suyu ihtiyacını karşılayan bu kaynaklardaki kayıp, bölgedeki çiftçileri endişelendiriyor. Hatay’da ise Karaçay Barajı’nda oran yüzde 10’a kadar indi. Antakya, Defne ve Samandağ’da içme suyu riske girdi.
Bursa’nın suyu da tehlikede
Evliya Çelebi’nin “Bursa sudan ibarettir” diye tanımladığı şehirde de barajlar kuraklığa teslim oldu. Doğancı ve Nilüfer barajlarında su seviyeleri hızla düşerken, kentin ortalama doluluk oranı yüzde 9,4’e geriledi. 3 milyonu aşkın nüfusa sahip kentte bu oran ciddi bir risk anlamına geliyor.
Bolu ve Trakya’da kuraklık izleri
Bolu’da kentin su ihtiyacını karşılayan Gölköy Barajı, ilkbaharda yüzde 100 doluluk oranına ulaşmıştı. Ancak yaz boyunca sıcaklıkların artması ve sulama için kullanılan suyun fazlalığıyla oran yüzde 25’e indi. Baraj gölünde çekilen sularla birlikte adacıklar ortaya çıktı.
Trakya’da ise Tekirdağ’ın Süleymanpaşa ilçesindeki Naip Barajı’nda oran yüzde 1’in altına düştü. TESKİ yetkilileri vatandaşlara sık sık tasarruf çağrısı yaparken, tarımsal sulama için kullanılan Yazır Göleti de kuruma noktasına geldi.
Van gölü havzasında tehlike büyüyor
Doğu Anadolu’nun önemli su kaynaklarından olan Van’daki Zernek, Sarımehmet, Koçköprü ve Morgedik baraj gölleri de kuraklıktan etkilendi. Alabalık üretimi yapılan Zernek Barajı’nda suyun azalması, kafes balıkçılığı için tehdit oluşturuyor. Su ürünleri mühendisi Nihat Yılmaz, “Böyle devam ederse 2021-2022 yıllarında yaşanan toplu balık ölümleri tekrarlanabilir” diyerek uyardı.
Sivas’ta köy yeniden ortaya çıktı
Sivas’ta bulunan Pusat Özen Barajı, geçtiğimiz yıl ciddi oranda su kaybetmişti. Bu yıl yoğun kar yağışı ve bahar yağmurları olmasına rağmen beklenen doluluk sağlanamadı. Barajın altında kalan eski Pusat köyü yeniden gün yüzüne çıktı. Tarımsal sulamanın barajlardaki suyu hızla tükettiğini belirten akademisyenler, bölge için yeni tarım politikaları geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor.
