Son yıllarda Türkiye'nin karşı karşıya kaldığı en büyük çevresel felaketlerden biri, orman yangınları oldu. 2023 yılında ülke genelinde 3 bin 797 orman yangını meydana gelirken, bunların 1956'sı ihmal, dikkatsizlik, kasıt ve kaza gibi insani faktörlerden kaynaklandı. Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, bu yangınların nedenlerine dair önemli veriler paylaşarak, orman yangınlarıyla mücadeledeki zorlukları gözler önüne serdi.
Orman varlığı ve yangın riski
Türkiye'nin orman varlığı, ülke yüzölçümünün yaklaşık yüzde 30'unu kapsıyor ve 23 milyon 363 bin 84 hektar olarak kayıtlara geçiyor. Akdeniz iklim kuşağında bulunan Türkiye'deki ormanların büyük bölümü, yangın tehdidi altında bulunuyor. Öyle ki, ormanların yüzde 64’ü birinci ve ikinci derece yangına hassas bölgelerden oluşuyor.
Geçtiğimiz yıl, ülke genelinde çıkan orman yangınları toplamda 27 bin 484,56 hektar alanı etkiledi. Yangınların büyük bir kısmı ise insan kaynaklıydı. İhmal, dikkatsizlik, kasıt ve kaza gibi faktörler, bu felaketlere yol açan başlıca sebepler arasında yer aldı.
İhmal, dikkatsizlik, kasıt ve kaza
2023 yılında çıkan 1956 orman yangınının büyük bir kısmı, insan kaynaklı hatalar yüzünden meydana geldi. İhmal ve dikkatsizlik, bu yangınların en büyük nedeniydi. İhmal ve dikkatsizlikten kaynaklanan 1496 yangında 14 bin 564,89 hektar alan zarar gördü. Ayrıca, kasıtlı olarak çıkarılan yangınlar 117 olayla 218,36 hektar, kazayla meydana gelen yangınlar ise 343 olayda 5 bin 394,03 hektar alanı etkiledi.
Bunların dışında, yıldırım düşmesi sonucu çıkan 730 yangın, 735,39 hektar alanı etkilerken, çıkış nedeni bilinmeyen 1111 yangında ise 6 bin 571,90 hektar zarar görüldü. Bu da, yangınların kaynağının tamamen tespit edilemediği durumların ne kadar büyük bir risk oluşturduğunu gösteriyor.
İzmir ve Muğla'da orman yangınları en fazla yaşandı
Geçen yıl çıkan orman yangınlarının en fazla görüldüğü bölgeler İzmir ve Muğla oldu. İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nün kontrol alanındaki 397 yangında toplamda 9 bin 175,73 hektar alan zarar gördü. Muğla Orman Bölge Müdürlüğü'nde ise 377 yangın 3 bin 465,7 hektar alanda etkili oldu. Antalya, Şanlıurfa ve Kahramanmaraş gibi diğer illerde de önemli yangınlar meydana geldi, ancak zarar daha sınırlıydı.
İzmir, Muğla gibi bölgelere özgü yangınlar, aynı zamanda bölgedeki ormanların yangın riskine ne kadar açık olduğunu da ortaya koyuyor. Akdeniz ikliminin etkisiyle, bu bölgelerde or man yangınları neredeyse her yıl artan bir şekilde yaşanıyor.
Orman suçlarıyla mücadele: Zor bir yıl geride kaldı
Orman yangınlarıyla mücadele ederken, bir yandan da orman suçları ile etkili bir şekilde savaşılması gerekiyor. 2023'te, Türkiye'deki 21 hassas alanda ve 2 bin 197 toplu koruma ekibinin görev aldığı alanlarda toplam 16 bin 673 suç zaptı düzenlendi. Bu suçların büyük bir kısmını ağaç kesme, yasa dışı nakil, izinsiz otlatma gibi ihlaller oluşturdu.
Orman suçu işleyenlere karşı uygulanan denetimler, son derece kritik bir rol oynuyor. 2023 yılında gerçekleştirilen denetimlerde, 3 bin 497 ağaç kesme, 634 yasa dışı nakil ve 551 izinsiz bulundurma vakası tespit edildi. Bu suçların önüne geçebilmek, sadece yangınların önlenmesi açısından değil, aynı zamanda Türkiye'nin orman varlığının korunması açısından da büyük önem taşıyor.
