Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB), Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ile benzer bir adım atarak, genel kurul ilanlarının yalnızca resmi internet sitelerinde yayımlanmasını öngören bir düzenlemeyi Torba Kanun’a dahil etmeyi başardı.
Eğer kanun teklifi Meclis’ten geçerse, yerel gazetelerin en önemli gelir kaynaklarından biri olan oda, birlik ve kooperatif ilanları artık basılı mecralarda yer almayacak. Bu durum, ekonomik olarak zorlanan yerel basının daha da büyük bir çıkmaza sürüklenmesi anlamına geliyor.
Son yıllarda medya kuruluşları, küresel teknoloji devlerinin reklam gelirleri üzerindeki tekeli ve algoritmik sınırlamalar nedeniyle ekonomik zorluklarla mücadele ediyor. Google ve Meta gibi devlerin reklam politikaları, özellikle yerel medya kuruluşlarının gelir akışını ciddi şekilde etkiliyor.
Geçtiğimiz yıl TMMOB da benzer bir girişimde bulunmuş, ancak basın meslek örgütlerinden gelen yoğun tepkiler üzerine geri adım atmak zorunda kalmıştı. Ancak bu kez TÜRMOB’un sunduğu teklif, yerel basının ekonomik sürdürülebilirliğini doğrudan tehdit eden daha geniş kapsamlı bir düzenleme olarak öne çıkıyor.
Kanun Teklifi Meclis Gündeminde
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin resmi internet sitesinde 10 Mart 2025 tarihinde yayımlanan “Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, yerel medyayı doğrudan ilgilendiren maddeler içeriyor.
Bu teklifin 2. maddesi, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun 20. maddesinde değişiklik öngörüyor. Yeni düzenleme, genel kurul duyurularının artık gazeteler yerine ilgili odaların resmi internet sitelerinde yayımlanmasını zorunlu hale getiriyor.
Mevcut yasada yer alan “tirajı yüz binin üzerinde olan bir gazetede ilan edilir” ibaresinin, “Birlik resmi internet sitesinde ilan edilir” şeklinde değiştirilmesi planlanıyor.
Gerekçe: Dijital Dönüşüm ve Kaynak Tasarrufu
Kanun teklifinin gerekçeleri incelendiğinde, dijital dönüşüme uyum sağlama ve kaynakların etkin kullanılması ifadeleri dikkat çekiyor. Teklife göre, posta veya gazete ilanları yerine, oda ve birliklerin kendi resmi internet sitelerinin duyuru amaçlı kullanılması teşvik ediliyor.
Ancak medya temsilcileri, bu düzenlemenin yerel gazetelerin reklam gelirlerini ciddi şekilde azaltacağını ve basının ekonomik gücünü zayıflatacağını belirtiyor.
İGC: Yanlıştan Dönünüz!
İzmir Gazeteciler Cemiyeti de söz konusu duruma yönelik olarak TÜRMOB'a açık çağrıda bulundu. İGC çağrısında, "Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB), Genel Kurul ilanlarını gazeteler yerine Birlik sitesinden yayınlanmasını öngören kanun teklifini, Torba Kanun’a soktu.
Bu düzenlemenin yasalaşması halinde, gazetelerde yayımlatılan diğer oda, birlik ve kooperatif ilanlarının da aynı şekilde düzenlenmeye gidilmesi konusunda emsal teşkil etme tehlikesi bulunmaktadır.
TÜRMOB’un gazetelerin yaşam kaynaklarından olan ilanları bilerek kesmeyeceğinin, böyle bir yanlışla hareket etmeyeceğinin bilincindeyiz.
İzmir Gazeteciler Cemiyeti olarak, TÜRMOB’u alınan bu yanlış karardan bir an önce dönmeye davet ediyoruz. Türk basını ve yerel basının soluk alması çok önemlidir. Yerel basının özgür bir şekilde yaşaması için verdiğimiz mücadeleyi sürdüreceğiz" dedi.
Geçmişte Benzer Girişimler Tepki Çekmişti
Hatırlanacağı üzere, geçtiğimiz yıl Ağustos ayında TMMOB da benzer bir adım atmıştı. Ancak gazetecilik meslek örgütleri ve yerel medya kuruluşları, bu girişime sert tepki gösterince, TMMOB geri adım atarak düzenlemeyi iptal ettiğini duyurmuştu.
Şimdi gözler, TÜRMOB’un kanun teklifinin Meclis sürecine çevrilmiş durumda. Eğer teklif yasalaşırsa, oda, birlik ve kooperatif ilanlarının tamamen basından çekilmesi için bir emsal oluşturacağı ve yerel gazeteleri büyük bir gelir kaybına uğratacağı öngörülüyor.
