Uyku terörü, sağlıklı uykunun kabusu olabilen bir parasomni türüdür. İşte uyku terörü hakkında bilinmesi gerekenler ve belirtileri...
Uyku terörü nedir?
Vücudumuzun dinlenmesi ve kendimizi daha iyi hissetmemiz için her gün belirli bir süre uyumamız gereklidir. Ancak bazı durumlarda uykuya dalma süreci zorlaşabilir ve bu süreç uyku terörü hastalığı nedeniyle daha da karmaşık hale gelebilir. Uyku terörü, parasomni başlığı altında yer alan bir uyku bozukluğudur.
Uyku terörünün nedenleri
Uyku terörü sırasında kişi ne tam uykuda ne de tam uyanıktır. Bu kısmi uyanıklık hali, altta yatan kesin neden bilinmese de bazı faktörler tarafından tetiklenebilir. Bu faktörler arasında:
-
Stres
-
Fiziksel yorgunluk
-
Seyahate bağlı uyku düzeni bozuklukları
-
Aşırı uykusuz kalmak
-
Bazı antidepresanlar ve uyarıcı özellikli ilaçlar
-
Alkol alımı
Uyku terörünün belirtileri
Uyku terörü, kabuslardan farklıdır. Kabus gören bir kişi uykudan aniden uyanıp detayları hatırlayabilirken, uyku terörizmi olan bir kişi kolay kolay uyanamaz ve sabah uyandığında olayları hatırlamaz. Uyku terörü genellikle gece ortaya çıkar ve nadiren de olsa gündüz uykusu sırasında da görülebilir. Uyku terörünün bazı belirtileri şunlardır:
-
Korkutucu bir çığlık veya bağırışla uyanma
-
Yatakta oturur vaziyette kendini bulma
-
Kalp atışının hızlanması
-
Göz bebeklerinin genişlemesi
-
Terleme
-
Hızlı nefes alıp verme
-
Etrafı tekmeleme
-
Uykudan uyanamama
-
Ertesi sabah olanları hatırlayamama
Uyku terörü tanısı nasıl konur?
Uyku teröründe tanıda en önemli basamak, hasta ve yatak eşinden alınan öyküdür. Video kaydı da tanı koymada yardımcı olabilir. Tıbbi hastalıkların, madde ve alkol kullanımının, psikiyatrik hastalıkların sorgulanması ve nörolojik açıdan ayrıntılı değerlendirme doğru tanı için önemlidir. Tanıdan emin olunamıyorsa polisomnografi ile uyku kaydı yapılabilir.
Uyku terörü tedavisi
Gece terörlerinin kesin bir tedavisi yoktur, ancak çocukluk çağında başlayan uyku terörü genellikle büyüdükçe durur. İleri yaşlarda görülen uyku terörü için kesin bir tedavi yöntemi bulunmamakla birlikte, bazı önlemler alınması travmalara karşı koruyucu olabilir. Çocuk odalarının güvenli hale getirilmesi ve uyku kalitesini etkileyebilecek elektronik eşyaların odadan çıkarılması gibi önlemler alınabilir.
Uyku terörü yaşayan çocukların yeterince dinlendiğinden ve düzenli uyku saatlerine uyduğundan emin olunmalıdır. Uyku saati düzenine dikkat edilmesi, uyku terörünü azaltmada etkili olabilir. Eğer çocuğunuzda uyku terörü belirtileri varsa, rutin doktor muayenelerinde bu durumu doktorunuzla paylaşabilirsiniz.