Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Mardin'de düzenlenen 2025 Hasat Öncesi Hububat Kongresi'ne katılarak, Türkiye'nin hububat üretimindeki artış beklentilerini duyurdu. Yumaklı, bu yıl hububat ekim alanlarında 2,7 milyon dekar artış ve tüm tarım alanlarında 4 milyon dekar artış öngördüklerini belirtti. Ayrıca, 3 yıllık üretim planlaması sonucunda hububat üretiminde yüzde 13'lük bir artış beklediklerini ifade etti.
Bakan Yumaklı, kongrede yaptığı konuşmada, hububat üretiminin Türkiye'nin stratejik tarım ürünlerinden biri olduğunu vurgulayarak, bu üretimin gıda arz güvenliği açısından kritik önem taşıdığını belirtti. Yumaklı, son dönemde yaşanan zirai don olaylarına da değinerek, tarım sigortalarının önemine dikkat çekti ve devletin çiftçilere destek sağlamak için çeşitli önlemler aldığını söyledi.
"İki hafta önce tarihimizin en şiddetli zirai don olaylarından biri oldu. Özellikle meyve çeşitlerimiz çok ciddi bir şekilde etkilendi. Son 30 yılın en düşük sıcaklığından bahsediyoruz. Bize gelen veriler eksi 17 derecelerdi. Niğde'de bazı yerlerde eksi 19 derecelerin de ölçüldüğünü söylediklerinde durumun ne kadar ciddi olduğunun hepimiz farkına varmış olduk. Meteoroloji Genel Müdürlüğü zirai donla alakalı geçtiğimiz hafta başından itibaren bu verileri açıkladığında ilk yaptığımız iş, bütün bakanlık teşkilatının üreticilerimizin yanında olmasıydı. Derhal sahaya çıkıldı. Tarımsal üretimin açık alanlarda yapılması pek çok riski barındırıyor. Sizler farklı önlemleri alabilirsin ama bu olayda daha farklı oldu. Maalesef eksi 6 derecenin çok daha altındaki sıcaklıklarda mevcuttaki teknolojiler ve metotlar yeterli olmadı. Bunun sonucunda Sayın Cumhurbaşkanımız, her zaman olduğu gibi bu konuyla yakından ilgilendi ve gerekli talimatları bizlere verdi. Bizler de özellikle bu don hadisesinin yaşandığı iller başta olmak üzere genelini ifade eden hususlarda açıklamalarımızı yaptık. Tarım sigortasının önemi herhalde bu son yaşadığımız olayda çok daha yakından anlaşılmış oldu. TARSİM tarafından yüzde 70'e varan oranlarda devlet pirim desteği sağlıyoruz" diye konuştu.
TÜRKİYE'DE HUBUBAT ÜRETİMİ VERİLERİ
Bakan Yumaklı, şöyle devam etti: "Dünyada en fazla üretimi yapılan hububat ürünü mısır olup; bunu, çeltik ve buğday takip etmektedir. Yapılan tahminlere göre; dünyada tahıl üretiminin 2025/2026 pazarlama yılında yeni bir zirveye ulaşarak, bir önceki yıla göre 70 milyon ton artışla, 2,4 milyar tona ulaşacağı tahmin edilmektedir. Türkiye de hububat üretim potansiyeli yüksek olan ülkeler arasında yer almaktadır. Bu nedenle hububat üretimi tarımsal üretimimizde büyük önem taşımaktadır. Ülkemizde üretilen bitkisel ürünler içerisinde en fazla ekim alanlarına sahip olan ürün grubu hububatlardır. Ülkemiz yüz ölçümünün üçte biri tarım yapılabilir özelliktedir. Tarım alanlarımızın, nadas alanları hariç yüzde 69'unda tarla ziraatı yapılmaktadır. Bu alanın da yaklaşık yüzde 68'inde hububat ekilmektedir. 2024 yılında tarla bitkileri ekim alanı 544 bin dekar artışla 167,9 milyon dekara ulaşmıştır. Son 20 yılda hububat üretimimiz yüzde 14, son 3 yıllık dönemde ise yüzde 22 oranında artarak 39 milyon tona yükselmiştir. Hububat içerisinde önemli yere sahip olan buğdayda son 10 yıllık üretimimiz 17 ila 22,6 milyon ton aralığında gerçekleşmiştir. Son 20 yılda verim yaklaşık yüzde 31 oranında artarak dekara 296 kiloya ulaşmıştır. Tabii ki bu rakam yeterli değil. Kurak alanlarda yapılan tarımın, özellikle hububat ekiminin sulak alanların oluşturulması ile beraber bu rakamın çok daha yukarılara çıkacağını biliyoruz. Özellikle GAP bu konuda son derece önemli. Geçtiğimiz ay Şanlıurfa'da GAP Eylem Planı ile ilgili yeniden neler yapılabileceği konusu ifade edildi. Buradaki yatırımları hızlıca bitirmek bizlerin arzusu. Türkiye şu anda, un ihracatında dünyada 1'inci, makarna ihracatında ise 2'nci sırada yer almaktadır. Bu başarıda emeği ve alın teri olan herkesi tebrik ediyorum."
'4 MİLYON DEKAR ARTIŞ TAHMİN EDİYORUZ'
Verimli ve kaliteli üretimi artırmak, bu üretimi risklere karşı dayanıklı hale getirmek için son dönemde bazı önemli düzenlemeleri hayata geçirdiklerini dile getiren Bakan Yumaklı, "Bu düzenlemelerle; planlı üretim yapılmasını, ekilmeyen arazilerin üretime kazandırılmasını, üretim yapılan tüm alanların kayıt altına alınmasını, sözleşmeli üretimin yaygınlaştırılmasını hedefledik. Bu düzenlemeler sayesinde, tarımsal hasılamızı önemli ölçüde arttırmanın yolunu açmış olduk. Bu çalışmalarımıza yeni destekleme modelimizi de entegre ederek, desteklerin yönlendirme etkisini artırdık. Bu sayede çiftçimiz; eğer planlamaya uyarsa buğday ve arpada yüzde 243, mısırda yüzde 254 daha fazla destek alacak. Geçen yıl 1 Eylül itibarıyla de üretim planlaması sürecini resmi olarak başlattık. Kanunda yaptığımız değişikliklerin sahaya pozitif yansımalarını veri setlerimiz ile doğruluyoruz. 2025 üretim yılında ÇKS kayıtlı alanlarımız 3,4 milyon dekar arttı. Bunun 1,9 milyon dekarı tarımsal üretim planlama ürünleri. ÇKS kayıtlı alanımız 168,7 milyon dekara ulaşırken, planlama ürünleri alanı 112,9 milyon dekara çıktı. Bu rakamlar üreticimizin planlamaya verdiği önemi gösteriyor. Hububat alanlarında ÇKS kayıtlarına göre; bir önceki yıla göre 2,7 milyon dekar artış ve tüm tarım alanlarında 4 milyon dekar artış tahmin ediyoruz. 3 yıllık açıkladığımız üretim planlaması sonunda ise hububat üretiminde yüzde 13'lük artış bekliyoruz. Önümüzdeki ay iklimle ilgili herhangi bir olumsuzluk olmazsa hububatta hasat sezonuna başlayacağız. Sektördeki fiyat istikrarını sağlamak için; dünya ve ülke piyasalarını takip ederek, en doğru enstrümanlarla, en doğru zamanlarda, piyasa refleksini analiz ederek, çalışmalarımızı yapıyoruz" dedi.
