Türkiye’de en çok tüketilen temel gıda ürünlerinden biri olan yumurta, son dört ayda ciddi bir fiyat artışı yaşadı. Aralık 2024’te 100-120 TL arasında satılan 30’lu yumurta kolisi, bugün marketlerde ortalama 250 TL seviyesine ulaştı. Bazı mağazalarda bu rakam 310 TL’yi bulurken, organik yumurtalar ise 400 TL’nin üzerine çıktı.
İhracat fiyat artışında belirleyici
Sektör temsilcileri, ihracatın fiyat artışındaki en büyük etken olduğunu belirtiyor. ABD’de yaşanan kuş gribi salgını sonrası Türkiye’den yapılan yumurta ihracatı hız kazandı. Brezilya ve Güney Kore gibi ülkeler de Türkiye’den yumurta alımına başladı. Bu talep artışı iç piyasada fiyatların yükselmesine neden oldu.
Üretici ve market arasındaki fark büyüyor
Afyonkarahisarlı üretici Ramazan Öztürk, kış aylarında tavukların veriminin düştüğünü ve ramazan ayında tüketimin arttığını ifade etti. Ancak asıl sorunun üretici ile market arasındaki fiyat farkı olduğunu vurguladı. Üreticiden tanesi 3 TL’ye çıkan yumurtanın marketlerde 9 TL’ye kadar satıldığını belirten Öztürk, bu farkın aracılardan kaynaklandığını söyledi.
İstanbul halinde esnaflık yapan Remzi Saygın da benzer bir duruma dikkat çekerek, “Marketlerdeki yüksek fiyatlar üreticinin değil, zincirdeki aracılarının kazancını artırıyor” dedi. Saygın, limon ihracatında olduğu gibi yumurta ihracatına da sınırlama getirilmesi gerektiğini savundu.
ABD’ye yapılan ihracat hız kesmedi
ABD’nin kuş gribi nedeniyle kendi üretimini durdurmasının ardından Türkiye’den yapılan yumurta ihracatı önemli ölçüde arttı. Şubat ayında başlayan yeni bir anlaşma kapsamında Temmuz ayına kadar ABD’ye toplamda 15 bin ton yumurta gönderilmesi planlanıyor. Bu miktar yaklaşık 280 milyon adet yumurtaya denk geliyor ve Türkiye’ye 26 milyon dolar gelir sağlaması bekleniyor.
Yeni gümrük vergileri gündemde
ABD’nin yeni gümrük vergisi tarifesiyle birlikte Türk ürünlerine yüzde 10 oranında vergi uygulanabileceği konuşuluyor. Uzmanlar, bu durumun ihracatı yavaşlatabileceğini ancak iç piyasadaki fiyatlara etkisinin sınırlı kalacağını öngörüyor.
Türkiye’nin yıllık üretimi ve ihracat hedefleri
Türkiye’de yılda yaklaşık 20 milyar adet yumurta üretiliyor. Kişi başına yıllık tüketim ise ortalama 220 adet olarak hesaplanıyor. Ülkenin toplam üretiminin yüzde 20’si ihraç ediliyor ve bu oran her yıl artış gösteriyor. Başlıca ihracat pazarları arasında Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve Irak bulunuyor. 2025 yılı için toplam ihracat gelirinin 500 milyon dolara ulaşması hedefleniyor.
Yumurta sektöründeki bu hareketlilik hem üreticileri hem de tüketicileri yakından ilgilendirirken, önümüzdeki günlerde yeni zamların gündeme gelebileceği belirtiliyor.
