Günümüzün iş dünyası, artık “iyi’nin “ değil “en iyi’nin”, hatta mükemmelin yaşamasına olanak vermekte, bu seviyelere ulaşmayı beceremeyen kurum ve kuruluşlar hızla ekonomik yaşamdaki varlıklarını yitirmektedir. Bu nedenle, tüm kurum ve kuruluşlar, mevcut durumlarını sık sık gözden geçirerek eksiklerini, hatalarını bulmak ve yola bunları izale ederek devam etmek durumundadırlar.
Peki, bunu neye veya bir başka deyişle hangi standartlara göre yapacağız. Yani, yaptıklarımızın eksik veya hatalı olduğunu, neye göre anlayacağız ve kendimizi hangi standartlara göre düzelteceğiz. İşte, bu sorunun cevabını arayan bilim insanları sonuçta kıyaslamanın ancak daha iyi olanlarla yapılabileceği kanısına vararak bir yöntem geliştirdiler. Adı: Benchmarking. Yani kıyaslama.
Kıyaslama veya başkalarından öğrenmek anlamları ile ifade edilen Benchmarking; bir kuruluşun, kendi sektöründen yada dışından başarılı bir kuruluşu referans alarak performansını mümkün olan tüm şekillerde karşılaştırıp, mevcut durumdan daha iyisini oluşturmaya çalışmak için geliştirme ve iyileştirme veya bir başka deyişle, nihai amacı performansı artırmak olan kesintisiz bir öğrenme sürecidir.
Daha açık bir tanımla Benchmarking, konusunda en iyi olmak amacıyla, firma içinde ya da dışında, süreçleri, kendi süreçleriyle aynı ya da benzer nitelikte olan firmaları, önceden belirlenmiş bir prosedüre göre inceleyen, onların süreçlerindeki uygulamalardan ders almaya çalışan bir yaklaşımın ifadesidir. Ancak, Bencmarking yaparken, diğer firmaların aynı ya da benzer işi, ne kadar miktarda ve niye yaptığı değil, nasıl daha iyi yaptığının araştırılması esastır. Yani, Benchmarking, onların bu işi nasıl bizden daha iyi yapabildiklerini araştırır ve aynı yöntemleri kendi bünyesinde uygulamaya sokmanın zeminini hazırlar.
İşletmelerde en temel olarak iki Benchmarking türünün uygulandığı bilinmektedir. Bu iki ana tür diğer tüm Benchmarking uygulamalarını kapsamı içine almaktadır. Bunlar: Performans kıyaslaması ve proses kıyaslamasıdır.
Performans kıyaslaması, performansa (Pazarlama, İnsan Kaynakları, iletişim Vb.) ait sayısal verilerin toplanarak benzer kuruluşlarla kıyaslama yapılmasıdır. Bu kıyaslama, en önemli performans kriterlerinin ne olduğunu ve üyesi olduğunuz sektöre ve benzer sektörlere kıyasla nerede olduğunuzu gösterir.
Proses kıyaslaması ise, uygulamaların, prosedürlerin ve performansın kıyaslandığı, genellikle bir grup içinde yapılan ve her seferinde bir iş prosesini kıyaslayan çalışma olup, bu konudaki en iyi uygulama nedir, en iyi uygulayıcılar kimlerdir ve onlardan neler öğrenebiliriz? Gibi soruların cevaplarını arar.
Bu iki temel Benchmarking sürecinin altında onlarca ayrı kıyaslama türünden bahsetmek mümkündür. Özellikle insan kaynaklarının verimliliğine ilişkin benchmarking bu kıyaslamaların en önemlilerinden biri olarak dikkatleri üzerinde toplamaktadır. Ancak, ne konuda olursa olsun, kıyaslama yönteminin, bir firmanın daha iyiye yönelebilmesi için kullanılabilecek iyi yöntemlerden biri olduğu akıllardan çıkartılmamalıdır.
Bu konu ile ilgili diğer bir önemli husus, benchmarking’in bir kez yapılarak iyileştirme sağlandıktan sonra orada durulmaması, iyileştirme sürecinin sürekli devam etmesi gereğidir. Böylece devamlı olarak daha iyiye gitmek mümkün olacaktır.
