Türkiye’de kene kaynaklı hastalıklar uzun süredir halk sağlığı gündeminde yer alırken, şimdi de ülke topraklarında ilk kez tespit edilen yeni bir tür yetkilileri endişelendirdi. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TOGÜ) Biyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Adem Keskin, Türkiye’nin yeni bir istilacı kene türüyle karşı karşıya olduğunu açıkladı: Haemaphysalis longicornis.
Uzak Doğu’dan gelen tehlike: Çin kökenli kene Türkiye’de
Yeni tür, geçtiğimiz yıl İstanbul’da bir vatandaşın üzerinden alınan numune ile tespit edildi. Prof. Dr. Keskin, bu kenenin muhtemelen Çin menşeli olduğunu ve Japonya başta olmak üzere Uzak Doğu’da yaygın görüldüğünü belirtti. Türkiye’de yapılan ortak araştırmalar sonucunda bu türün yerleşik hale geldiği ve çoğalmaya başladığı doğrulandı.
Uluslararası bilimsel dergide yayımlandı
Türkiye’deki bu yeni kene keşfi, Japonya’dan Dr. Kandai Doi ile ortak yürütülen çalışmalarla desteklendi. Araştırmanın sonuçları, ‘Experimental and Applied Acarology’ adlı saygın uluslararası bilimsel dergide makale olarak yayımlandı. Bu durum, Türkiye’nin biyolojik çeşitliliği ve halk sağlığı açısından kritik bir gelişmeye işaret ediyor.
Larva, nimf ve dişi formu görüldü: Yerleştiği kesinleşti
Uzmanlar, bu kene türünün sadece bulunmadığını, aynı zamanda ülkede üremeye başladığını vurguluyor. Eylül ayından bu yana yapılan saha çalışmalarıyla kenenin tüm gelişim evrelerine (larva, nimf ve dişi) rastlandı. Bu da türün artık Türkiye doğasında aktif olarak yaşam sürdüğünü gösteriyor.
30’dan fazla hastalık etkenini taşıyor
En çarpıcı bilgi ise kenenin taşıdığı sağlık riski. Haemaphysalis longicornis, yüksek taşıyıcılık kapasitesiyle bilinen bir tür. Prof. Dr. Keskin, bu kenenin 30’dan fazla patojen ve hastalık etkenini barındırabildiğini söyledi. Aynı zamanda Hyalomma marginatum gibi tehlikeli türlerle benzer özelliklere sahip olması, durumu daha da kaygı verici hale getiriyor.
Hayvanlar için de ciddi tehlike oluşturuyor
Bu kene sadece insan sağlığı değil, hayvancılık sektörü açısından da büyük bir tehdit. Dr. Doi, Haemaphysalis longicornis’in özellikle Çin, Avustralya ve son yıllarda ABD’de hayvanlarda ciddi sağlık sorunlarına neden olduğunu belirtti. ABD’ye 2017 sonrası yayılan bu tür, orada da ciddi ekonomik kayıplara yol açtı.
Yeni türün keşfiyle birlikte, Türkiye’deki kene türü sayısı 56’ya yükseldi. Ancak uzmanlar, bu sayının kesin olmadığını, moleküler düzeydeki yeni çalışmalarla bazı türlerin isimlendirmelerinin değişebileceğini belirtiyor. Şu anda, üniversite destekli bir proje ile bu kene türünün popülasyonu ve yayılımı sistematik şekilde izleniyor.
Uzmanlardan uyarı: Yakın temaslardan kaçının
Bilim insanları, bu kenenin taşıdığı risk nedeniyle vatandaşların dikkatli olması gerektiğini belirtiyor. Özellikle kırsal bölgelerde yaşayanların, açık alanda vakit geçirenlerin ve hayvancılıkla uğraşanların kenelere karşı daha dikkatli ve bilinçli davranması gerektiği ifade ediliyor. Uzmanlar ayrıca erken teşhis ve laboratuvar incelemelerinin öneminedikkat çekiyor.
