Bornova Belediyesi Köy Enstitüleri'nin 84’ncü kuruluş yıldönümünü unutmadı. Etkinliğe, Atatürkçü Düşünce Derneği ve Yeni Kuşak Köy Enstitüleri omuz verdi. Bornova Belediye Başkanı Ömer Eşki katılımcılara teşekkür etti. Köy Enstitüleri neden önemliydi?
***
Enstitülerde okuma-yazma etkinliklerine özel önem veriliyordu. Her öğrenci, her öğretmen, her çalışan kitap okurdu. Hasan Ali Yücel, dünya klasiklerini çevirterek Millî Eğitim Bakanlığı'nca bastırmıştı o yıllarda. En çok okundukları yer enstitüleriydi. Köy Enstitüleri öğretmenler yetiştirir ve bunun yanında sanat ve edebiyata dayalı yetenekleri öne çıkarıp geliştirirdi. Öğrenciler, hem tarımsal ekonomiyi hem de köy ekonomisini uygulamalı olarak öğrenip eğitilmesini ilke edinmişti. Köylü halkın eğitilerek daha nitelikli üreticiler konumuna getirilmiştir.
Köy Enstitüleri’nin temelini atan eğitim bilimci İsmail Hakkı Tonguç’un amacı köy insanı sömürülmemek için bilinçlenecek, köle muamelesi görmemesi gerektiğinin farkında olacak, artık bedavaya çalışmaması gerektiğini bilecekti. Türkiye’de toplumsal gerçekçilik akımını izleyen, adını bildiğimiz pek çok yazar köy enstitüsü kökenlidir.
***
Kapatılana dek binlerce öğretmen ve yüzlerce sağlık memuru yetiştirdi. Amaç, köye hem bir öğretmen hem de modern üretim araçları ve tarım yöntemleri sağlamak ve eğitimin mali yükünü hafifletmekti. İsmail Hakkı Tonguç yönetiminde başlanan bu projenin başarılı olması üzerine 1937 ve 1939 yıllarında çıkarılan yasalarla köy eğitmeni yetiştirme deneyimi yaygınlaştırıldı.
Köy Enstitüleri sayesinde 15 bin dönüm tarla tarıma elverişli hale getirildi ve bu tarlalarda üretime başlandı. 750 bin fidan dikildi, bin 200 dönüm bağ oluşturuldu, 150 büyük çaplı inşaat, 60 işlik, 210 öğretmen evi, 36 ambar ve depo, 48 ahır ve samanlık, 100 km yol, 16 su deposu...
Ne yazık ki Köy Enstitüleri, faaliyetleri süresince belli çevrelerce komünist düşünceyi yaydığı suçlamalarına hedef oldu. Köy enstitüleri sadece 10 yıl sürdü. 1954 yılında kapatıldı ve yerine öğretmen okulları kuruldu.
***
Kuruluşunun 84’ncü yılı düzenlenen törenlerle kutlandı. Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Başkanı Ayhan Türkseven ve dernek üyeleri, 31 Mart Yerel Seçimlerinde göreve seçilen Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce’ye hayırlı olsun ziyaretinde bulundu. Ülkemiz önemli bir eğitim projesini asılsız söylentilerle kaybetti. Haftaya yeniden buluşmak üzere hoşça kalın dostlar.
