Nihayet üçüncü toplantıdan sonra ağızlarındaki baklayı çıkardılar.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun hafta içi yapılan üçüncü toplantısında sunum yapan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yeni asgari ücret önerisini ağır işlerde çalışanlar için 2 bin 792 lira 10 kuruş, orta nitelikteki işlerde çalışanlar için 2 bin 507 lira 70 kuruş, hafif işlerde çalışanlar için 2 bin 339 lira 10 kuruş olarak komisyona sundu.
TÜİK'in 'öneri'sinin ardından tepkiler de gecikmedi. Sendikalar, işçiler ve siyasi partiler, ülke yangın yerine dönmüşken önerilen asgari ücretin 'halkın gerçeklerinden' uzak olduğunu ifade ettiler. Gelen tepkiler üzerine TÜİK bir gün sonra yazılı bir açıklama yaparak; ne asgari ücret ne de asgari ücret artış oranının TÜİK tarafından belirlenmediğini ve önerilmediğini bildirdi.
TÜİK, 'biz belirlemiyoruz, bu teknik bir hesaplama' diyerek işin içinden sıyrılamaz. Zira açıkladıkları rakamlar asgari ücret tespitinde bir bariyer görevi görüyor.
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) her yıl kapsamlı bir asgari ücret raporu hazırlıyor. DİSK-AR'ın hazırladığı rapora göre son 18 yılda, asgari ücret hiçbir zaman TÜİK'in 'önerdiği' rakamın üzerine çıkmadı.
***
DİSK-AR'ın raporundaki son 6 yıllık verilere kısaca göz atalım. TÜİK, 2015 yılında asgari ücret için bin 425 TL önerisinde bulundu. Komisyondan çıkan rakam ise 949 TL oldu. TÜİK'in önerisi bile dikkate alınmadı ve sadece yüzde 66.6'sı işçiye reva görüldü. 2016 yılında önerilen rakam ise bin 600 TL'ydi, ama işçiye verilen rakam bin 300 TL oldu. Bu defa önerinin gerçekleşme oranı yüzde 81.3'e yükseldi.
2017 yılına geldiğimizde ise TÜİK, bin 669 TL önerisinde bulundu, komisyonda imzalanan rakam ise bin 404 TL'ydi. Önerinin gerçekleşme yüzdesi ise 83.9'du.
TÜİK, 2018 yılında komisyona yaptığı öneride bin 894 TL dedi. Ancak yine bu rakam aşılamadı ve işçiye verilen ücret bin 603'te kaldı. Önerinin gerçekleşme oranı ise yüzde 84.6 oldu.
2019 yılında TÜİK'in önerdiği rakam 2 bin 213 olurken komisyondan çıkan rakam 2 bin 21 TL'de kaldı. Gerçekleşme oranı ise yüzde 91.3'e yükseldi.
Ve gelelim 2020 yılına. Aslında 2020 yılı TÜİK'in önerdiği rakama en çok yaklaşılan yıl oldu. 2020 yılında işçiye verilecek asgari ücret görüşmeleri sürerken TÜİK 2 bin 331 TL önerisinde bulunmuştu. Tartışmalı noktalanan komisyondan çıkan rakam ise 2 bin 324 TL olmuştu. 2020 yılında TÜİK'in önerisi ile gerçekleşen rakam arasındaki oran da yüzde 99.7 ile son 18 yılın en yüksek oranı oldu.
Bu araştırma 2003 yılından bu yana olan verileri içeriyor. Merak edenler DİSK'in web sitesinden araştırmanın tamamını inceleyebilir.
Son 6 yıllık veriler de gösteriyor ki Asgari Ücret Komisyonu'ndan TÜİK'in önerdiği rakamın üzerinde bir rakam çıkmıyor. TÜİK, asgari ücret için bir bariyer oluşturuyor ve tespit edilen rakam bu bariyeri aşamıyor. Asgari Ücret Komisyonu, en iyi ihtimalle (2020 yılında olduğu gibi) neredeyse bu rakama yakın bir ücret tespit ediyor. Her ne kadar TÜRK-İŞ dirense de (ya da direniyor gibi görünse de) komisyondan milyonlarca çalışanın insanca yaşayacağı bir rakam çıkmasını sağlayamıyor.
O nedenle TÜİK, 'ne asgari ücreti ne de asgari ücret artış oranını biz belirlemiyoruz' diyerek işin içinden sıyrılamaz.
