Son dönemde sigara fiyatlarında yaşanan artışlar tüketicileri zorlarken, vergi uzmanı Ozan Bingöl’ün yaptığı hesaplamalar, bir paket sigaranın büyük bölümünün vergilerden oluştuğunu ortaya koydu. Geçtiğimiz hafta içerisinde iki büyük sigara grubu fiyatlarına zam yapma kararı aldı ve paket başına 8 TL’lik artış uygulandı. Bu zamla birlikte, piyasadaki en pahalı sigara 91 TL’ye, en ucuz sigara ise 70 TL’ye yükseldi.
Vergi yükü artıyor
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yılbaşında yürürlüğe koyduğu yeni ÖTV oranları, sigara fiyatlarını doğrudan etkiledi. Yüzde 7,56’lık artışla birlikte, sigaradan alınan asgari maktu vergi 1,7026 liradan 1 lira 8312 kuruşa yükseldi. Bu artış, tüketicilerin cebini daha da yakarken, vergi uzmanı Ozan Bingöl’ün hesaplamalarına göre, ortalama 80 TL’ye satılan bir paket sigaranın yüzde 80,66’sı vergilerden oluşuyor. Yani bir paket sigaranın 64 lira 52 kuruşu ÖTV ve KDV olarak devlete gidiyor.
Mart ayında fiyatlar yeniden değişti
Mart ayıyla birlikte sigara fiyatlarında yeni bir dalga daha yaşandı. İlk olarak JTI grubu sigaralarına paket başına 8 TL zam geldi. Bu zamla birlikte JTI grubunun en pahalı sigarası 91 TL, en ucuzu ise 75 TL oldu. Ardından Esse grubu sigaraları da zamdan nasibini aldı. Esse grubunda en ucuz sigara 70 TL, en pahalı sigara ise 90 TL’ye yükseldi. Ancak Captain Black grubu, mart ayında zam yapmama kararı alarak tüketicilere küçük bir nefes aldırdı.
Bir paket sigaranın vergisiz fiyatı ne kadar?
Ozan Bingöl’ün hesaplamalarına göre, ortalama 80 TL’ye satılan bir paket sigaranın vergisiz fiyatı sadece 15,8 TL. Yani tüketiciler, bir paket sigaranın yalnızca yüzde 19,35’lik kısmını üretici, dağıtıcı ve bayi payları için ödüyor. Geri kalan yüzde 80,66’lık kısım ise tamamen vergilerden oluşuyor. Bingöl, bu durumu “80 liraya satılan bir paket sigaranın 16 dalı vergidir” şeklinde özetliyor.
Geçen yıla göre durum ne kadar değişti?
Geçtiğimiz yıl yapılan hesaplamalara göre, ortalama 60 TL’ye satılan bir paket sigaranın yüzde 80’i vergilerden oluşuyordu. Yani 60 liralık bir paket sigaranın 48 TL’si vergi, geri kalan 12 TL’si ise üretici maliyeti, dağıtım gideri ve satıcı kârı olarak ayrılıyordu. Bu yıl yaşanan zamlar ve vergi artışlarıyla birlikte, sigara fiyatlarındaki vergi yükü daha da arttı.
Sigara vergileri şirket vergilerini geride bıraktı
Ocak ayında tütün ürünlerinden alınan ÖTV tutarı 34,5 milyar TL olarak kayıtlara geçti. Bu rakam, vergi gelirlerinin yüzde 4,37’sini oluşturdu. Aynı dönemde şirketlerin ödediği kurumlar vergisi ise 8 milyar TL olarak gerçekleşti. Bu verilere göre, sigara kullananların ödediği vergi, şirketlerin ödediği verginin dört katına ulaştı.
