Havacılık sektörü, yıllar içinde dev bir endüstri haline gelmiş durumda. Bu sektörde, Boeing ve Airbus gibi büyük oyuncular, yıllardır piyasayı domine ediyor. Ancak bu iki devin dışında da uçak üreten pek çok firma bulunuyor. Özellikle Rusya, Brezilya gibi ülkeler de havacılık alanında büyük üreticiler olarak adını duyurmuş durumda. Peki, dünya çapında hangi firmaların uçağı gökyüzünde süzülüyor? İşte bu sorunun cevabını aradık.
Ticari uçak üreticileri arasında dev rekabet
Bugün ticari uçak üreticiliği, birkaç büyük firmadan oluşan bir oligopol yapısına sahip. Boeing ve Airbus dışında da dünyada pek çok firma faaliyet gösteriyor. Ancak, bu iki şirket sektörü büyük ölçüde domine etmeye devam ediyor. Türkiye’de de Türk Havayolları, Anadolu Jet ve Pegasus gibi şirketlerin uçak filosunda bu dev markaların imzaları bulunuyor.
Rusya'nın üretim gücü: Yakovlev, İlyuşin ve Sukhoi
Dünyada ticari uçak üreten sekiz firma bulunuyor. Ancak Rusya’da üretilen uçaklar, özellikle son yıllarda yaşanan uluslararası yaptırımlar nedeniyle bazı zorluklarla karşılaşıyor. Buna rağmen, Yakovlev, İlyuşin ve Sukhoi gibi firmalar hala aktif olarak uçak üretmeye devam ediyor. Bu şirketlerin uçakları genellikle Rusya’nın iç hatlarında veya devlet daireleri tarafından kullanılıyor. Yakovlev’in en bilinen modeli Yak-42 üç motorlu orta sınıf bir yolcu uçağı. Ancak bu uçakların sayısı oldukça sınırlı.
Çin'den yeni bir rakip: COMAC
Çin’in havacılık sektörüne girmesi, dünya uçak üretimi pazarındaki denklemleri değiştirmiş durumda. COMAC (Çin Ticari Uçak Şirketi), özellikle C919 modelini üreterek Boeing ve Airbus’a rakip olmaya çalışıyor. Ancak, C919 henüz Batı’daki hava yolu şirketlerinin onayını almış değil. Bu uçaklar, Çin’in iç hatlarında faaliyet gösteriyor, fakat önümüzdeki yıllarda global pazara da adım atması bekleniyor. Ocak 2025 itibarıyla COMAC’ın filosunda 161 uçak bulunuyor.
Brezilya'nın yükselen yıldızı: Embraer
Brezilya merkezli Embraer, dünya çapında önemli bir uçak üreticisi olarak adından söz ettiriyor. Embraer’in en bilinen uçak ailesi E-Jet serisi. Bu dar gövdeli uçaklar, kısa menzilli uçuşlar için tercih ediliyor. Şu anda Embraer’in filosunda 1857 uçak aktif olarak kullanılmakta. 2024 yılında 73 yeni ticari uçak teslimatı gerçekleştiren Embraer, her yıl artan bir üretim kapasitesine sahip.
Airbus: Dünyanın en büyük ikinci üreticisi
Airbus, 2024 yılı itibarıyla dünya genelinde 11.104 uçakla faaliyette olan en büyük ikinci uçak üreticisi konumunda. Airbus’ın en popüler modeli A320 ailesi, şu an dünyanın en çok tercih edilen yolcu uçakları arasında yer alıyor. 2024 yılı itibarıyla Airbus, 86 müşteriye toplam 766 uçak teslim etti. Şirket, Boeing’i geride bırakmayı başardı.
Boeing: Dünyanın en büyük uçak üreticisi
Boeing, uzun yıllardır sektörde lider konumda. Şu anda hizmette olan 11.592 Boeing uçağı bulunuyor. Boeing’in en çok tercih edilen modeli ise 737 ailesi. 2024 yılı itibarıyla Boeing, 348 uçak teslim etti. Bunun 265’i 737 ailesine ait. Ancak, rakibi Airbus’a kıyasla 2024 yılı şirket için biraz zorlu geçti. Yine de Boeing, hala dünya çapında en fazla uçağa sahip olan üretici konumunda.
Rus uçak üreticileri: Zorluklarla mücadele
Rusya’nın havacılık sektörü, son yıllarda uluslararası yaptırımlarla karşı karşıya kaldı. Ancak Tupolev, Yakovlev ve İlyuşin gibi firmalar hala uçak üretmeye devam ediyor. Tupolev’in en bilinen modeli Tu-204 ve onun Tu-214 versiyonu, şu anda aktif olarak kullanılıyor. Sukhoi’nin Superjet 100 modeli ise 2011 yılından bu yana ticari uçuşlarda hizmet veriyor. Ancak, tüm bu firmalar, uluslararası yaptırımlar nedeniyle büyük zorluklarla karşılaşıyor.
